قطعی آب در زاهدان بحرانی شد

ستاره حجتی_خبرنگار

«2روز را بی‌آب گذراندیم، آن هم بدون اطلاع قبلی. حالا هم می‌گویند مشکل فعلا ادامه دارد.» اینها جمله‌هایی است که در سال‌های گذشته بارها بر زبان شهروندان زاهدانی جاری شده، اما معمولا در روزهای گرم سال. این‌بار اما  فیصل شهروند منطقه این جمله‌ها را درست در آخرین روز بهمن می‌گوید: «همیشه کمبود آب داریم. آب آشامیدنی را هم می‌خریم. یعنی جدا از آب بهایی که برای آب لوله‌کشی پرداخت می‌کنیم. در تابستان فقط روزی دو ساعت به آب دسترسی داریم و حالا هم که در زمستان آب به روی ما قطع شده.» کم‌آبی هیرمند و قطعی آب برای زاهدانی‌ها تازگی ندارد.

سحر، یکی از ساکنان زاهدان است که بومی منطقه نیست. او به‌دلیل شغل همسرش مدتی است در این شهر زندگی می‌کند و به همشهری می‌گوید: «در چند سال گذشته تابستان‌ها با مشکل جدی آب مواجه بودیم. آب لوله‌کشی برای آشامیدن مناسب نیست و همان هم اغلب قطع می‌شود. طی 2 روز گذشته هم آب بدون اطلاع قطع شد و این روند 48ساعت ادامه داشت.»
سحر از تماس با شرکت آبفای زاهدان می‌گوید و می‌افزاید: «وقتی تماس گرفتیم به ما گفتند در کانال تلگرام شهر اطلاع‌رسانی کرده‌اند. اما آیا همه اهالی شهر به تلگرام دسترسی دارند؟ مگر تلگرام فیلتر نیست؟ پس چرا یک نهاد دولتی آن را برای اطلاع‌رسانی انتخاب کرده است؟ 2 روز برای کارهای ضروری و بهداشتی خود آب نداشتیم، آن هم در شرایطی که با شیوع کرونا شست‌وشو بیشتر شده است.»

به کودکان فکر نکردند
زینب، یکی دیگر از شهروندان زاهدان است. او با بیان اینکه آب به دغدغه‌ای اساسی برای شهروندان زاهدان تبدیل شده است به همشهری می‌گوید: «ما فرزند کوچک داریم. یک آدم بالغ ممکن است بتواند بعضی چیزها را تحمل کند و مثلا 10ساعت هم از سرویس بهداشتی استفاده نکند، اما 48ساعت را چه باید بکنیم؟ این شرایط برای کودکان بسیار سخت‌تر است. ما تمام تابستان سعی می‌کنیم آب را برای کارهای ضروری مثل امور بهداشتی بچه‌ها ذخیره کنیم، اما واقعا آمادگی برای قطعی‌ یکباره و بدون اطلاع و طولانی مدت آب را نداریم.» زینب ادامه می‌دهد: «بعد از 2روز چند ساعت آب داشتیم و دوباره آب قطع شد. در شهر با تانکر آب توزیع می‌کنند. بعد از تابستان‌های بی‌آب، حالا نوبت زمستان‌های بی‌آب رسیده است؟»

نقص فنی در سیستم آبفا 
مسئله قطعی آب در زاهدان اگرچه مختص امروز و دیروز نیست، اما دور از انتظار بودن این اتفاق در زمستان و روزهای کرونایی، شهروندان را از تداوم این روند نگران کرده است. روز گذشته (جمعه) جلسه مدیریت بحران سیستان‌وبلوچستان با موضوع رفع نقص فنی در اتصال خط اول و دوم انتقال آب چاه نیمه به زاهدان برگزار شد که مدیرعامل شرکت آبفای استان در این‌باره می‌گوید: «آب آشامیدنی زاهدان از 3منبع تامین می‌شود و در شرایط اوج مصرف ۶۰۰لیتر بر ثانیه با کمبود رو‌به‌روست. نیاز آبی کلانشهر زاهدان در فصول گرم سال و پیک مصرف ۲۲۰۰لیتر بر ثانیه است و با وجود انتقال آب از چاه‌نیمه‌های سیستان هر سال به‌ویژه در فصول گرم سال ما با کمبود قابل توجه آب مواجه بوده‌ایم.»
علیرضا قاسمی با بیان اینکه دو خط لوله جدید با ظرفیت 250لیتر بر ثانیه تا پایان سال به مجموع ظرفیت آب اضافه می‌شود، می‌افزاید: «برای ساخت خطوط یک و دو نیاز به انجام 5اتصال است. 2اتصال طی 2 هفته اخیر انجام شد. اتصال سوم طی 2 روز گذشته انجام شد که قطعی طولانی آب در شهر را به همراه داشت. البته این سه اتصال کمی سخت و درمناطق خاصی بود و به همین دلیل قطعی آب طولانی شد.» وی البته از بروز مشکل فنی در خطوط انتقال آب خبر می‌دهد که منجر به قطعی دوباره آب در زاهدان شده است و به‌دلیل شرایط بحرانی، فعلا اولویت تامین آب با مراکز درمانی و بیمارستان‌ها و نانوایی‌هاست.

توزیع آب فعلا با تانکر است 
مدیرعامل شرکت آبفای سیستان‌ و بلوچستان با بیان اینکه 50تانکر آبرسانی در شهر به توزیع آب می‌پردازند، می‌گوید: «بیش از 4هزار مترمکعب آب   در شهر توزیع شده است. فعلا این وضعیت ادامه خواهد داشت و در این شرایط بحرانی نیازمند همیاری و همدلی همه شهروندان هستیم.»
 قاسمی اظهار امیدواری می‌کند: بعد از گذشتن از بحران فعلی تا خرداد سال آینده با افزایش ظرفیت 200لیتر بر ثانیه خطوط جدید و همچنین ظرفیت آب‌شیرین‌کن‌ها 30درصد به ظرفیت شبکه آب لوله‌کشی زاهدان اضافه شود.

هیرمند را به‌خاطر آوریم 
اواسط دهه80، 4چاه نیمه با هدف تامین آب آشامیدنی مناطق بی‌آب سیستان و بلوچستان به‌ویژه زاهدان که پس از قطع حقابه بهاره هیرمند به ورطه خشکی کامل می‌رفت، ساخته شد. چاه‌نیمه‌ها در ابتدا راه‌حل جدی برای تامین آب آشامیدنی و روستاهای اطراف تلقی می‌شدند، اما قطعی‌ مکرر در شبکه آبرسانی از چاه نیمه‌های سیستان به بلوچستان همه کارشناسان و مردم را یک‌بار دیگر به یاد هیرمند اسطوره‌ای انداخت؛ رودی که در گذشته محل تامین آب بلوچستان ایران بود و با قطع حقابه به‌ویژه حقابه بهاره، دولت ایران ناچار به حفر چاه نیمه‌ها شد. چاه‌نیمه‌ها نه‌تنها تا امروز نتوانستند آب کافی برای زاهدان فراهم کنند، بلکه به نام تامین آب بخش بزرگی از میراث تاریخی کشور یعنی دهانه غلامان را هم در خطر نابودی قرار داده‌اند. اگرچه به‌گفته مدیر آبفای سیستان و بلوچستان، خطوط لوله جدید به ظرفیت آب‌ آشامیدنی زاهدان اضافه می‌کند، اما شاید زمان آن رسیده باشد که تصمیم‌های جدی‌تری درباره هیرمند گرفته شود.