یادداشت
جایزه گوانجو و تاب‌آوری محله‌ها
رضا کرمی محمدی- رئیس سازمان مدیریت بحران شهر تهران
پنجمین دوره جایزه بین‌المللی گوانجو، یکی از معتبرترین رویدادها در حوزه نوآوری شهری، در شهر گوانجو چین و با حمایت سازمان‌های «UCLG»، «Metropolis» و همچنین همکاری شبکه جهانی دولت‌های محلی حامی پایداری (ICLEI) و گروه شهرهای C40 برگزار شد. هدف از برگزاری این رویداد جهانی، معرفی سیاست‌های نوآورانه، پروژه‌ها و مدل‌های تجاری و سایر فعالیت‌های مرتبط با شهرها با تأکید بر اهمیت نوآوری در بخش دولتی و رهبری محلی به‌ویژه شهرداری‌هاست.
سیاست‌هایی که در جهت تقویت تاب‌آوری چندجانبه شهری به‌خصوص در زمینه اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی، تحقق اهداف چندجانبه توسعه پایدار و ایجاد انگیزه در شهرها و دولت‌های محلی برای به اشتراک گذاری، تبادل دانش و آموختن از دستاوردهای یکدیگر است. حال تهران توانسته در این دوره خوش بدرخشد و طرحی در زمینه مدیریت بحران از پایتخت جزو برترین‌ها قرار گرفت. این جایزه نشان می‌دهد که برای تهران چشم‌انداز مناسبی برای تاب‌آوری در برابر بلایای گوناگون تعریف شده است.
در پنجمین دوره جایزه بین‌المللی گوانجو، 273طرح از 175شهر و از 60کشور ارسال شده بود که طرح «سند کاهش خطرپذیری بلایا در محلات شهر تهران» ثبت شده توسط سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران، با نظر کمیته داوران بین‌المللی این جایزه در فهرست طرح‌های برتر و شایسته تقدیر به‌عنوان تنها نماینده میهن عزیزمان ایران جای گرفت.
روش استفاده شده در طرح فوق، روشی جدید برای ارزیابی نسبی ریسک در محیط های شهری است که با استفاده از شاخص‌های مرتبط با آسیب‌پذیری در سطح محلات تهران در 5گروه آسیب‌پذیری جمعیتی، اجتماعی، اقتصادی، دسترسی، زیرساخت و زیرساخت لرزه‌ای، ریسک مرتبط با 3مخاطره مهم تهران یعنی زلزله، سیل و زمین لغزش را برآورد می‌کند. تدوین سند نهایی به‌صورت محله محور، با همکاری سازمان‌های مردم نهاد فعال در حوزه مدیریت بحران، گروه‌های داوطلب واکنش اضطراری محله (دوام) و نیز نهادهای اجرایی در سطح منطقه انجام شده و نهایتا به شهرداران مناطق ۲۲ گانه شهرداری تهران ابلاغ شده است.
از مزایای طرح فوق آن است که نتایج آن به کارشناسان، مدیران و مسئولان کمک می‌کند تا با توجه به محدودیت امکانات و اعتبارات و با درنظر گرفتن اولویت‌ها در مورد فعالیت‌ها و اقدامات ضروری برای کاهش ریسک در محله تصمیم‌گیری و با لحاظ کردن شرایط جدید، مجدداً میزان ریسک کاهش یافته را برآورد کرده و اثربخشی تصمیمات اتخاذ شده را مورد بررسی قرار دهند. این فرایند می‌تواند تا هر زمان که امکانات مالی و اجرایی موجود و اقدامات مربوطه میسر باشد، با درنظر گرفتن اولویت‌ها تکرار شده و ریسک جدید محاسبه شده و به این ترتیب میزان تاب‌آوری محلات ارتقاء یابد. بنابراین با این طرح می‌توان امیدوار بود تا با حمایت‌های لازم، تهران بیش از پیش در برابر بحران‌های احتمالی تاب بیاورد و به شرایط پیش از بحران بازگردد.
