سرایت‌پذیری گونه جدید کرونا نگران‌کننده است

 آرام محمدی_روزنامه نگار

کرونا همچنان جلوتر از بشر حرکت می‌کند. در‌حالی‌که چین هنوز نپذیرفته شهر ووهان منشأ ویروس کووید -19 بوده است، جهش جدید کرونا این‌بار کرونای انگلیسی نام گرفت و در سرعت سرایتش روی کرونای چینی را سفید کرد. از زمان درز اخبار این گونه جدید، انگلیس مجبور شد قرنطینه سراسری برقرار کند و محدودیت‌های سختگیرانه‌ای در سراسر این کشور اعمال شد. کشورهای بسیاری پروازهای خود را به روی بریتانیا بستند و در ایران نیز پرواز به این کشور به‌صورت رفت و برگشت و همچنین پرواز غیرمستقیم از بریتانیا به استانبول و بعد به ایران ممنوع اعلام شد. با وجود این تدابیر، در شانزدهم دی‌ماه اعلام شد که نخستین مورد کرونای جدید در بدن فردی شناسایی شده که از انگلیس به کشور بازگشته است! 

مبادی ورودی باید به دقت کنترل شود
رئیس آزمایشگاه مرجع کشوری کووید- 19 در انستیتو پاستور با بیان اینکه تاکنون اطلاعات قطعی در مورد شدت بیماری‌زایی واریانت جدید مطرح نشده است، درباره مشخصات گونه جدید کرونا می‌گوید: واریانت جدید ویروس عامل کووید- 19یا همان واریانت انگلیسی که برای نخستین بار در سپتامبر2020 در کشور انگلستان شناسایی شده است دارای 23جهش جدید در ژنوم خود است که از این بین 8جهش در پروتئین اسپایک ویروس (مسئول اتصال ویروس به گیرنده سلولی) است. تصور می‌شود این جهش‌ها موجب تسهیل اتصال ویروس به سلول شده باشند و ویروس جدید دارای سرایت‌پذیری بیشتری نسبت به واریانت‌های قبلی است. دکتر مصطفی صالحی وزیری با بیان اینکه تاکنون اطلاعات قطعی در مورد شدت بیماری‌زایی واریانت جدید مطرح نشده، می‌افزاید: تصور می‌شود اصلی‌ترین نگرانی درباره گونه جدید کرونا، سرایت‌پذیری آن است نه شدت بیماری‌زایی. با توجه به انتشار سریع ویروس در کشورهای مختلف، امکان ورود آن از مقاصد متعدد وجود دارد، بنابراین کنترل مبادی ورودی باید یکی از اصلی‌ترین اقدامات باشد.

واکسیناسیون راه مهار کروناست
کرونای انگلیسی امروز در بسیاری از کشورهای دنیا، از بریتانیا که منشأ آن بوده تا آمریکا، آفریقای جنوبی، استرالیا، کشورهای آسیایی، امارات، ترکیه و...، مشاهده شده و شمار مبتلایان و نیز شمار قربانیانش با سرعت رو به افزایش است. به‌دنبال آنکه اعلام شد گونه جدید تا 70درصد سریع‌تر از گونه موجود سرایت می‌کند، این ترس به‌وجود آمده که کنترل این گونه بسیار سخت‌تر باشد. در این میان نگرانی‌های بسیاری درباره مقاومت این گونه دربرابر واکسن‌های کرونا نیز مطرح شده است. عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات بیماری‌های نوپدید و بازپدید انستیتو پاستور ایران درباره کارایی واکسن‌های کرونا دربرابر این جهش جدید می‌گوید: به‌نظر می‌رسد واکسن‌های موجود علیه واریانت جدید کارایی داشته باشند، ولی روشن‌شدن قطعی این موضوع نیازمند مطالعات ویروس‌شناسی است که در دست انجام است. کارایی واکسن نیز مستلزم کامل‌شدن مطالعات بالینی است و هم‌اکنون نمی‌توان به‌طور قطع در این خصوص اظهارنظر کرد.
از ابتدای شیوع کرونا همواره این سؤال مطرح بوده که آیا ابتلا به کرونا، فرد را دربرابر ابتلای مجدد مصون می‌دارد؟ حال که گونه جدید نیز شناسایی شده است، این سؤال بیشتر مطرح می‌شود. صالحی وزیری به‌عنوان ویروس‌شناس معتقد است: «احتمال عفونت مجدد مطرح است و بسته به پاسخ سیستم ایمنی افراد متفاوت است». در این میان آنچه نگران‌کننده است این است که سالمندان به‌دلیل ضعیف‌شدن کارکرد ایمنی بدنشان در معرض خطر بیشتری قرار دارند. بر همین اساس است که کشورهای بسیاری، واکسیناسیون را به سرعت و در سطح وسیعی در دستورکار قرار داده‌اند. واکسیناسیون با واکسن‌های مؤثر، بدن را برای مقابله با عفونت آموزش می‌دهد و با وجود آنکه این واکسن‌ها جدید هستند و هنوز درباره عوارض بلندمدت آنها نمی‌توان نظر داد، اما بیشتر محققان اذعان دارند خطر واکسن‌ها دربرابر منافعی که دارند، کم و حتی بسیار ناچیز است.

همکاری مردم و دولت باید تا پایان پاندمی ادامه یابد
آمار مرگ‌ومیر کرونا خوشبختانه در کشور ما کاهش یافته، از طرفی مطالعات بالینی واکسن ایرانی تا این لحظه به‌خوبی طی شده است. اما تا تولید انبوه واکسن داخلی حداقل 5‌ماه مانده است. در این شرایط همچنان اپیدمیولوژیست‌ها نگرانی بسیاری دارند و معتقدند نباید خطر را دست‌کم گرفت. تأکید آنها بر این است که تنها راه غلبه بر کرونا و قطع زنجیره شیوع آن رعایت بهداشت در سطح جامعه و تأمین سریع واکسن مؤثر است. عضو هیأت علمی انستیتو پاستور ایران می‌گوید کماکان مهار و کنترل بیماری کووید- 19 نیازمند همکاری همه‌جانبه مردم و دولت است و این همکاری باید تا پایان پاندمی ادامه یابد. بنا به تأکید متخصصان حوزه پزشکی و درمان، در شرایط کنونی، واکسن‌های مورد تأیید مراجع بهداشتی بین‌المللی بهترین واکسن‌ها هستند و باید با واردات هر چه سریع‌تر این واکسن‌ها، ایران نیز واکسیناسیون عمومی را در پیش گیرد تا کرونا ریشه‌کن شود.