توجه نکردن به هشدارها اشتباه محض است

فتانه احدی_روزنامه نگار


کوهنوردان حرفه‌ای می‌گویند، همواره نوایی از کوه آنها را به سوی خود می‌خواند. جاذبه کوه آنقدر زیاد است که کولاک و برف و بوران مانعی برای فتح این زیبای دوست‌داشتنی اما سرسخت و خطرناک نمی‌شود. اما گاهی چنین آدم‌هایی هم که حرفه‌ای‌های فتح این دیو سپید پای دربند هستند، در کوه به نتیجه‌ای جز شکست و ناکامی نمی‌رسند. ۵ دی‌ماه ۹۹، سقوط بهمن در ارتفاعات شمیرانات منجر به مرگ ۱۲کوهنورد شد. این حادثه اذهان عمومی را تحت‌تأثیر قرار داد و واکنش‌های زیادی به همراه داشت. نظر تاجیک نوری، معاون امداد و نجات هلال احمر استان تهران را درباره این حادثه و دلایلش، نحوه امدادرسانی و خطراتش و پیشگیری از مخاطرات حوادث کوهستانی پرسیدیم و خواستیم که در این‌باره صحبت کند.


دلیل اشتباهات کوهنوردی و مخاطرات حوادث کوهستان را چه می‌دانید؟
کوهنوردان برای صعود‌های زمستانه باید جدای از تجهیزات کافی، اطلاعات کافی داشته باشند و به‌صورت گروهی، کوهپیمایی کنند. در حادثه اخیر کوهنوردان بدون توجه به هشدارها مبنی بر صعود نکردن، به کوه رفتند و گرفتار بهمن شدند. توجه نکردن به هشدارهای فدراسیون و هواشناسی اشتباه محض است و جایی برای آزمون و خطا نمی‌گذارد و نتیجه‌ای جز مرگ با خود ندارد.

درحادثه دی‌ماه تیم امداد و نجات چگونه در جریان حادثه قرار گرفت؟ 
یکی از گروه‌های چهارنفره در آهار، در نقاب کوه درحال کوهپیمایی بودند که گرفتار بهمن شدند. حجم زیاد بهمن هر 4نفر را مدفون می‌کند اما 3نفر از آنها که در عمق کمتری گرفتار شدند توانستند نجات یابند و به یکدیگر کمک کنند. بیرون آمدن از آن حجم برف، کار بسیار نفسگیری بوده و توان کوهنوردان را گرفته بود. آنها به هرترتیب خود را نجات دادند اما همنوردشان را پیدا نکردند. برف و کولاک از یک طرف و مفقود شدن دوست و همنوردشان از سوی دیگر راهی جز تماس با 112برایشان نگذاشته بود. هوا نیز رفته رفته سردتر و کولاک بیشتر می‌شد و ترس از ماندن در کوه همه وجودشان را فرا گرفته بود. یکی از آنها از طریق تلفن همراهش شماره 112امداد و نجات هلال احمر را گرفت. اپراتور با صحبت‌های اولیه آنها را آرام کرد و به آنها اطمینان داد که تیم امداد و نجات در راه است.

درباره جزئیات عملیات امداد و نجات در حادثه دی‌ماه توضیح می‌دهید؟
تیم امداد و نجات متشکل از 4نفر از گروه پشتیبان به سوی منطقه مورد نظر رفتند و با 3مرد یخ‌زده و یک مفقودی مواجه شدند. به سرعت به کمک‌شان شتافتند و برای یافتن کوهنورد مفقود شده شروع به‌کار کردند. کولاک نیز کار را برایشان دشوارتر می‌کرد. بنابراین تصمیم گرفتند که این 3نفر را به پایین کوه برسانند و پیدا کردن نفر چهارم را به همکاران خود بسپارند. همچنین با بی‌سیم موقعیت خود را گزارش دادند و تقاضای نیروی کمکی کردند. به هر ترتیب کوهنوردان را به یکی از پایگاه‌های امداد و نجات رساندند اما هنوز خبری از فرد مفقودی نبود. امدادگران حدس زدند بهمن این فرد را با خود به سطحی پایین‌تر آورده باشد، بنابراین مسیر بهمن را به سوی پایین کوه گشتند و در 20متر پایین‌تر از نقطه‌ای که گرفتار بهمن شده بودند جسد بی‌جان کوهنورد مفقود شده را که دچار جراحات زیادی شده بود یافتند و او را به پایین کوه منتقل کردند.

به‌عنوان کارشناس امداد و نجات فکر می‌کنید برای پیشگیری از این حوادث انجام چه اقداماتی لازم است؟
باید برای پیشگیری و آمادگی سرمایه‌گذاری کنیم و سطح دانش کوهنوردانی که می‌خواهند صعود کنند را بالا ببریم. افزایش سطح دانش و آگاهی عمومی باعث می‌شود یک کوهنورد بداند که وقتی در فصل بهار، تابستان و پاییز 2یا 3صعود در یک منطقه را داشته، مطمئنا نمی‌تواند در زمستان همان مسیر را برود. این آگاهی‌بخشی به جامعه خیلی مهم است. با توجه به آمارهایی که شهرداری ارائه می‌دهد، حدود 300تا 500هزار نفر برای تعطیلات آخر هفته به ارتفاعات شمال از وردیج تا لواسان می‌روند. این عدد بسیار قابل توجه است و باید برایش خدمات مورد نیاز را ارائه داد. باید به کوهنوردی به چشم یک ورزش نگاه کنیم. یعنی مانند ورزش‌های دیگر، آموزش ببینند و خود را بیمه کنند. باید به سوی قانونمند کردن صعودها بریم و کوهنوردی را سطح‌بندی کنیم. برای ارتفاع پایین‌تر آماتورها و مردم عادی و برای ارتفاعات بالاتر افرادی که توانایی و تجهیزات دارند اجازه صادر شود تا اتفاق‌هایی که جامعه را متاثر می‌کند، نیفتد.