48درصد مخازن سدها خالی است

آمارها همچنان از عقب‌ماندگی بارندگی‌های امسال نسبت به سال قبل حکایت دارند؛ به‌گونه‌ای که مجموع ریزش‌های جوی در 95روز سپری‌شده از سال آبی 1400-1399 حدود 9درصد کمتر از مدت مشابه در سال آبی گذشته است. در این میان گرچه هنوز وضعیت بارندگی‌ها نسبت به میانگین 52سال اخیر مساعد به‌نظر می‌رسد؛ اما با توجه به ذخیره آب در سدهای مهم کشور، همچنان چالش کسری آب در اغلب حوضه‌های آبریز اصلی مشهود است.
به گزارش همشهری، آخرین اطلاعات منتشر شده دفتر مطالعات پایه منابع آب وزارت نیرو، ارتفاع کل ریزش‌های جوی در سال آبی جاری (از اول مهر تا 5دی‌ماه1399) به 79میلی‌متر رسیده که این مقدار بارندگی نسبت به دوره مشابه سال آبی گذشته 9درصد کاهش و نسبت به میانگین دوره‌های مشابه 52سال اخیر، 23درصد افزایش نشان می‌دهد. براساس این آمارها، حجم بارش‌های جوی در این دوره زمانی معادل 130میلیارد و194میلیون مترمکعب بود که فقط بخشی از آن در مخازن سدها ذخیره شده است.

وضعیت حوضه‌های آبریز
آمارهای مربوط به وضعیت بارندگی در سال آبی 1400-1399 حاکی است از ابتدای مهر تا 5دی‌ماه امسال، از میان 6حوضه آبریز اصلی کشور، فقط 2حوضه آبریز دریای خزر و دریاچه ارومیه با رشد بارش مواجه بوده که البته میزان رشد بارندگی در حوضه دریای خزر از یک درصد فراتر نمی‌رود درحالی‌که حوضه آبریز دریاچه ارومیه، یکی از بهترین دوره‌های بارندگی را تجربه کرده و با رشد 120درصدی بارش‌ها نسبت به‌مدت مشابه سال قبل مواجه شده است. از میان 4حوضه باقی‌مانده، بدترین وضعیت بارندگی مربوط به حوضه «مرزی شرق» بوده که 50درصد نسبت به‌مدت مشابه سال قبل و 18درصد نسبت به میانگین 52سال اخیر کاهش پیدا کرده؛ آن هم در شرایطی که مابقی حوضه‌ها، اگرچه بارندگی مساعدی در مقایسه با سال قبل نداشته‌اند اما بارش‌های هیچ‌کدام از میانگین 52سال اخیر کمتر نبوده است. بعد از حوضه مرزی شرق، حوضه «قره‌قوم» نیز با افت 9درصدی بارندگی نسبت به سال قبل وضعیت نامساعدی را تجربه کرده اما میزان بارش‌های آن از میانگین بلندمدت کمتر نشده است.
به‌گزارش همشهری، در این دوره زمانی، ارتفاع ریزش‌های جوی در حوضه «خلیج‌فارس و دریای عمان» افت 15درصدی بارندگی تجربه شده اما میزان بارش‌ها همچنان 31درصد بالاتر از میانگین 52سال اخیر است. همچنین حوضه آبریز «فلات مرکزی» کاهش 12درصدی بارندگی نسبت به‌مدت مشابه سال قبل را تجربه کرده درحالی‌که ارتفاع بارش‌های این حوضه همچنان 28درصد بالاتر از میانگین دوره‌های مشابه در 52سال اخیر بوده است.

سدهای تشنه
کاهش 9درصدی بارش‌های جوی در مقایسه با مدت مشابه سال آبی قبل، در حالی است که گزارش معاونت آب و آبفای وزارت نیرو از وضعیت سدهای مهم ایران نشان می‌دهد در پایان آذرماه امسال 48درصد مخازن سدها همچنان خالی بوده است. در این شرایط مخزن سد زاینده‌رود به‌عنوان یک سد با اهمیت در منطقه مرکزی ایران فقط ۱۴درصد پر بوده که نشانگر کاهش ۴۳درصدی ذخیره مخزن این سد نسبت به سال گذشته است. براساس این آمارها، حتی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه که شرایط مساعد بارندگی را نسبت به سال قبل تجربه کرده نیز ذخیره آب سدها در حد پایینی است. طبق اطلاعات منتشر شده، در 29آذر امسال، مخزن ۱۳سد حوضه دریاچه ارومیه ۳۵درصد پر بوده که نسبت به سال گذشته از کاهش ۱۹درصدی حکایت دارد. همچنین در سدهای حوزه قمرود، سد گلپایگان با پرشدگی ۱۵درصدی و کاهش ۶۷درصدی نسبت به سال گذشته مواجه بوده است.

سدهای سیراب
گزارش معاونت آب و آبفای وزارت نیرو حاکی است با وجود کاهش نسبی بارندگی و حال نامساعد بخشی از سدهای مهم، بخشی از سدهای کشور نیز سال خوبی را سپری‌ کرده‌ و ذخایر آب آنها افزایش داشته است. براساس این گزارش، در استان خراسان‌رضوی، مخزن سد دوستی با پرشدگی ۵۱درصدی روبه‌رو بوده که نسبت به سال گذشته ۱۴درصد افزایش دارد. همچنین مخزن سد شیرین‌دره در استان خراسان‌شمالی تا 29آذر امسال ۸۶درصد پر شده که از افزایش ۱۵درصدی در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته حکایت دارد.
آمارها نشان می‌دهد در حوزه سدهای قمرود نیز گرچه سد گلپایگان با کاهش ۶۷درصدی ذخیره آب نسبت به سال گذشته مواجه بوده؛ اما ذخیره مخزن سد پانزده‌خرداد ۴درصد و مخزن سد کوچری ۶درصد نسبت به‌مدت مشابه سال گذشته بیشتر شده است.
در استان خوزستان نیز آب موجود در مخازن مجموع ۱۰سد استان، پرشدگی ۵۸درصدی را تجربه کرده که یک درصد بیشتر از مدت مشابه سال گذشته است. همچنین سد کوثر در استان کهگیلویه و بویراحمد تا 29آذر امسال 86درصد پر شده که ۴درصد بیشتر از ذخیره آب در مخزن این سد نسبت به ۲۹آذرماه سال گذشته است. این گزارش حاکی است، براساس آمار دفتر مطالعات پایه شرکت مدیریت منابع آب ایران، مجموع ظرفیت مخازن سدها ۵۰میلیارد و۵۰۰میلیون مترمکعب بوده که نشان‌دهنده ۵۲درصد پرشدگی مخازن است.