تأیید نقش برخی حقوقی‌ها در نزول بورس

در میان تأیید و تکذیب مقامات مسئول در مورد نقش سهامداران حقوقی ازجمله بازارگردان‌ها در ایجاد تلاطم و حتی نزول در بورس، محرز شدن تخلف 7مدیر حقوقی دیگر در انجام عملیات بازار گردانی تردید‌ها را برطرف کرد و نشان داد اعتراض سهامداران به نقش سهامداران حقوقی در تشکیل صف‌های فروش خیلی هم بی‌راه نبوده؛ هرچند افسانه سرایی درباره میزان نقش این دسته از سهامداران در نزول بورس، در شبکه‌های اجتماعی بدون ارائه مستندات آماری همچنان پررنگ است.
به‌گزارش همشهری، بازار سهام از ابتدای امسال با رشد پر شتابی مواجه شد و ظرف 5‌ماه 330درصد رشد کرد، اما از 20مرداد‌ماه ناگهان پایه‌های بازار فرو ریخت و شاخص کل بورس، ظرف 3ماه، یعنی تا 20آبان‌ماه 45درصد افت کرد. از همان زمان گمانه زنی‌ها در مورد نقش سهامداران حقوقی در نزول بورس آغاز شد و در یک فضای پر تنش و ملتهب برخی سرمایه‌گذاران خرد، سهامداران حقوقی را مقصر این نزول دانستند. تنش‌ها تا آنجا پیش رفت که حتی برخی گروه‌های تلگرامی نام برخی شرکت‌ها و مدیران آنها را مطرح کردند و مدعی شدند در نزول بورس نقش داشته‌اند. در این بین پای نهاد‌های مختلفی ازجمله مجلس هم به بورس باز شد. حتی برخی نمایندگان خواستار برخورد قضایی با حقوقی‌ها شدند. کار به‌جایی رسید که امیرحسین قاضی‌زاده ‌هاشمی، نایب‌رئیس مجلس در نامه‌ای خطاب به رئیس قوه قضاییه نوشت: لازم است اعضای شورای بورس، مدیران سازمان بورس و وزیران اقتصادی دولت نسبت به نقش خود در صعود کنترل نشده بازار، سقوط ناگهانی آن و به یغما رفتن سرمایه مردم و ترک فعل مورد مواخذه قرار گیرند.

دور تازه اعتراض‌ها
 اما نزول مقطعی دو هفته اخیر بار دیگر شائبه نقش‌آفرینی سهامداران حقوقی را در نزول بورس این بار بیشتر از گذشته مطرح کرد. در یک‌ماه گذشته برخی رفتار‌های بازارگردان‌ها در خریدو فروش سهام آشکارا به صف‌های فروش دامن زده بود. به‌طوری که این بار برخلاف گذشته بسیاری از تحلیلگران نام آشنای بازار سرمایه هم معترض شدند. البته برخی تحلیلگران بر این باورند که علت نقش‌آفرینی بازارگردان‌ها در صف‌های فروش، نا آشنا بودن آنها با عملیات بازار گردانی و نداشتن تجربه کافی است.
هومن عمیدی کارشناس بازار سرمایه در این‌باره می‌گوید: علاوه بر ضعف قوانین بازارگردانی و کمبود نقدینگی نزد بازارگردان‌ها، استفاده نکردن از نیروهای متخصص و ضعف تجربه بازارگردان‌ها مهم‌ترین عامل در کاهش تأثیرگذاری استفاده از بازارگردان‌ها در بازار بوده است. با این حال مهدی میرزایی تحلیل‌گر بازار سهام معتقد است:شکل بازارگردانی فعلی بیشتر شبیه بزن دررویی سازمان یافته است.
اما شاهین احمدی کارشناس بازار سرمایه بر این باور است که؛ بازار گردان‌ها با منابعی که در اختیار دارند و قدرتی که معاملات الگوریتمی به آنها می‌دهد، می‌توانند سهم را در پایین‌ترین قیمت خریداری کنند و در سقف قیمت بفروشند و به تلاطم در بازار دامن بزنند.

محکومیت‌های تازه
از زمان آغاز اعتراض‌ها مقامات بازار سرمایه بارها از نقش بازارگردان‌ها دفاع کرده‌اند. اما تداوم فشارها درفضای مجازی موجب شد دو هفته پیش جعفر جمالی، معاون حقوقی سازمان بورس، ظاهرا در مقام پاسخگویی برآید و بگوید: در حوزه تحلیل، هر نظر و ایده‌ای می‌توان ارائه کرد اما پذیرش چنین ادعاهایی نیازمند راستی آزمایی است. به‌گفته جعفر جمالی برخی تصور کرده‌اند بازارگردان و بازار ساز باید سهام سفته بازان را که گاه به برخی مقامات دسترسی دارند، و گاهی از قدرت و تأثیر‌گذاری شبکه‌های اجتماعی بهره می‌برند، به هر قیمتی که آنان برنامه‌ریزی می‌کنند بخرند. به‌گفته او جرم دانستن موضوع، کار دشواری است؛ کار در ید و به سلیقه سازمان بورس نیست.
با وجود این او در 17آذر‌ماه اعلام کرد: ۵۰نفر از مدیرانی که در موعد مقرر بازارگردان معرفی نکرده بودند متخلف شناخته و محکوم شده‌اند.
این رویه نشان داد سازمان بورس با وجود دفاع از بازارگردان‌ها پرونده‌های تخلف را طبق روال بررسی می‌کند. حالا در تازه‌ترین رویداد مشخص شده در رسیدگی به تخلف از مقررات بازارگردانی؛ 7 مدیر حقوقی، متخلف شناخته شده‌اند. این 7مدیر همچنین به پرداخت جریمه نقدی و سلب صلاحیت به‌مدت ۶‌ماه از تصدی مدیریت شرکت‌های ناشر و نهادهای مالی بازار سرمایه محکوم شده‌اند.
تأیید تخلف این 7مدیر بعد از تأیید چندین پرونده دیگر درباره تخلف بازار گردان‌ها تردید‌ها را نسبت به نقش برخی سهامداران حقوقی در نزول بورس بر طرف کرده هرچند هنوز آمار و اطلاعات دقیقی در اختیار رسانه‌ها قرار نگرفته که نشان دهد میزان اثر سهامداران حقوقی در نزول بورس چه میزان بوده است ؟ ضمن اینکه مشخص نیست که این محکومیت‌ها مربوط به دور قبلی نزول بورس بوده یا دور جدید.