هنر نوگرای ایران، بی‎‌‎موزه نماند

موزه‎‌‎ هنرهای معاصر تهران، پیش از انقلاب عمر چندانی نداشت. در سال1356 تاسیس شد و در همین مدت کوتاه نیز نمایشگاه‎‌‎های مهمی را برگزار کرد. محمدرضا پهلوی ایران را ترک کرده بود و خیابان‎‌‎ها شلوغ‎‌‎تر از قبل بود. در این روزها زیرزمین موزه به‎‌‎مثابه پناهگاهی موقت برای آثار در نظر گرفته شد. آیدین آغداشلو می‎‌‎گوید: «در آغاز انقلاب کسی نمی‎‌‎دانست چه اتفاقی پیش خواهد آمد. پس تنها کاری که کردند آن بود که زمین را بکنند. چیزی همچون مجموعه درسدن در جریان جنگ جهانی دوم که همه‎‌‎چیز را در غارها نگاه داشتند؛ مشابه چنین چیزی در لوور انجام شد. این چیزها پدید می‎‌‎آید. تا بتوان آثار را امن نگاه داشت». اما فرهنگِ هنردوستِ مردم ایران مانع از نابودی موزه و آثارش در جریان انقلاب شد. به گفته شاهدان عینی مردم از موزه در برابر هجوم برخی از دیگر مردم دفاع می‎‌‎کردند. مهدی کوثر که آخرین مدیر موزه در دوره پهلوی بود موفق شد تا از آثار هنری مراقبت کند و سرانجام در روزهای اسفند1357مدیریت موزه را به نیروهای پاسدار انقلاب تحویل داد. گمانه‎‌‎زنی‎‌‎هایی برای تغییر کاربری موزه وجود داشت اما با یک دوره تعطیلی کوتاه، فعالیت موزه از سر گرفته شد و نزدیک به یک سال پشت درهای بسته فعال بود. موزه‎‌‎ هنرهای معاصر را می‎‌‎توان از معدود نمونه‎‌‎های چنین مراکزی دانست که فعالیتشان پس از انقلاب نیز ادامه یافت. موزه در آبان‎‌‎ماه سال1358بازگشایی شد. عباس سارنج پوستری را طراحی کرد که روی آن نوشته شده بود: بازگشایی موزه هنرهای معاصر تهران - طراحی، نقاشی، گرافیک، عکاسی، فیلم. این سال برای موزه سال پُرکاری بود. نمایشگاه‎‌‎های متعددی به‎‌‎مناسبت سالگرد پیروزی انقلاب در موزه برگزار شد. چند نمونه از این نمایشگاه‎‌‎ها به این شرح است:
نمایشگاه نقاشی نقاشان مبارز
عکاسی از دیدگاه‎‌‎های چهار عکاس
دیوار نوشته‎‌‎های انقلاب اسلامی
هنر مقاومت فلسطین (آثاری از نقاشان فلسطین)
نمایشگاه طراحی‎‌‎های دانشجویان دانشکده‎‌‎های هنری تهران 
نمایشگاه عکس ماسوله روستا
نمایشگاه عکس‎‌‎های دو عکاس
طرح‎‌‎های دو نقاش
و نمایشگاه‎‌‎های ویژه به‎‌‎مناسبت نخستین سالگرد انقلاب اسلامی ایران (نقاشی مروری بر آثار اساتید گذشته تا دیوار نوشته‎‌‎ها، کاریکاتور، عکاسی، سینما و...) 
دو دهه از انقلاب گذشت و موزه نزدیک به 16مدیر را به‎‌‎ خود دید. در این سال‎‌‎ها برخی از آثار، دیگر شانس نمایش عمومی پیدا نکردند، چراکه موزه در پی نمایش ارزش‎‌‎های انقلابی بود و فضایی را به نمایش آثار مربوط به جنگ تحمیلی اختصاص داد. نشانه تصویری موزه با الهام از معماری‎‌‎اش در دهه1360 توسط جواد پویان طراحی شد و نشانه‎‌‎نوشته زیر آن نیز در سال1372 به‎‌‎دست صداقت جباری طراحی شد. در سال1366 نخستین دوسالانه طراحی گرافیک ایران در موزه برگزار شد و در دهه1370 با بازتر شدن فضای سیاسی کشور، موزه به برگزاری منظم دوسالانه‎‌‎ها در رشته‎‌‎های مختلف روی آورد. این موزه با عمری به بلندای نیم‎‌‎قرن، امروز نیازمند نگاه‎‌‎های جست‎‌‎وجوگر و عمیق است. تاریخی با پُر‎‌‎شمار نمایشگاه‎‌‎ها و رویدادهای مؤثر که در جریان هنر نوگرای ایران غیرقابل انکار است.