اتوبوس ‌های جدید در راهند

محمد سرابی- خبرنگار

250اتوبوس می‌تواند نیاز حمل‌ونقل عمومی یک شهر متوسط را تامین کند اما در ابرشهری مانند تهران، این عدد تنها سهم بسیار کوچکی در میان انبوه وسایل نقلیه‌ است. پایتخت 5500اتوبوس دارد و برای رسیدن به نقطه مطلوب باید حدود 9هزار اتوبوس داشته باشد. 10 سال از آخرین کمک‌های دولتی به حمل‌ونقل عمومی تهران می‌گذرد و شهرداری باید با توان خود اتوبوس‌هایی را تهیه کند که هر کدام ۳ تا ۵ میلیارد تومان قیمت دارند. اکنون 100دستگاه اتوبوس و مینی‌بوس جدید به تهران اضافه شده و تا 3‌ماه دیگر 150دستگاه دیگر هم به آن افزوده خواهد شد. شهردار تهران در مراسم رونمایی از 100دستگاه اتوبوس و مینی‌بوس جدید گفت: در شرایط کرونایی دولت یک ریال از تعهدات خود به شهرداری تهران را عملی نکرد با این حال شهرداری تلاش کرد بدون کمک دولت حمل‌ونقل عمومی را توسعه دهد.
پیروز حناچی با اشاره به قرارداد‌های متعددی که برای ساخت اتوبوس تنظیم شده ‌است، افزود: قرارداد ساخت ۸۰۰دستگاه اتوبوس و مینی‌بوس را داریم که ۵۰۰ دستگاه آن اتوبوس و ۳۰۰ دستگاه مینی‌بوس است. مناقصه ۸۰ اتوبوس دو کابین برای خطوط تندرو و مناقصه ۲۰۰ اتوبوس تک‌کابین هم در دستور کار قرار دارد.
او  درباره بحران کرونا گفت: فوتی‌های کرونا تا نیمه اردیبهشت کاهش داشت و به 9نفر هم رسید اما الان آمار درگذشتگان رو به افزایش است. در شرایطی که نمی‌توان کشور را به‌صورت کامل تعطیل کرد، رعایت فاصله‌های اجتماعی یکی از محورهای کنترل بحران است. رعایت فاصله اجتماعی هم زمانی ممکن است که بتوانیم تعداد اتوبوس‌ها و مترو را 3 برابر موجودی فعلی کنیم که در کوتاه‌مدت امکان ندارد. در بلندمدت تلاش کردیم که قرارداد خرید ۶۳۰ واگن از چین را نهایی کنیم و همچنین دو قرارداد ساخت ۱۰۰ واگن در داخل و خرید اتوبوس را هم دنبال کردیم.
شهردار تهران درباره مصوبات دولت برای خرید اتوبوس افزود: ما در مواردی که قانون شده است هم مشکل داریم. به‌عنوان مثال برای گرفتن اوراق مشارکت بانک‌ها از ما ضمانت‌های 100 درصدی می‌خواهند درحالی‌که طبق قانون ۵۰درصد بازپرداخت اوراق مشارکت با دولت است. ضمنا طبق مصوبه‌ای مربوط به سال 96بخشی از مبالغ مربوط به کاهش مصرف سوخت از وزارت نفت دریافت می‌شود. ما در  2سال گذشته این مبلغ را دریافت کردیم ولی میزان آن به نسبت کاری که شهرداری برای کاهش مصرف سوخت انجام می‌دهد کافی نیست.
حناچی ادامه داد: با همکاری معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری و جهاد دانشگاهی تلاش کردیم که داخلی‌سازی‌ واگن مترو را از ۳۵ درصد به ۸۰ درصد برسانیم و امیدوارم تا بهمن امسال از نخستین واگن ملی بهره‌برداری کنیم.

مصوبه 19هزار اتوبوس
رئیس شورای شهر تهران نیز با اشاره به اینکه برای مقابله با کرونا باید ناوگان حمل‌ونقل عمومی توسعه یابد، گفت:‌ سال 99سال جهش تولید نامگذاری شده ولی اقدام مؤثری در حوزه ساخت اتوبوس انجام نگرفته و از 10شرکت ساخت اتوبوس در کشور 9شرکت به حالت تعطیلی درآمده‌اند.
محسن هاشمی در این مراسم که در بوستان گفتگو برگزار شد، تصریح کرد: در دوره رئیس‌جمهور قبلی 10هزار دستگاه اتوبوس برای شهرهای ایران توسط دولت تأمین شد که بخشی از آنها سهم تهران بود وحتی به شهر ما رفسنجان هم اتوبوس رسید. در دولت فعلی متأسفانه با وجود مصوبه تأمین 19هزار اتوبوس برای شهرها، هنوز یک دستگاه اتوبوس هم تحویل شهرداری تهران داده نشده است.
هاشمی با اشاره به اینکه از 100دستگاه اتوبوس و مینی‌بوسی که توسط شهرداری تهران تأمین شده فقط 20دستگاه گازسوز و بقیه دیزلی است، افزود: از این 19هزار اتوبوس 5هزار مورد آن مربوط به تهران بوده و مدیریت شهری باید پیگیر این مسئله باشد. عدم‌اجرایی شدن این مصوبه باعث فرسودگی ناوگان‌ اتوبوسرانی شده است. تعداد اتوبوس‌های تهران باید 9هزار دستگاه باشد اما حدود 5500مورد است که 3هزار دستگاه آن هم فرسوده شده‌اند.
او گفت: 3 سال پیش مصوبه در حضور رئیس‌جمهور و با حضور 7مسئول دیگر امضا شد و همه متعهد شدند این 19هزار اتوبوس با استفاده از پول صندوق ذخیره ارزی و وام بانکی ساخته شود. این اتوبوس‌ها در اختیار شهرداری‌ها قرار می‌گیرد تا هر سال 60هزار کیلومتر با آن طی کنند. به ازای هر کیلومتر، وجهی (براساس واحد سنت) تعیین می‌شود که از طرف وزارت نفت به صندوق ذخیره ارزی برگردانده می‌شود. سازمان برنامه و بودجه هم امضا کرده که تضامین لازم را بدهد. این کاملا روشن است و الان ما در شهرداری‌ باید بتوانیم با شرکت‌های اتوبوس‌ساز قرارداد ببندیم و مصوبه شکل اجرایی پیدا کند. اصل این مصوبه در سال 95و 96تأیید شد که مربوط به قبل از خروج ترامپ از برجام است.
مدیرعامل گروه صنعتی ایران‌خودرو هم در این مراسم گفت: بعد از ۱۰ سال، خط تولید اتوبوس در شرکت ایران‌خودرو دیزل احیا شده و قرار براین است که هر ماه، ۴٠دستگاه محصولات مسافری تولید شود. امیدواریم که این تعداد تا فروردین ۱۴٠٠، به بیش از ۶٠ دستگاه در ‌ماه برسد.
فرشاد مقیمی افزود: ارز مورد نیاز  این اتوبوس‌ها از ۵٠ هزار یورو به کمتر از ۴٠هزار یورو رسیده است. ایران‌خودرو دیزل هم توانسته سطح داخلی‌سازی‌ اتوبوس را از ۲۹ به ۳۸ درصد برساند و امیدواریم تا پایان سال به ۴۶ درصد و سال آینده به ۶۰ درصد برسد.

تهران 3500 اتوبوس جدید نیاز دارد
سیدمناف هاشمی، معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهردار تهران  

تحویل ۲۵۰ دستگاه اتوبوس و مینی‌بوس باتوجه به عقب ماندگی‌های طولانی در حوزه حمل‌ونقل عمومی، مدیریت شهری را خوشحال نمی‌کند، تحقق این قرارداد بسیار سخت و طاقت فرسا بود. اگر قرار باشد که امروز 3500 دستگاه اتوبوس با هزینه هر دستگاه ۳ تا ۵ میلیارد تومان برای پایتخت تأمین شود، نمی‌توان تمام عوارض حمل‌ونقل عمومی را از شهروندان دریافت کرد. متروی تهران دست‌کم ۱۲۰ هزار میلیارد تومان منابع مالی نیاز دارد تا براساس بهای امروز تکمیل شود. درنظر بگیرید اگر سالانه حداکثر ۵ هزار میلیارد تومان از محل اوراق مشارکت، املاک و بودجه شهرداری برای تکمیل مترو هزینه شود، چقدر زمان خواهد برد. از طرف دیگر باید ۴۰ هزار دستگاه تاکسی در تهران نوسازی شود که سالانه ۲هزار دستگاه تاکسی در شهر تهران نوسازی می‌شود. برای گرفتن تسهیلات نوسازی با 3بانک رایزنی شد که 2 بانک کارآفرینی امید و مهر نهایی شد و تسهیلات ۵۰ میلیون تومانی امسال به ۷۰ میلیون تومان افزایش یافت. پس از نهایی شدن قرارداد با 2 بانک، قیمت تاکسی از ۷۰ میلیون تومان به ۹۴ میلیون تومان افزایش یافت و درحال حاضر ۱۲۵ میلیون تومان شده است. با تمام این مشکلات نوسازی ۱۵ هزار دستگاه تاکسی در دستور کار قرار گرفته است. تاکنون ۲ هزار دستگاه سفارش‌گذاری و تحویل داده شده است. از دولت تقاضا می‌شود که اگر کمکی نمی‌کند، قیمت‌ها را افزایش ندهد.