«بهزاد باشی» مترجمی که به متن خیانت نکرد

مهدیا گل‌محمدی ـ  روزنامه نگار

در عرصه ادبیات می‌گویند ترجمه خیانت است؛ اشاره به اینکه وفادار بودن مترجم به متن اصلی تا چه حد سخت و طاقت‌فرساست. پر بیراه هم نمی‌گویند. زیرا ترجمه خوب افزون بر نیاز به تسلط به‌اصطلاحات زبان مبدا، نیاز به آشنایی کامل با فرهنگ ، آداب و رسوم مردم زبان مقصد نیز دارد. حال در زبان مبدا موضوعی مانند موسیقی را درنظر بگیرید که بی‌شک مملو از اصطلاحات تخصصی است. هرچه باشد خود موسیقی به‌طور مستقل زبانی جداگانه است که حتی صاحب خط (نت) نیز هست. در این وادی، یکی از مترجم‌هایی که پیوسته به متن وفادار بود بهزاد باشی است. او مترجم و نویسنده‌ای بود که علاقه‌اش به موسیقی کلاسیک ترجمه‌های ماندگاری از موسیقی را به کتابخانه اهالی و دوستداران موسیقی هدیه کرد. از میان آثار این مترجم، برگردان ارزشمند کتاب تاریخ جامع موسیقی (برگزیده دوره نهم کتاب سال جمهوری اسلامی ایران از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی) است. این کتاب مجموعه‌ای است که به قلم چند تن از برجسته‌ترین مدرسان آکادمی‌های جهانی نوشته شده است. حجم این کتاب بیش از 4 هزار صفحه است. بهزاد باشی انگلیسی را در زندان آموخت. فعالیت سیاسی در زمان پهلوی او را راهی زندان کرد و حصر از او یک مترجم توانا ساخت.
تاریخ موسیقی خاورزمین و کتاب تکوین دولت مدرن از دیگر ترجمه‌ها و تالیف‌های اوست.
این مترجم ارزشمند، ششم مهرماه سال 1370چشم از جهان فرو بست.