همسان‌سازی چقدر از مشکلات بازنشستگان را حل می‌کند؟

اینکه اجرای همسان‌سازی دقیقا چقدر از مشکلات معیشتی بازنشستگان را حل می‌کند با توجه به تورم و افزایش قیمت‌ها و همچنین فاکتورهای دیگر مانند بالا رفتن هزینه‌های سلامت و مراقبت در زمان سالمندی، پاسخ روشن و ساده‌ای ندارد. فرزاد اشرف، عضو هیأت‌مدیره کانون بازنشستگی استان تهران به همشهری می‌‎گوید، امروز مسئله مهم این است که مطالبه طولانی‌مدت بازنشستگان برای اجرای همسان‌سازی‌ به نتیجه رسیده اما مسئله مهم‌تر آن است که صندوق‌های بازنشستگی برای تامین اعتبارات مورد نیاز در ماه‌های آینده و همچنین سال‌های بعد با مشکل مواجه نشوند. از نظر اینکه این افزایش حقوق‌ها چه تأثیری بر کیفیت زندگی بازنشستگان کشوری و لشکری خواهد داشت، اشرف هم معتقد به تأثیرگذاری چندعاملی متغیرهاست. به گفته او، اگرچه این افزایش حقوق و اجرای این قانون گام بلندی برای تحقق مطالبات بازنشستگان است، اما همه مشکلات آنها را حل نمی‎‌کند: «تورم همیشه به‌عنوان مهم‌ترین مسئله اثر‌گذار بر کیفیت زندگی اقشار کم‌درآمد و آسیب‌پذیر عنوان شده‌است. همسان‌سازی یا آنطور که دولت بارها به آن اشاره کرده «متناسب‌سازی»درواقع قرار بوده به یکی از ابزارهای دولت برای کاهش فشارِ تورم بر بازنشستگان تبدیل شود، اما ظاهرا این جریان نمی‌تواند مشکلات ناشی از تورم را به‌صورت کامل پوشش دهد. گزارش‌های بسیاری وجود دارد که نشان می‌دهد افزایش حقوق شاغلان متناسب با افزایش نرخ تورم در کشور نبوده‌است. در نتیجه همسان‌سازی حقوق بازنشستگان با حقوق شاغلان حتی به‌صورت ۹۰درصدی هم نمی‌تواند تورم را به‌صورت کامل پوشش دهد؛ چراکه شاغلان هم با درآمدهای فعلی از تورم عقب هستند.»  اهمیت مسئله زمانی خودش را نشان می‌دهد که خط فقر با حداقل حقوق بازنشستگان مقایسه می‌شود. طبق داده‌های مرکز آمار خط فقر هم‌اکنون حدود4 و نیم میلیون تومان درنظر گرفته شده‌است؛ این در حالی است که طبق آمار مؤسسه صبا، هم‌اکنون ۹۰درصد از بازنشستگان کشوری زیر3 و نیم میلیون تومان در‌ ماه حقوق دریافت می‌کنند. به همین دلیل است که همسان‌سازی امری لازم است و در عین‌حال نمی‌تواند این شکاف میان حقوق و مخارج را به‌طور کامل پوشش دهد. با وجود این مسائل که نگاه واقع‌بینانه ما به شرایط معیشتی بازنشستگان را ممکن می‌کند، اجرای همسان‌سازی‌ حقوق بازنشستگان پس از حدود یک‌دهه مطالبه‌گری مستمر بیش از آنکه از منظر اقتصادی تحلیل شود از منظر اجتماعی قابل توجه است. بازنشستگان که از گروه‌های فعال اجتماعی در ایران هستند، توانستند این مطالبه همگانی و برخورداری از حقوق همسان با شاغلان را در آخرین سال فعالیت دولت روحانی سرانجام به اجرا برسانند؛ نتیجه‌ای که اگرچه همه مشکلات اقتصادی و معیشتی آنها را حل نمی‌کند، اما احساس رضایتمندی‌شان را بیشتر کرده و به آنها انگیزه بیشتری برای فعالیت‌های مدنی و پیگیری مطالباتشان می‌دهد.