امید اردبیل به تدبیر دیپلماسی مرزی

مهدی ارجمند| فعال اجتماعی استان:

 تلاش دیپلماسی مرزی از عناصر مهم و کانون توجه برنامه ششم توسعه و منویات مقام معظم رهبری برای احیای ظرفیت‌های مغفول در اقتصاد کشور و زیربناهای توسعه پایدار محسوب می‌شود. 
این امر بخصوص در شرایط فعلی کشور و با توجه به چالش‌های فراوانی که در حوزه  اقتصادی و سیاسی دیده می‌شود، نیازمند توجه بیشتر و جدی‌تر دولتمردان است.
 از میان استان‌های کشور فقط ۹ استان مرز زمینی دارند که از ظرفیت‌های بالقوه و  ارزشمند کشور در زمینه تولید ثروت ملی در چرخه اقتصاد قابل تصور است. 

استان اردبیل از معدود استان‌های کشور، در همسایگی با جمهوری آذربایجان، دارای موقعیت ممتاز ژئواستراتژیک و ژئوپولتیک، با تاریخ و تمدنی کهن و دارای سابقه طولانی در تجارت فرامرزی از گذشته دور است که دوران رونق آن در گذر زمان به افول گراییده است. 
این استان با وجود داشتن موقعیت ممتاز جغرافیایی و مرزهای طولانی مشترک خارجی، تولیدات فراوان و متنوع کشاورزی، ظرفیت عظیم گردشگری و تنوع زیست محیطی، نیروی انسانی کار، توان صدور نیروی فنی و مهندسی و همجواری با بازارهای بزرگ مصرفی و تجاری در دروازه مرزی روسیه و قفقاز سهم اندکی در تجارت خارجی کشور دارد. 

گمرکات کشور به ویژه گمرک بیله سوار از طریق ارتقای تعامل و همکاری با سازمان‌های همجوار، منطقه‌ای و بین‌المللی گمرکی، چابک‌سازی و نوسازی مستمر ساختار، تشکیلات و ظرفیت‌سازی و استاندارد سازی فرآیندها و تسهیل تشریفات گمرکی مرزبان تجاری و اقتصادی و مسئول اعمال حاکمیت دولت در تسهیل تجارت خارجی است و می‌تواند نقشی پیشرو و مؤثر در تحقق سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی، حمایت از تولید ملی و تسهیل و گسترش صادرات، ترانزیت، گردشگری و افزایش جذب سرمایه‌گذاری خارجی و رفع موانع تجاری و گمرکی فراروی فعالان اقتصادی را بر عهده بگیرد.
 بر اساس گزارش‌ها و آمار اعلام شده، حدود ۸۰ درصد حجم مبادلات تجاری از مبادی استان اردبیل به مقصد جمهوری آذربایجان است و در حوزه گردشگری میانگین ورود گردشگران آذربایجانی به استان اردبیل به یک میلیون نفر می‌رسد و به یقین با ایجاد مناطق آزاد تجاری با قوت بیشتری قابل توسعه و پیشرفت است. 

توسعه روابط با همسایگان خارجی ممکن است منجر به ارتقای فعالیت‌ها و پویایی اقتصاد استان و کشور و ایجاد اشتغال برای بیکاران شود و در بعد کلان با توجه به تاکید سازمان تسهیل جهانی تجارت بر استقرار نظام مدیریت مرزی تاثیرات مطلوبی در کاهش هزینه مبادله کالا و کاهش قاچاق کالا و  تقویت امنیت مرزی و کاهش جرائم مرزی خواهد داشت. 
امضای بیش از ۱۲۰ سند همکاری و توافق نامه با جمهوری آذربایجان و ملاقات‌های مکرر روسای جمهوری دو کشور نشان از اهمیت اقتصادی و سیاسی توسعه روابط با همسایگان دارد و یکی از مصداق‌های استفاده از ظرفیت‌های مغفول تولید ثروت و درامدزایی برای اقتصاد کشور است. اما با وجود این ظرفیت‌های ارزشمند این خطه از کشور دچار محرومیت است و توسعه متوازن و توجه به مناطق کم برخوردار به شعارهای کلیشه‌ای دولتمردان و نمایندگان استان تبدیل شده است. 
 در سفر اخیر رئیس جمهوری به جمهوری آذربایجان، استاندار اردبیل همراه نبودکه موجبات گلایه مردم و نخبگان و فعالان اجتماعی و سیاسی، خصوصاً حامیان دولت را فراهم کرد. اهالی استان انتظار دارند مسئولان با استفاده از موقعیت ژئواستراتژیک، دیپلماسی مدبرانه‌ای برای تبدیل ظرفیت‌های بالقوه اردبیل به بالفعل به کار گیرند.