ایران؛ گران‌ترین کشور جهان

 علیرضا احمدی     

بهار 1322 در حالی آغاز شد که دکتر میلسپو عملا سکان اصلاحات اقتصادی را به‌دست گرفته بود و این موضوع با حاشیه‌هایی همراه شد؛ روز 16فروردین، الهیار صالح وزیر دارایی، به‌دلیل اختلاف با میلسپو استعفا کرد و چند روز بعد هم کسبه و تجار بازار تهران علیه اختیارات رئیس‌کل دارایی دکان‌های خود را بستند و مقابل مجلس رفتند. اما میلسپو با قدرت پیش می‌رفت و روز 7خرداد اداره تثبیت قیمت‌ها را تحت ریاست مستقیم خودش در وزارت دارایی ایجاد کرد.گرانی و کمبود ارزاق عمومی به حدی فراگیر شده بود که روز 8تیر میلسپو اعلام کرد که ایران گران‌ترین کشور جهان است. در مقابل، دولتمردان چاره کار را انحلال وزارت خواروبار دیدند و همه کارهای آن تحت نظر رئیس‌کل دارایی قرار گرفت. در این میان هر روز که می‌گذشت اوضاع بدتر می‌شد و در گیرودار دستگیری رجال و افسران ارتش از سوی قوای شوروی و انگلستان، در 5مهر، شرایدان، مستشار خواروبار  ایران اعلام کرد که مردم تهران مواد چرکین و کثیفی را به نام نان که نانواهای بی‌رحم می‌پزند، می‌خورند. آنها ارز دولتی را به قیمت گزاف به‌طور قاچاق می‌فروشند و دولت ناچار است نانواخانه مرکزی دایر کند. 2روز بعد نانوایان تهران در پاسخ شرایدان اعلام کردند که آرد دولتی آنقدر مخلوط دارد که جای قبول هیچ ماده خارجی حتی خاک رس را هم ندارد. پاییز و زمستان1322 برای ایران روزهای حساسی بود؛ از یک سو در ابتدای آذر، سران 3کشور متفق به ایران آمدند و از سوی دیگر افتتاح مجلس چهاردهم و حاشیه‌های تأیید اعتبارنامه سیدضیاء طباطبایی و سقوط کابینه علی سهیلی و نخست‌وزیری محمدساعد مراغه‌ای، فضای مبهمی را برای اقتصاد کشور به‌وجود آورده بود.