به هرجا که روی آسمان همین رنگ است
کرونا سینماهای جهان را هم زمینگیر کرد
ناهید پیشور ـ روزنامهنگار
سال ۲۰۱۹ با امیدها، آرزوها و دستاوردهای فراوان به پایان رسید. بهترین سال گیشه سینماهای جهان در طول تاریخ، این امید را میداد که ۲۰۲۰ سالی بهمراتب درخشانتر باشد. بازار رو به گسترش چین و کرهجنوبی نقش مؤثری در افزایش فروش فیلمها در اکران جهانی داشت. فروش آمریکا، اروپا و حتی آفریقا قابلتوجه بود. فیلمهای ابرقهرمانی، تولیدات عظیم استودیویی، اکشنها، کمدیرمانتیکها و ... بازار پررونقی در ۲۰۱۹ داشتند. همهچیز داشت خوب پیشمیرفت که کرونا از راه رسید. چین بهعنوان صادرکننده کرونا به جهان، با تعطیلی سینماهایش نخستین شوک را به گیشه سینماهای جهان وارد کرد؛کشوری که بیشترین سالن سینما را در دنیا دارد کرکرههای سینماهایش را پایینکشید. سینماها هنوز در آمریکا و اروپا به کار خود ادامه میدادند که ویروس چینی آنها را هم زمینگیر کرد. طولی نکشید که کرونا عالمگیر شد و در چشم برهمزدنی همه دستاوردهای ۲۰۱۹ از بین رفت. از زمان تولد سینما هیچ بحرانی در جهان چنین وضعیتی را پیش نیاورده بود. جنگ، زلزله، سیل و کودتا همیشه بهصورت مقطعی سالنها را در مناطقی خاص تعطیل میکرد ولی اینکه یک اتفاق کل سینمای جهان را به کما ببرد مسبوق به سابقه نبود.
دوران قرنطینه و فاصلهگذاری اجتماعی آغاز شد. مردم در خانه ماندند و فیلم و سریال آنلاین دیدند. فعالان صنعت سینما کوشیدند تا اکران آنلاین را جایگزین اکران عمومی کنند. فیلمهای عظیم استودیویی اما برای پرده بزرگ سینما ساخته شده بودند و صاحبانشان به سادگی به اکران آنلاین رضایت نمیدادند.
چین نخستین کشوری بود که وعده مهار کرونا را داد و زودتر از همه سینماهایش را بازگشایی کرد. هزاران سالن در چین نه با فیلمهای جدید که با گلچین بهترینهای ۲۰۱۹ بازگشایی شدند ولی خروجی گیشه هیچ بود. کمتر تماشاگری حاضر شد خانه امن و امکان ساده و در دسترس اکران آنلاین را رها کند و بلیت بخرد تا فیلم را روی پرده بزرگ سینما ببیند. چند ماهی که گذشت و همه پذیرفتند که باید به زندگی کنار کرونا خو بگیرند، سینماهای آمریکا و اروپا هم بازگشایی شدند. نتیجه به اندازه چین فاجعهبار نبود ولی فاصلهاش با روزهای قبل از کرونا چنان نجومی بود که توصیفی جز شکست نمیشد برایش متصور شد. تا امروز نیمی از سینماهای جهان بازگشایی شدهاند اما همانطور که رسانهها نوشتهاند تضمینی برای فروش نیست. از مجموع ۶۰۲۱ سالن سینما در آمریکا، ۱۳۸۶ سالن بازگشایی شدهاند و احتمالا در روزهای آتی شاهد بازگشایی سینماهای بیشتری خواهیم بود. سینماهای زنجیرهای اماسسی، برای ترغیب تماشاگران فیلمها را در روز بازگشایی با بلیتهای ۱۵ سنتی اکران خواهد کرد؛ یعنی با بهای بلیت سینما در دهه ۱۹۲۰. همه پروتکلهای بهداشتی هم رعایت خواهد شد.
با هر میزان رعایت و فاصلهگذاری اجتماعی و زدن ماسک، سینما رفتن همچنان با ریسک ابتلا به کرونا همراه است. به همین دلیل مالکان بسیاری از فیلمهای پرهزینه ترجیح دادهاند فعلا قید اکران عمومی را بزنند. کمپانی دیزنی رسما اعلام کرد اکران دنبالههای پرامیدش «آواتار» و «جنگ ستارگان» را یک سال به تعویق انداخته است. فعلا خبری از «تاپ گان؛ ماوریک» دنبالهای بر محصول کلاسیک ۱۹۸۶ که تام کروز را به شهرت و محبوبیت رساند نیست؛ فیلمی که بسیاری از سینمادوستان در سراسر جهان منتظر اکرانش بودند. «تنت» تازهترین اثر کریستوفر نولان هم بارها اکرانش عقب افتاد؛ فیلمی که البته اگر دوباره تصمیم سازندگانش عوض نشود سرانجام بر پرده نقرهای خواهد آمد. تنت اکرانش را از چین آغاز خواهد کرد. محصول عظیم و پرهزینهای که خیلیها امیدوارند اکرانش خونی تازه در رگهای سینما به جریان بیندازد. پیشفروش بلیتهای فیلم نولان در سینماهای لندن، نشان از امیدواریهایی در این روزهای ناامیدی و شکست دارد.
در روزهایی که کرونا همچنان در جهان قربانی میگیرد، امید به بازگشت رونق در گیشه زیادی رؤیاپردازانه است. همچنان که محاسبه زیان صنعت سینما از ویروس چینی ما را به ارقامی فاجعهبار میرساند. هنوز سینماهای بسیاری تعطیل هستند و در کشوری چون هند با آن سینماروهای پروپاقرص همچنان جرأت بازگشایی سینماها وجود ندارد. اگر ۲۰۱۹ بهعنوان سال شکستن رکورد گیشه در یادها میماند، برای آیندگان خاطره ۲۰۲۰ بهعنوان بزرگترین شکست گیشه در طول تاریخ ثبت خواهد شد.
برادران وارنر به خاطر بحران کرونا بارها اکران فیلم«تنت» را به تعویق انداخت