مدیر سینما آزادی، از روزهای سخت سینماداران می‌گوید
مجبور به اخراج50نفر از کارکنان سینما شدیم
زهرا رستگارمقدم ـ روزنامه‌نگار
شاید این روزها در پایان سینما، قرن و پایان‌های دیگر، توامان ایستاده باشیم. اما برای ثبت لحظه به لحظه این روزها باید نوشت. به امید اینکه خواب‌های عمیق را بپراند. به این امید که سینما همچنان و تا همیشه به حیاتش ادامه دهد و حالش« به» شود. در اینجای تاریخ که حیات سینما وابسته به کمک‌های مالی و تصمیمات جدی‌تری است با سجاد نوروزی، مدیر سینما آزادی صحبت کرده‌ایم و او آینده بدون سینما را برایمان ترسیم کرده است؛ آینده‌ای مهلک و ناامیدکننده. نوروزی به‌عنوان مدیر یکی از مشاغل آسیب‌دیده، در دوره مدیریتش روزهای ناراحت‌کننده‌ای را سپری کرده، او مجبور به تعدیل نیروهایش شده و حالا منتظر خاموشی همیشگی فیلم روی پرده‌های سینما آزادی است. او از این روزها می‌گوید.
با توجه به مطالبه تهیه‌کنندگان و پخش‌کننده‌ها از سینماداران، موضوعاتی مطرح شده که چندان به مذاق سینماداران خوش نیامده؛ اینکه پول حاصل از فروش فیلم‌ها صرف سرمایه‌گذاری شده و اکنون این گروه‌ها هنوز به پول و سرمایه خود نرسیده‌اند. این موضوع را چگونه تبیین می‌کنید؟ و آیا بحران رخ داده برای سینماها با شیوع ویروس کرونا، عامل اصلی ضررهای امروز ما بوده؟
موضوع چنان‌که انعکاس داده شده نیست. حساب پردیس‌های بزرگ و سینماهای اصلی کشور با پخش‌کننده‌ها و تهیه‌کننده‌ها مشخص است. اتفاقی که پارسال رخ داد و شیوع ویروس کرونا آن را تشدید کرد، این بود که در همه فصل زمستان با افت فروش مواجه بودیم. دی‌ماه حوادث مرتبط با شهادت حاج‌قاسم سلیمانی، بهمن‌ماه برگزاری جشنواره فجر که شاید بتوان گفت خلوت‌ترین جشنواره از حیث مخاطب در سال‌های گذشته بوده و در نهایت تعطیلی اسفندماه با شیوع ویروس کرونا باعث شد حساب و کتاب چند فیلم به تأخیر بیفتد. این نیز تصمیم‌گیری سینماداران بود که حساب‌شان را با پخش‌کنندگان صاف یا نیروهایشان را اخراج کنند. البته زمان این تصمیم‌گیری به این امید بودند که فروردین یا اردیبهشت مشکل برطرف شده و کار سینماها به وضعیت سابق بازمی‌گردد و با فروش فیلم‌های جدید بدهی‌های گذشته خود را می‌پردازند. هیچ‌کس بحرانی شش‌ماهه را حدس نمی‌زد. پس این نکته را فراموش نکنیم که بحران از اسفند شروع نشد، بلکه آغاز آن از دی‌ماه و شاید قبل‌تر، آبان‌ماه بود. می‌توان گفت بی‌رونق‌ترین سال سینمای ایران، سال98 بود. در نتیجه ما از رونق وارد دوران رکود نشدیم، بلکه از بی‌رونقی به رکود رسیدیم.
آیا سینما آزادی هم جزو سینماهایی است که با تعدیل نیرو مواجه بوده؟
پس از 5ماه مقاومت، مجبور شدیم نزدیک نیمی از کارکنان خود را تعدیل کنیم؛ یعنی 50نفر. پس از این هم ذخیره مالی‌مان تا چند‌ماه بیشتر جواب نخواهد داد.
چه عاملی باعث شد که با بازگشایی سینماها مردم استقبال چندانی از آن نداشته باشند؟
بخشی از بی‌رونقی سینماها در زمان بازگشایی تیرماه، از ترس کرونا بود. بخش دیگر آن نبود فیلم روی پرده است. دو کمدی روی پرده است که یکی از آنها روی پلتفرم‌های مختلف قرار دارد و یکی دیگر هم به ایثار تهیه‌کننده روی پرده رفته است. در روزهای اول بازگشایی، آمار امیدوارکننده به‌نظر می‌رسید. اما با افزایش تلفات کرونا در کشور این آمار کاهش یافت و در نهایت فیلمی هم برای تماشا روی پرده نبود. 60درصد ترس عمومی و 40درصد نبود فیلم به این وضعیت دامن زده است.
به‌نظرتان برای بازگرداندن دوباره مردم به سینماها چه کارهایی لازم است انجام شود؟
سینماهای آمریکا و اروپا قصد دارند با tenet کریستوفر نولان کار خود را آغاز کنند. فیلمی که ممکن است جزو یکی از تأثیرگذارترین فیلم‌های دهه اخیر قرار بگیرد. با این فرمول است که سینماهای دنیا گشوده می‌شوند. مقایسه کنید؛ ما در ایران با چه فیلم‌هایی کار خود را آغاز کرده‌ایم؟
چه وضعیتی انتظارمان را می‌کشد؟ به‌نظرتان چه پیش خواهد آمد؟
تا دو یا سه‌ماه دیگر چیزی به‌نام سینما در این کشور وجود نخواهد داشت. چون دخل سینمای ایران خالی خواهد شد و پولی برای تولید ندارد. به همین‌خاطر تولید آثار سینمایی ایران به کشورهای همجوار منتقل شده و با سرمایه‌های بیگانه ساخته می‌شود. اتفاقی که در دهه‌های 60 و 70برای موسیقی‌مان اتفاق افتاد و از لس‌آنجلس موسیقی وارد کشورمان شد. پس از این فیلم‌های ایرانی به کشور وارد می‌شود؛ خطری که متأسفانه متوجه آن نیستند. مدیران، سینما را هنری شیک و غیر ضروری می‌دانند و تصور می‌کنند که اگر یک‌سال هم تعطیل باشد خللی به آن وارد نخواهد شد. درحالی‌که چنین نیست. با ادامه‌دار شدن این وضعیت 90درصد سینماهای کشور تعطیل می‌شود. 10درصد باقی‌مانده نیز به شکل ورشکسته به فعالیت نمادین خود ادامه می‌دهد. درصورتی که اراده‌ای برای بهبود اوضاع باشد، حداقل چند سال طول خواهد کشید تا همه‌‌چیز به روال عادی خود بازگردد.
وام‌های دولتی مشکل را برطرف نخواهد کرد؟
دولت وامی با بهره 4درصد به سینماها پرداخت خواهد کرد تا بدهی تهیه‌کنندگان و پخش‌کننده‌ها را بپردازند. اما حقوق پرسنل و هزینه‌های جاری چه می‌شود؟
پیش‌بینی‌تان از این وضعیت چه خواهد بود؟
با وضعیتی مواجهیم که فرهنگ‌مان همه‌جانبه تحت‌تأثیر قرار خواهد گرفت. با شرایط حاکم بر فضای مجازی و وضعیتی که در باکس‌ها وجود دارد، باکس‌های نتفیلیکس و دیزنی پس از این وارد گود شده و با یک چیپ ساده، تماشاگران فیلم‌های ایرانی را به‌خود جذب کرده و مردم می‌توانند به راحتی فیلم‌های روز دنیا را تماشا کنند.
پرهیز از چنین موقعیتی به‌نظر چندان ساده نیست. نقش صدا و سیما در این میان چگونه خواهد بود؟
مصوبه شورای‌عالی امنیت ملی است که برای جلوگیری از نفوذ بیشتر ماهواره‌ها، صدا و سیما گوشه‌چشمی به سینمای ایران داشته باشد. اما صدا و سیما در حال پردازش اشتباه راهبردی بزرگی است. این سازمان تصور می‌کند که اگر سینماها و وی‌او‌دی‌ها از رونق بیفتد، خودش رونق تازه‌ای پیدا خواهد کرد. درحالی‌که سخت در اشتباه است. صدا و سیما در حال تبلیغ این موقعیت است که سینماها تعطیل هستند. شرایط کرونا مستمسک قرار داده شده تا مخاطبانی را به‌خود اضافه کند، درحالی‌که چنین اتفاقی برای صدا و سیما نخواهد افتاد، زیرا توان اجرای هیچ‌یک از سندهای راهبردی نظام را ندارد. به‌عبارتی سینما هم‌اکنون با زنجیره‌ای از بی‌توجهی و زنجیره‌ای از عاملان لطمه‌زننده چون صدا و سیما مواجه است. هر دو این زنجیره‌ها مثل دو لبه قیچی در حال نابودی سینما هستند و گمان می‌کنند از این طریق شرایط‌شان بهبود خواهد یافت. درحالی‌که نتیجه جز تولید با سرمایه بیگانه در کشورهای همجوار، جذب هنرمندان به خارج از کشور و... نخواهد بود. اگر دولت نتواند ماهیت شکل گرفته برای سینمای ایران را زنده نگه‌داشته و حفظ کند، بعدها باید میلیارد‌ها تومان هزینه به‌وجود آمدن و شکل‌گیری دوباره آن کند.
تا دو یا سه‌ماه دیگر چیزی به‌نام سینما در این کشور وجود نخواهد داشت؛چون دخل سینمای ایران خالی خواهد شد و پولی هم برای تولید در کار نخواهد بود
