فوتبال، سر قبر اموات

 جواد نصرتی  

جوان‌ها در ایران در دهه‌های اخیر همیشه از این ناله می‌کردند که زمین چمن برای فوتبال ندارند و تربیت در زمین‌های خاکی، نشانه‌ای از خاستگاه طبقاتی آنها بود. ابتدای قرن پیش اما مسئله فراتر از این بود و حتی همان زمین خاکی هم برای فوتبالیست‌ها‌ رؤیا بود. وضع زمین‌های فوتبال در سال‌های اولیه سلطنت پهلوی، یعنی زمانی که فوتبال در حال تبدیل از مسئله‌ای کاملا انگلیسی به پدیده‌ای ایرانی بود، چنان خراب بود که گروهی از جوانان در زمستان 1303دست به دامن سیدمحمد تدین، رئیس مجلس وقت ایران شدند و به او گفتند باعث شرمساری است که انگلیسی‌ها در ایران امکانات دارند اما فوتبالیست‌های ایرانی حتی زمین بازی ندارند. تدین هم از نفوذ خود استفاده کرد و بهار سال بعد، قانونی در مجلس تصویب شد تا براساس آن، یک قطعه زمین در بالای دروازه دولت به قیمت 10هزار تومان خریداری شود و به‌عنوان زمین فوتبال، در اختیار فوتبالیست‌ها قرار بگیرد. حدود 10 سال بعد که توماس گیبسون، مستشار آمریکایی اداره تربیت بدنی به ترویج فوتبال در ایران کمک می‌کرد، گورستان‌های متروکه به معبد فوتبالیست‌ها تبدیل شد. با این حال مشکل زمین همچنان ادامه داشت و حتی دبیرستان‌ها، قطب گسترش ورزش مدرن در ایران هم با این معضل مواجه بودند تا حدی که در سال 1315، مدیر دبیرستان صارمیه اصفهان دست به دامن وزارت معارف شد تا تکه زمینی از باغ حاجی در اختیار محصلینش قرار بگیرد. مشکل زمین فوتبال، همچنان ادامه داشت تا اینکه ورزشگاه امجدیه در سال1318 رسما افتتاح شد و در پی آن، زمین‌های ورزشی بیشتر و بیشتری در اختیار ورزشکاران قرار گرفت.