زاکانی به سیاسی‌ترین مرکز پژوهشی رفت

بالاخره بعد از انتخاب پرسروصدای مهرداد بذرپاش به ریاست دیوان محاسبات -بازوی نظارتی مجلس- روز گذشته علیرضا زاکانی یکی از مهم‌ترین بازیگران و بازیگردانان مجلس یازدهم، به کرسی مرکز پژوهش‌های مجلس نشست؛ جایی که به‌عنوان بازوی مشورتی مجلس، در نگاه اول نظر کارشناسی خود را روی طرح‌های مجلس و لوایح دولت ارائه می‌دهد اما گزارش‌های این مرکز می‌تواند سوگیری و مسیر آرای نمایندگان مجلس را تعیین کند، برای همین این مرکز که اواخر مجلس چهارم و اوایل مجلس پنجم به ابتکار محمدجواد لاریجانی راه‌اندازی شد، در سال‌های بعد به یکی از سیاسی‌ترین بخش‌های مرتبط با مجلس تبدیل شد. چنانچه در مقطعی دولت احمدی‌نژاد برخی گزارش‌های این مرکز را سیاسی و جانبدارانه خواند و در برخی موارد گزارش‌های این مرکز چنان تلخ بود که از خروجی وب‌سایت مرکز پژوهش‌های مجلس حذف شد. این مرکز در طول عمر 25ساله خود به یکی از مهم‌ترین مراکز پژوهشی و تحقیقاتی تبدیل شده که به اسناد و مدارک زیادی دسترسی دارد و به استناد همین اسناد گزارش‌های جنجالی مختلفی را در سال‌های اخیر منتشر کرده است. گزارش‌هایی مثل ازدواج موقت و تأثیر آن بر تعدیل روابط نامشروع جنسی، بررسی قرارداد کرسنت و قرارداد ال‌نود، قانون مبارزه با قاچاق و گزارش‌هایی از این‌دست که بعضا همسو با نظر کلی مجلس وقت هم نبوده است. با این حال تفکرات رئیس این مرکز که توسط هیأت امنای مرکز پژوهش‌های مجلس انتخاب می‌شود، معمولا نزدیک به تفکر رئیس مجلس است. ریاست هیأت امنای مرکز پژوهش‌های مجلس برعهده رئیس مجلس است و طبیعی است که سیاستمداری همسو با خود در مرکز پژوهش‌های مجلس بگمارد. اما قصه همسویی علیرضا زاکانی با محمدباقر قالیباف متفاوت از دورانی است که کاظم جلالی و احمد توکلی به انتخاب علی لاریجانی در مرکز پژوهش‌های مجلس ریاست می‌کردند. علیرضا زاکانی از مؤسسین و دبیرکل اولیه تشکل اصولگرای جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی اگرچه در سال84 مسئول ستاد جریانی بود که محمدباقر قالیباف را پشتیبانی می‌کرد اما در همین انتخابات مجلس یازدهم به‌عنوان رقیب قالیباف در ریاست مجلس خود را معرفی کرد و بعدها در پی مذاکرات پشت پرده از رقابت با قالیباف کنار کشید؛ مذاکرات به‌اصطلاح برد-برد برای دو منتقد اصلی دولت و برجام که یکی به ریاست مجلس رسید و دیگری به ریاست مرکز پژوهش‌های مجلس. زاکانی که در مجالس نهم، هشتم و هفتم حضور داشت یکی از معروف‌ترین منتقدان توافق‌ها و قراردادهایی مثل برجام و کرسنت است. به همین دلیل حضور او در مرکز پژوهش‌های مجلس را باید زنگ خطر دیگری برای دولت روحانی دانست؛ همچنان که حضور مهرداد بذرپاش را در دیوان محاسبات. البته حساب زاکانی با بذرپاش را باید جدا کرد، او اگرچه در انتخابات مجلس به قم رفت و با چهره‌های جبهه پایداری ائتلاف کرد اما در تمام این سال‌ها به سیاستمداری تبدیل شده که سیاست را در فسادستیزی تعریف کرده است. او که از منتقدان جدی حسن روحانی بوده و هست، تیرماه96 کمتر از 2‌ماه پس از انتخاب حسن روحانی به ریاست‌جمهوری در یادداشتی با عنوان «امروز باید یک‌طرفه صلح کرد» نوشت: به‌نظر امروز باید هوشیار بود، از جنجال پرهیز کرد و حتی آتش‌بس یک‌طرفه داد و در درگیری‌های خودساخته جریان مفتون و یا مرعوب غرب جز به همدلی و کمک برای برون‌رفت از وضع موجود و رفع مشکلات مردم نپرداخت و با نقد منصفانه -بدون نیش‌زدن‌های بیجا- و دفاع واقع‌بینانه -از هرکس هرچند منتقدین خود- در پرتو منطق و انصاف خویش با ایجاد آرامش، فرصتی به عموم مردم داد تا با بازشناسی سره از ناسره، راه اصلاح اساسی جهت‌گیری مسئولان کشور را فراهم آورند. به هر صورت علیرضا زاکانی به‌عنوان پنجمین رئیس سیاسی‌ترین مرکز تحقیقاتی و پژوهشی کشور منصوب شد؛ جایی که پیش از او فقط احمد توکلی با سابقه اقتصادی در این مرکز ریاست کرده بود و بقیه ازجمله جواد لاریجانی، محمدرضا خاتمی و کاظم جلالی وجه سیاسی‌شان غلبه داشت.