روایت رئیس‌جمهور از خسارت تحریم

تحریم و کرونا، کسری بودجه دولت را تشدید کرده و برآوردهای متفاوتی از میزان تنگدستی دولت در سال‌جاری ارائه شده؛ در عین حال که تقاضا برای اختصاص بودجه بیشتر شده و فشار به دولت برای حل مشکلات اقتصادی در حال افزایش است. چند روز پس از آنکه سرپرست مرکز پژوهش‌های مجلس در صحن علنی پارلمان خطاب به نمایندگان اظهار کرد: دولت امسال حداقل با کسری بودجه 185هزار میلیارد تومانی مواجه خواهد شد، دیروز رئیس‌جمهور، حسن روحانی با اشاره به فشار شدید تحریم‌ها از ابتدای سال 97و  آغاز  کرونا در اواخر سال 99از «شرایط دشوارتر» پیش روی دولت خبر داد و اظهار کرد: با این همه مشکلات دولت هرگز وارد حاشیه‌سازی‌ها نمی‌شود و از منتقدان دولت هم خواست خیلی راحت و با زبان روان انتقاد کنند، اما هم شرایط را درنظر بگیرند و هم انصاف داشته باشند. به گفته روحانی شرایط فشار فوق‌العاده تحریم‌ها باعث شده تا درآمدهای ارزی ایران به میزان 50میلیارد دلار کاهش یابد. این نخستین عدد رسمی از میزان اثرگذاری واقعی تحریم‌ها بر دخل و خرج سالانه دولت است که از سوی عالی‌ترین مقام اجرایی کشور بیان می‌شود. روحانی با بیان اینکه بودجه دولت از 448هزار میلیارد تومان در سال 98به رقم 570هزار میلیارد تومان در سال 99افزایش یافته اظهار کرد: کاهش 50میلیارد دلاری درآمدهای کشور معادل 870هزار میلیارد تومان است؛ یعنی دوبرابر بودجه پارسال و 300هزار میلیارد تومان بیشتر از بودجه امسال؛ کاهش درآمد شدید دولت که به گفته رئیس‌جمهور می‌تواند هر دولتی را در دنیا به زانو درآورد، اما دولت در صحنه مانده با ایستادگی مردم، همکاری قوای دیگر و حمایت رهبری، اقتصاد کشور را اداره می‌کند و قصد ورود به حاشیه‌ها را ندارد.

در جست‌وجوی منابع جدید
درحالی‌که برآوردهای مرکز پژوهش‌های مجلس میزان کسری بودجه امسال دولت را 185هزار میلیارد تومان نشان می‌دهد، محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه اما معتقد است که بودجه دولت با 167هزار میلیارد تومان ناترازی بین منابع و مصارف مواجه خواهد شد که 2راه پیش روی مجلس و دولت است یا صرفه‌جویی بیشتر یا شناسایی منابع جدید. به گزارش همشهری، به‌نظر می‌رسد با تشدید فشار تحریم‌ها و کرونا، دولت در تحقق برخی از درآمدهای خود به‌ویژه درآمدهای مالیاتی با مشکل مواجه خواهد شد و یکی از گزینه‌های احتمالی، ارسال لایحه‌ای برای اصلاح قانون بودجه امسال می‌تواند باشد.

رؤیای گشایش با حفظ تحریم‌ها
کاهش شدید درآمدهای ارزی ایران تنها محدود به افت محسوس صادرات نفت ایران و تنگنای نقل و انتقالات ارزی نمی‌شود و خطر جدی‌تر افت درآمدهای ارزی غیرنفتی و محدود شدن کشورهای طرف تجاری با ایران است. در این میان که یکی از نیازهای اصلی کشور برای تقویت رشد اقتصادی، استفاده از منابع سرمایه‌گذاری خارجی و به‌ویژه درآمدهای ارزی است، در داخل کشور و به‌ویژه نمایندگان جدید مجلس بر این نظریه تأکید دارند که باید اقتصاد را در دوران تحریم‌ها با افزایش درآمدهای ریالی به‌ویژه مالیات‌ها اداره کرد. نظریه‌ای که 13خردادماه از سوی محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس یازدهم با اشاره به گزارش‌های رئیس سازمان برنامه و بودجه و بانک مرکزی گفت: تصمیم دشمن برای محدود کردن فروش نفت ایران یک فرصت است و نه تهدید و تذکر دوستان هم این است که چرا یک برنامه مشخص و مدون برای عبور از این مشکلات وجود ندارد. او با اشاره به‌احتمال کسری 150هزار میلیارد تومانی بودجه امسال گفته است که برای رهایی از این مشکلات راه‌های مختلفی وجود دارد و یکی از آنها اصلاح سیاست‌های مالیاتی کشور است.

دلار یا ریال؛ مسئله این است!
درحالی‌که مطالبات از دولت برای افزایش حقوق‌ها و اختصاص اعتبارات بودجه‌ای هر روز افزایش می‌یابد، مرکز پژوهش‌های مجلس با بررسی روند محل تأمین مالی بودجه از محلی غیر از درآمدهای پایدار نظیر درآمدهای مالیاتی فاش کرده که در سال‌های اخیر با کاهش منابع ریالی ناشی از فروش شرکت‌های دولتی، جبران کسری بودجه دولت بیشتر از کانال استقراض از صندوق توسعه ملی و انتشار اوراق صورت گرفته و با کاهش درآمدهای نفتی سهم استقراض و برداشت از صندوق توسعه ملی و حساب‌های خاص به بیش از 70درصد رسیده است. به گزارش همشهری، تشدید تحریم‌ها و بسته شدن کانال‌های بانکی و نقل و انتقال ارز در طول 18سال گذشته باعث شده تا تعداد کشورهایی که 80درصد درآمدهای صادراتی ایران را در این مدت تامین می‌کردند، از 23کشور در سال 80به 9کشور در سال 97کاهش یابد و سهم 3 کشور امارات، چین و عراق از 147کشور مقصد صادراتی ایران به بیش از 54درصد برسد که شکننده بودن تجارت خارجی و محدود شدن محسوس شرکای خارجی ایران در نتیجه افزایش تحریم‌ها را نشان می‌دهد. اصلی‌ترین چالش پیش روی دولت در 14‌ماه باقیمانده با مجلس تازه‌ متولد شده این است که چه راهی برای گشایش ارزی و عبور از تنگنای درآمدهای ریالی دارند که در اجرا بتوان بر آن تکیه کرد؟ 

  مرکز پژوهش‌های مجلس: دولت با کسری حداقل ۱۸۵ هزار میلیارد تومانی در سال 99روبه‌رو خواهد بود

  نوبخت: بالغ بر 167هزار میلیارد تومان ناترازی منابع داریم که باید آن را حل کنیم