جزر و مد کرونا در خاورمیانه

صبح روز دوشنبه سرانجام محدودیت‌های اعمال شده برای رفت‌وآمد میان 15استان ترکیه با هدف جلوگیری از انتشار ویروس کرونا به‌طور کامل خاتمه یافت؛ رخدادی که با توجه به کارنامه مثبت ترکیه از اواخر سال گذشته می‌تواند نقطه عطفی مهم در فرایند مبارزه با این ویروس ناشناخته باشد. از سوی دیگر اما شرایط کشورهایی نظیر مصر و یا حتی امارات در این زمینه چندان مطلوب نیست. براساس آمارهای رسمی منتشر شده، میزان ابتلا و مرگ شهروندان مصری بر اثر ویروس کرونا طی روزهای اخیر به بالاترین سطح خود رسیده است؛ اگرچه همچنان تدابیر جدی از سوی دولت سیسی برای مقابله با این وضعیت دیده نمی‌شود.
 در امارات نیز صعود مجدد آمار مبتلایان که بعد از توقف محدودیت‌های ارتباطی، مخصوصا در دوبی ایجاد شده، افکار عمومی این کشور را به‌طور جدی نگران کرده است، تا جایی که براساس اعلام امارت ابوظبی، قرنطینه این امارت که شامل منع آمد و شد از خارج به داخل آن یا بالعکس است از امروز به‌مدت یک هفته مجددا از سر گرفته می‌شود.

ترکیه؛ کارنامه موفق
برنامه قرنطینه سراسری در ترکیه که با توجه به آمارهای منتشر شده، نتایج کاملا مثبتی نیز به همراه داشته از ابتدای‌ ماه آوریل به دستور وزارت کشور آغاز شده بود. این برنامه شامل 2محور اصلی «منع رفت‌وآمد میان 15استان» و همچنین «محدودیت‌های گسترده برای حرکت داخلی این استان‌ها» می‌شد؛ محدودیت‌هایی که از ابتدای هفته گذشته به‌تدریج کاهش یافته و سرانجام در صبح روز دوشنبه به کلی تمام شد. به این ترتیب زندگی شهروندان ترکیه در استان‌های بزرگی نظیر آنکارا، استانبول، غازی انتاب، ازمیر، قونیه، وان و... به روند عادی بازگشته است.
رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه پنجشنبه هفته گذشته برای نخستین بار از لغو تدریجی برنامه قرنطینه، بعد از «پیروزی در نبرد مهار کرونا» خبر داد و از شهروندان این کشور خواست با رعایت اصول آموزش داده شده از طریق رسانه‌های عمومی، فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی خود را از سر بگیرند. در همین چارچوب و براساس دستور اردوغان، جمعه گذشته نخستین نمازجمعه سراسری در ترکیه بعد از انتشار ویروس کرونا برگزار شد. البته براساس فتوای شورای مفتیان ترکیه، نمازگزاران با فاصله حدودا 2متری در اماکن عمدتا سرباز کنار یکدیگر جمع شده و این فریضه دینی را به جا آوردند.
براساس آخرین آمار وزارت بهداشت ترکیه، از مجموع 164هزار مبتلا در این کشور، تعداد بهبودیافتگان به بیش از 127هزار تن و تعداد متوفیان نیز به 4540نفر رسیده است.

مصر و امارات؛ بازگشت بحران
در سوی دیگر منطقه، اما تعداد مبتلایان و درگذشتگان بر اثر کرونا در کشور مصر طی روزهای اخیر شاهد روند تصاعدی بوده است. به گفته وزارت کشور مصر، تنها در روز دوشنبه، 1536شهروند به این ویروس مبتلا شده و 46تن نیز جان خود را از دست داده‌اند. 
بر این اساس، مجموع تعداد مبتلایان در این کشور به 25هزار نفر و تعداد درگذشتگان نیز به بیش از 6هزار تن رسیده است؛ آماری که البته به گفته نهادهای مدنی و حقوق بشری مصر تنها بیانگر بخش محدودی از وضعیت موجود در این کشور بعد از انتشار ویروس است. ازجمله می‌توان به بیانیه اتحادیه پزشکان مصر اشاره کرد که در آن ضمن انتقاد از دولت به‌دلیل لغو کامل محدودیت‌ها، از افزایش آمار مرگ پزشکان طی هفته‌های گذشته خبر داد. بر این اساس دولت مصر که محدودیت‌های ارتباطی را از عید فطر به این سو لغو کرده بود، بار دیگر تصمیم گرفت برای حضور شهروندان در اماکن عمومی و همچنین حرکت وسایل نقلیه، برخی محدودیت‌های ساعتی را که از استانی به استان دیگر متفاوت است وضع کند.
در امارات نیز میزان نارضایتی‌ها از عملکرد دولت، با وجود تبلیغات گسترده رو به افزایش است. براساس اطلاعات رسمی منتشر شده، این کشور تا‌کنون بیش از 34هزار مبتلا و 264مورد مرگ داشته است؛ آماری که پس از لغو محدودیت‌های ارتباطی در دوبی، ازجمله منع آمد و شد شهروندان در ساعات پایانی روز، سیر تصاعدی پیدا کرده است. بر همین اساس، امارت ابوظبی به تنهایی اعلام کرده در واکنش به نگرانی‌های ایجاد شده میان شهروندان، ورود و خروج از ابوظبی را به‌مدت یک هفته ممنوع کرده است. به این ترتیب گذرگاه‌های زمینی میان ابوظبی با العین و الظفره از صبح روز گذشته مسدود شد.
امارات ازجمله کشورهای عربی بود که محدودیت‌های ارتباطی داخلی و حتی فراتر از آن، لغو پروازها به چین را بسیار دیرهنگام آغاز کرد. گفته می‌شود حجم بالای مبادلات تجاری میان امارات و چین و همچنین تعداد قابل توجه کارگران چینی حاضر در امارت‌های مختلف این کشور ازجمله دلایل تأخیر در تصمیم‌گیری رهبران اماراتی بوده است.


از سرگیری محدود قید و بندهای ارتباطی در عراق

دولت عراق نیز از روز دوشنبه برخی محدودیت‌های ارتباطی، ازجمله ایست‌های بازرسی کرونا در بغداد را مجددا از سر گرفت. البته مدت زمان اجرای این برنامه صرفا 24ساعته است و به گفته وزیر کشور عراق، درصورت لزوم، تمدید خواهد شد. به گزارش خبرگزاری دولتی العراقیه، آمار مبتلایان به ویروس کرونا طی 2 روز گذشته تنها در پایتخت این کشور به بیش از 700تن رسیده است؛ روندی که ظاهرا ریشه در لغو یکباره محدودیت‎های ارتباطی، بعد از عید فطر دارد. این در حالی است که به‌نظر می‌رسد شهروندان عراقی به‌دلیل نارضایتی از شرایط معیشتی و سیاسی بار دیگر برای از سرگیری اعتراضات خیابانی آماده می‌شوند.