ایران در سال‌جاری با چه چالش‌های بزرگی دست و پنجه نرم خواهد کرد؟
فرصت آخر
بعد از سال‌ها شاید این نخستین بار است که در تحمل تنش‌ها تنها نیستیم؛ سال سختی در انتظار همه جهان است؛ سالی که با نام نحس یک ویروس گره خورده و تجارت کشورها، صنعت گردشگری و رفاه جهانیان را با چالش‌های بزرگی مواجه کرده است. سهم ایران این‌بار هم از بحرانهای تازه‌نفس، بیشتر و آثار آن بر بدنه اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و... ماندگارتر است. این روزها تحلیل‌ها، نقدها و تصویر‌های بسیاری از جهان پساکرونا به زبان‌های مختلف ارائه و در سراسر جهان پخش می‌شود. بعضی براین باورند که پاندمی کرونا باعث ایجاد تغییرات عمیق در سیاست جهانی و اقتصاد بین‌المللی خواهد شد در مقابل عده‌ای فکر می‌کنند که این بحران، پایه‌های نظام جهانی را در طولانی مدت تغییر نخواهد داد و کرونا مانند یک شوک کوتاه به جهان عمل می‌کند و بعد از مدتی آثار حضور آن ناپدید و همه‌‌چیز به روال سابق خود برمی‌گردد. اما آیا ایران در قامت این تحلیل‌ها می‌گنجد؟ به‌نظر می‌رسد راه ما از کشورهای توسعه‌یافته جداست. تیره شدن روابط چین و آمریکا بیش از پیش و منفی شدن رشد اقتصادی کشورها کمکی به ایران نخواهد کرد. ویروس اصلی که به جان اقتصاد و سیاست ایران افتاده، ویروس تحریم‌‌هاست. بررسی‌های همشهری نشان می‌دهد که در سال‌جاری یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی که ایران با آن مواجه است، از بین رفتن مشاغل خدماتی و به تبع آن افزایش فقر و شاید بزهکاری است. جامعه‌شناسان نسبت به وضعیت طیف گسترده‌ای از جامعه در سال99 هشدارهای جدی به دولت داده‌اند. نیروهای خدماتی که پیش از این هم با درگیری‌های شدید برای تامین معیشت خود دست و پنجه نرم می‌کردند، حالا به‌طور کلی از کار بیکار شده‌اند. این در حالی است که از سوی دیگر، تا مادامی که ساختارهای بنیادین اقتصاد کشور اصلاح و روابط ما با جهان از این تیرگی خارج نشود، چالش‌های اقتصادی ما همان چالش‌های سال‌های اخیر خواهد بود که صرفا با فشار بیشتری به جامعه تحمیل می‌شود. با همه پیچیدگی‌های حوزه سیاست اما تهدید کرونا (با همه موانعی که پیش روی ماست) می‌تواند در حوزه سیاست خارجی تبدیل به فرصتی برای بازسازی مناسبات منطقه‌ای، دوجانبه و بین‌المللی، مهار بحرانهای قبلی و پرهیز از شکل‌گیری بحرانهای جدید شود اما آیا در دولت و مجلس یازدهم چنین عزمی دیده می‌شود؟ از همین‌روست که شاید کارآمدی دولت و اخذ تصمیم‌های کارشناسی شده در سال 99را بتوان مهم‌ترین چالش کابینه روحانی دانست.
