تمرکز مدیریت بحران بر لحظه

زهره آزادفلاح _ استاد دانشگاه در حوزه برنامه‌ریزی شهری

درخصوص بحران‌هایی چون کرونا، آلودگی هوا، ترافیک و انبوه بسیاری از مشکلات اجتماعی و شهری فراوانی که در کلانشهرها وجود دارد بحث نشاط اجتماعی و پرکردن اوقات فراغت شهروندان موضوعی بسیار مهم و جدی است که مدیریت شهری باید نگاه ویژه‌ای به آن داشته باشد. بحث مدیریت بحران در شهرهای ایران متأسفانه متمرکز شده بر مدیریت حین و بعد از بحران و مسئولین امر هیچ‌گونه تلاشی درخصوص مدیریت قبل از بحران ندارند. در واقع همگی بر این باور هستیم که دنیای پس از کرونا با دنیای قبل از آن بسیار متفاوت است. 
کرونا کل دنیا را در برگرفت و مرز بین فقیر و غنی را از میان برداشت و همه طبقات اجتماعی درگیر شدند. تهدیدی جهانی که قطعا تأثیر شگرفی در شکل زندگی انسان‌ها خواهد گذاشت که یقینا یکی از مهم‌ترین تأثیرات دگرگونی در شهرسازی خواهد بود، چرا که شهرسازی همواره تحت‌تأثیر رفتارها و شیوه زندگی جوامع انسانی است. همانطور که به دلیل بیماری وبا در قرن نوزدهم تغییرات اساسی در شهرسازی صورت گرفت در دوران کرونا به همگان اثبات شد که بحث نشاط اجتماعی در شهرها بسیار مهم است، چرا که متأسفانه ایران در زمینه نشاط اجتماعی رتبه بسیار نامناسبی را بین سایر کشورها دارد به همین جهت کاری که از مدیریت شهری درخصوص گسترش نشاط اجتماعی بر می‌آید این است که به نما و منظر شهری و مخصوصا پیاده‌رو‌های شهری که بر روح و روان مردم تأثیر می‌گذارد توجه داشته باشد؛ پیاده‌روهای شهری نیازمند پوشش گیاهی مناسب هستند. 
در پیاده‌رو‌های شهری باید ایستگاه‌های مکث طراحی شود که می‌تواند هم درآمدزا و هم نشاط‌برانگیز و شادی‌آور باشد. مردم در این فضاها باهم حرف می‌زنند و تعامل می‌کنند. در واقع طراحی شهرها و پیاده‌روهای ما امروزه به‌گونه‌ای است که شهروندان کمترین ارتباط را باهم داشته باشند. 
می‌توان ادعا کرد که زندان طراحی کرده‌ایم؛ پیاده‌روهای شهری ما نیازمند نشاط پایدار هستند که یکی از مولفه‌های جامعه سالم است. می‌توانیم از ظرفیت‌های عمومی مانند پیاده‌رو‌ها و بوستان‌ها و پارک‌ها و.... در افزایش نشاط اجتماعی در شهرها بیشتر استفاده کنیم. خلق شادی‌های گروهی در فضاهای پیاده‌روهای شهری ضروری به‌نظر می‌رسد. در واقع شادی و نشاط حق شهروندان است و مدیریت شهری نباید نسبت به آن بی‌تفاوت باشد. 
شادی در فضای شهری و عمومی می‌تواند نتایج خیلی بزرگ داشته باشد و انسجام اجتماعی را تقویت کند. از نگاه برنامه‌ریزی شهری به‌وجود آوردن چشم‌اندازهای زیبا در فضاهای عمومی شهری نقش بسزایی در سلامت روحی و روانی و نشاط عمومی شهروندان دارد که نیازمند توجه ویژه مدیریت شهری به این مقوله است. به امید روزی که شاهد افزایش نشاط شهری در شهرهای ایران عزیز باشیم.