در شب‌های قدر چگونه می‌توان هم خود را از خطر ابتلا به بیماری حفظ کرد و هم از فیض این شب‌ها بهره برد؟
قدر امسال تعمیق معنویت حفظ سلامت
حمیدرضا بوجاریان_خبرنگار
شب‌های قدر، فرصتی است برای بازگشت و توبه‌کردن از گناهان و پیمودن راه درست. شب قدر، فرصتی است برای پاک‌کردن ظاهر و باطن از هر آلودگی. شب قدر، شب زاری و سبک‌شدن روح از بار گناهان است؛ فرصتی دوباره است برای اظهار شرمساری و پشیمانی از گذشته‌ها. خیلی‌ها ماه رمضان که می‌شود، به امید بهره‌مندی از فرصت استغفار شب‌های قدر، دل از خانه و کاشانه می‌برند و خود را در اقیانوس رحمت الهی رها می‌کنند تا کشانده شوند به هر جا که دوست، خاطرخواه اوست. شب‌های قدر امسال اما با همه شب‌های قدری که تاکنون تجربه کرده‌ایم تفاوت‌های ظاهری بسیاری دارد. حالا دیگر از آن اجتماع عظیم توبه‌کنندگانی که قرآن بر سر و دعا بر لب اشک می‌ریزند و طلب بخشش از گناهانشان دارند، خبری نیست. بسیاری ناچارند شب‌های قدر امسال را با تفاوت‌هایی برگزار کنند. اما این تفاوت‌ها چیست و چطور می‌توان با وجود تغییراتی که رخ داده است، از فیض شب‌های قدر بهره برد؟
شب‌های قدر در خودرو
برخی هیأت‌های مذهبی و مداحان، با ارائه طرح‌های ابتکاری و تازه برای برپاکردن شب‌های قدر در قالب تجمعات محدود، برنامه‌ریزی کرده‌اند. یکی از این روش‌ها، برگزاری مراسم شب‌های قدر در خودرو است. افراد علاقه‌مند به شرکت در مراسم احیا، با حضور در یک محل و بدون اینکه از خودروی خود پیاده شوند، با استفاده از ویدئو پروژکتور بزرگی که در مقابل خودرو قرار دارد به شکل آنلاین از مداحی و قرائت قرآن مداحان استفاده می‌کنند و شب‌های قدر خود را به این شکل گرامی می‌دارند. در تهران نیز برنامه‌هایی به این شکل وجود دارد که از روزهای آغازین ماه رمضان هر شب در حال اجراست. این نوع از حضور در مراسم شب‌های قدر خطر بسیار کمی دارد و در صورت رعایت پروتکل‌های بهداشتی از سوی افراد، یکی از ایمن‌ترین روش‌های شرکت جمعی در مراسم احیای شب قدر محسوب می‌شود. (حدادیان و بنی‌فاطمه/ پارکینگ پارک ارم)
ورود اینستاگرام به شب قدر
استفاده از نرم‌افزارها و اپلیکیشن‌های پخش زنده در شبکه‌های مجازی هر روز در حال افزایش است و این نرم‌افزارها به بخشی از زندگی امروز مردم تبدیل شده‌اند. در ایام شیوع بیماری کرونا، استفاده از خدمات ارائه‌شده خصوصاً خدمات تصویری برخی از نرم‌افزارها با استقبال بیشتری همراه شده است. در ایام ماه مبارک رمضان و شب‌های قدر نیز اپلیکیشن‌های ارائه‌کننده خدمات تصویری برخط، به کمک برخی مداحان سرشناس کشور آمده‌اند و آنها با استفاده از شبکه مجازی شخصی خود مانند اینستاگرام، برای علاقه‌مندان خویش در شب‌های قدر برنامه زنده پخش می‌کنند. ورود فناوری به فعالیت‌های مذهبی، نشان‌دهنده افزایش شتابان ضریب نفوذ تکنولوژی و تغییر مرزبندی‌های گذشته به موضوع فضای مجازی و تکنولوژی است. (محمود کریمی / اینستای فطرس / شبکه مجازی فطرس)
تجمعات خانگی نروید
بسیاری از افراد در شب‌های قدر به‌دلیل محدودیت‌های اعمال‌شده در برگزاری مراسم عمومی در مساجد و تکایا، به این فکر افتاده‌اند که مراسم شب‌های قدر را در تجمعات خانگی برگزار کنند. تجمعات خانگی در شیوع کرونا دست‌‌کمی از تجمع در مراکز مذهبی ندارد. بنابراین، سعی کنید در شب‌های قدر از حضور در هیئت‌های خانگی که در آنها طرح‌های فاصله‌گذاری اجتماعی به‌درستی رعایت نمی‌شود خودداری کنید. هرچه تجمعات کمتر باشد، امکان شیوع بیماری کمتر می‌شود. این موضوع را درنظر بگیرید که هر قدر شما مسائل بهداشتی را رعایت کنید و به آن مقید باشید، ممکن است دیگران حساسیتی که شما دارید را نداشته باشند و با رفتار خود برای شما خطر ایجاد کنند.
پخش زنده تلویزیونی را دنبال کنید
رسانه ملی، برنامه‌های زیادی برای پوشش برنامه‌های مربوط به شب‌های قدر دارد و بیشتر شبکه‌های تلویزیونی و رادیویی در این زمینه در حال تولید برنامه هستند. امسال برای نخستین بار، مراسم شب‌های قدر در قالب برنامه‌های ضبط‌شده و زنده بدور از اماکن مذهبی که بر اثر شیوع کرونا تعطیل شده‌اند، پخش می‌شود. در این برنامه‌ها، مداحان نام‌آشنا تلاش می‌کنند حال و هوای شب‌های قدر را از طریق گیرنده‌های رادیویی و تلویزیونی به خانه‌های مردم منتقل کنند. حالا که ترجیح بر این است که شب قدر را در خانه زنده‌نگه دارید، با انتخاب یکی از این شبکه‌ها، هم از راه دور زیارت اماکن مذهبی داشته باشید و هم از نوای مداحان بهترین استفاده را ببرید.
مراقبت‌ها را بیشتر کنید
هرچند بیشتر کارشناسان توصیه می‌کنند خانواده‌ها در شب‌های قدر از تجمع در اماکن خودداری کنند، اما براساس دستور‌العمل وزارت بهداشت، برگزاری این مراسم به شکل محدود و با رعایت سختگیرانه قوانین بهداشتی مجاز شده است. اگر به هر دلیلی دلتان طاقت نمی‌آورد و می‌خواهید مانند سال‌های قبل، با حضور در مساجد و تکایا این شب‌ها را به صبح برسانید، حتما فاصله ایمن را از دیگران رعایت کنید. سعی کنید مواد ضد‌عفونی‌کننده با خود به همراه ببرید و ماسک‌زدن را فراموش نکنید. درصورتی که دچار بیماری زمینه‌ای هستید، ماندن در خانه بر رفتن به مراسم شب قدر در کنار دیگران ارجح‌تر است. بهتر است راز و نیازتان را در منزل انجام دهید. سعی کنید با خود ملحفه ببرید تا از گزند سرمای احتمالی در امان بمانید.
به بچه‌ها توضیح دهید
اگر کودکی در خانه دارید که در سال‌های گذشته او را به مراسم شب‌های قدر نمی‌بردید این را به یاد داشته باشید که دعا، استغاثه، گریه‌ها و توبه‌های شما ممکن است سبب ایجاد این سؤال در ذهن کودک شود که چرا پدر و مادرم گریه می‌کنند؟ چنین سؤالی سبب می‌شود کودک ناخودآگاه به گریه بیفتد. بهتر است از قبل به کودکتان درباره شب‌های قدر در قالب یک داستان توضیح بدهید و دلیل ناراحتی و گریه خود را در این شب‌ها برای او بگویید. با توضیح شما به سؤالاتی که کودک در ذهنش دارد، او کمتر تحت‌تأثیر ناراحتی شما قرار می‌گیرد. حتی می‌توانید درصورت بیدارماندن فرزندتان، برایش قرآن کوچکی تهیه کنید تا او نیز با شما همراهی کند.
رعایت پروتکل‌های بهداشتی دلیل بی‌حرمتی به دیگران نشود
حجت‌الاسلام محمد قربانپور
کارشناس مذهبی
مساجد در فضای معنوی و اخروی مردم اثرگذارند. روایت مفصلی از امام حسن‌مجتبی(ع) داریم که رفت‌وآمد به مسجد چه آثاری بر مردم دارد. یکی از اثرات مثبت تردد دائمی به مسجد این است که خدا به فرد، خیر می‌دهد و برکت زندگی او را بیشتر می‌کند. نسل جدید و جوان ما و خانواده‌های آنها این دغدغه را دارند که دوستی داشته باشند که آن دوست سبب عاقبت‌به‌خیری‌شان شود. ریشه بسیاری از معضلات و ناهنجاری‌های امروز جامعه ما در دوستان ناباب است و از این رو، مساجد می‌توانند چنین معضلاتی را به حداقل برسانند. یکی از کارکردهای مسجد که در ایام کرونا شاهد تقویت آن بودیم، افزایش میل به راز و نیاز و گفت‌وگو با خداوند در اماکن و مکان‌های مذهبی بود. براساس ابلاغیه‌های ستاد ملی مقابله با کرونا، حضور مردم در این اماکن ممنوع شد. حالا که در ماه مبارک رمضان هستیم و شب‌های قدر از راه رسیده است، رهبر معظم انقلاب فرمودند هر تصمیمی را که ستاد ملی کرونا درباره شب‌های قدر بگیرد ما قبول می‌کنیم، اما کسانی باید تصمیم بگیرند که نقش دعا را جدی بگیرند و بپذیرند که نقش دعا چقدر مهم است. از این رو، گشایش‌هایی برای برپایی این مراسم در امامزاده‌ها و مراکز مذهبی ایجاد شده است که می‌طلبد مردم شرکت‌کننده در احیای شب‌های قدر با توجه به این گشایش‌ها، با رعایت الزاماتی که پیش‌بینی شده است در این اماکن حضور پیدا کنند. شرکت‌کنندگان در مراسم، این نکته را نباید فراموش کنند که حضور آنها در احیای شب‌های قدر و توجهشان به الزامات بهداشتی نباید منجر به بی‌توجهی یا کم‌توجهی به موضوع توبه و استغفار از گناهان در این شب‌ها شود. از سوی دیگر، تأکید می‌شود رفتار افراد در این شب‌ها نباید به‌گونه‌ای باشد که خود منجر به بروز گناه در برخورد با برادر یا خواهر مسلمان دیگری شود. توجه به رعایت اخلاق، حفظ حرمت افراد، رعایت حق‌الناس و توجه به اهمیت شب‌های قدر و فلسفه آن باید برای شرکت‌کنندگان در این مراسم در بالاترین درجه اهمیت قرار گیرد تا همه از مواهب این شب‌ها بیشترین بهره و فیض را ببریم.
اپلیکیشن‌هایی برای دعا و نیایش
استفاده از نرم‌افزارها و اپلیکیشن‌های پخش زنده در شبکه‌های مجازی هر روز در حال افزایش است و این نرم‌افزارها به بخشی از زندگی امروز مردم تبدیل شده‌اند. در ایام شیوع بیماری کرونا، استفاده از خدمات ارائه‌شده خصوصاً خدمات تصویری برخی از نرم‌افزارها با استقبال بیشتری همراه شده است
