چالشهای فرزندپروری در دوره نوجوانی
آرمان مسعودی ـ روانپزشک کودک و نوجوان
نوجوانی یعنی سنین 12تا١8سالگی، دورهگذار از کودکی به بزرگسالی است. در این دوره تغییرات عمده جسمی، عاطفی و هیجانی، شناختی و اجتماعی رخ میدهد که در نهایت منجر به کسب هویت میشود، یعنی شخص خود را باور کند و احساس کفایت و اعتمادبهنفس لازم برای ایفای نقش بهعنوان یک بزرگسال را پیدا کند. آشنایی والدین با ویژگیهای طبیعی این دوره سبب مدیریت بهتر چالشها میشود. یکی از چالشها و شکایتهای والدین، تمایل نوجوان به گذراندن وقت بیشتر با دوستان و همسالان است. بهطور طبیعی نوجوان برخلاف دوره کودکی میخواهد وقت بیشتری را با همسالان بگذراند. ممکن است نوجوان بهدلیل تفاوت سنی یا نسلی، علایق و مشغولیتهای ذهنی و تفریحات متفاوت با والدین داشته باشد و از رفتن به مهمانیهای خانوادگی سرباز بزند و به جایش تمایل به حضور بیشتر در گروه همسالان پیدا کند، چون از طرف آنها تأیید بیشتری میگیرد و عزت نفسش تقویت میشود و این ارتباطات سبب رشد اجتماعی او میشود. از طرف دیگر نوجوان تمایل به استقلالطلبی دارد، یعنی میخواهد خودش تصمیم بگیرد و دوستان جدیدی را تجربه کند. در برخورد با این ویژگی طبیعی دوره نوجوانی، والدین باید در یک فضای دوستانه و بدون بهکار بردن زور و فشار با نوجوان خود گفتوگو کنند تا ضمن احترام و به رسمیت شناختن این نیاز رشد طبیعی، حس استقلالطلبی او را درنظر گرفته و با نظرخواهی از او قوانین مشخصی برای نظارت والدین بر ارتباط با همسالان وضع کنند و پیامدهای رعایت نکردن قوانین را هم مشخص کنند. نظارت به این معناست که شما بهعنوان والدین باید بدانید دوستان او چه کسانی هستند، با چه کسانی در ارتباط است، به چه مکانها و چه زمانهایی میتواند برود و چه زمانی باید به خانه بازگردد. مهمترین وظیفه والدین، درکنار کمک به رشد اجتماعی و مستقل شدن نوجوان، حفظ ایمنی و امنیت اوست. در صورت بروز موقعیتهای پیچیده مثل قانونشکنی مکرر نوجوان، مشورت با روانپزشک کودک و نوجوان توصیه میشود.