درد پیری از نوجوانی

پروانه بند‌پی | روزنامه‌نگار

  تا چند سال پیش، زانودرد بیشتر بیماری افراد سالمند به‌حساب می‌آمد، اما این روزها مطب‌های ارتوپدی پذیرای جوانان و حتی نوجوانانی است که به‌دلیل درد و صداهای مفصلی در ناحیه زانو به پزشک مراجعه می‌کنند. زنان هم به‌خاطر تفاوت‌های بیومکانیک، هورمون‌ها و الگوی فعالیت بدنی بیشتر از مردان با مشکلات زانو درگیرند.

     چرا زانودرد می‌گیریم؟
نشستن طولانی‌مدت، مصرف کم لبنیات، مصرف زیاد نوشابه‌های گازدار و کافئین و در مجموع سبک زندگی نامناسب ارتباط مستقیمی با زانودرد دارد. موسی رئیسی، متخصص ارتوپدی در گفت‌وگو با همشهری به این مسائل پرداخته است. او می‌گوید: زانودرد  نتیجه ترکیبی از فشارهای مکانیکی، ضعف عضلات اطراف زانو و آسیب‌های تدریجی به غضروف و استخوان و سبک غلط زندگی است. به‌گفته این متخصص ارتوپدی، عادت‌های غلط مثل پوشیدن کفش نامناسب و فعالیت ورزشی نادرست هم فشار مضاعفی به مفصل زانو وارد می‌کند و مسئله مهم دیگر اضافه وزن است. اینها همه مواردی هستند که در نسل جوان به‌وفور دیده می‌شوند و علت پایین آمدن سن دردهای زانو در جامعه همین است.

      زن‌ها بیشتر دچار می‌شوند؟
آمارها نشان می‌دهد که برخی مشکلات زانو در زنان شیوع بیشتری دارد. رئیسی با تأیید این واقعیت می‌گوید: مثلا احتمال پارگی رباط صلیبی قدامی در ورزش‌های چرخشی در زنان چندبرابر مردان است. همچنین سندروم درد جلوی زانو یا درد پاتلوفمورال یا اصطلاحا زانوی دونده در دختران جوان شایع‌تر است؛ البته «زن بودن» به‌‌تنهایی عامل خطر نیست، اما وقتی با اضافه‌وزن، ضعف عضلانی یا آسیب ورزشی ترکیب شود، احتمال ایجاد مشکل بیشتر می‌شود.

   این تمرینات شما را نجات می‌دهند
متخصصان ارتوپدی تأکید دارند که تقویت عضلات چهارسر ران و همسترینگ، انجام حرکات کششی منظم، رعایت رژیم غذایی مناسب، مصرف لبنیات، سبزی‌هایی با برگ تیره و حبوبات حاوی کلسیم، پرهیز از نوشیدن نوشابه‌های گازدار، کاهش مصرف کافئین، قرار گرفتن کافی در معرض نور خورشید یا دریافت کافی ویتامینD و تحرک کافی، بهترین و ساده‌ترین و در‌دسترس‌ترین راهکارها برای جلوگیری از بروز یا تشدید دردهای زانو در جوانان به شمار می‌رود. رئیسی، متخصص ارتوپدی هم می‌گوید: انجام چند کار مهم و کم‌هزینه می‌تواند جلوی خیلی از دردهای زانو در سنین جوانی را بگیرد؛ کارهایی مثل کنترل وزن و جلوگیری از چاق شدن، تقویت عضلات ران و لگن، گرم کردن بدن قبل از ورزش و سرد کردن آن بعد از تمام شدن ورزش، عدم‌نشستن طولانی در حالت چمباتمه یا انداختن پا روی پا و پوشیدن کفش‌های مناسب و استاندارد مهم‌ترین کارهایی است که می‌توان از سن کم انجام داد تا زانوها در جوانی دچار آسیب نشود.

کدام مشکل زانو را جدی بگیریم؟
بعضی علائم، هشداردهنده هستند و با مشاهده آنها بهتر است زودتر به پزشک مراجعه کنید؛ علائمی مثل درد شدید و ناگهانی همراه با ناتوانی در راه رفتن، تورم سریع و زیاد یا تغییر شکل واضح زانو، قفل شدن زانو یا احساس خالی کردن پا موقع راه رفتن، قرمزی و گرمی مفصل همراه با درد و همچنین شنیدن صدای «تق‌تق» موقع راه رفتن که با درد و محدودیت حرکت همراه است.