تیتر یک
باید از کی‌روش حمایت کنید
هیوا یوسفی
بورا میلوتینوویچ، سال‌ها قبل از اینکه وسوسه نشستن روی نیمکت مربیگری را کنار بگذارد و بخشی از پروژه بزرگ قطر برای میزبانی جام‌جهانی 2022شود، لقبش کولی بود، از بس که در گوشه و کنار دنیا مربیگری کرده بود. رکورددار حضور در جام جهانی است با 5کشور مختلف؛ مکزیک، کاستاریکا، آمریکا، نیجریه و چین.
از جام جهانی 2002که روی نیمکت چین نشست، وقت زیادی را در آسیا گذرانده. مدتی در عراق سرمربی تیم ملی این کشور بود و حالا چند سال است در قطر زندگی می‌کند، به عنوان یکی از مسئولان فنی کمپ اسپایر.
با وجود آوازه‌ای که دارد، ملاقات با او زیاد سخت نبود. با ما کمی دورتر از آپارتمان محل زندگی‌اش در دوحه قرار گذاشت.
بورا میلوتینوویچ، در 74سالگی کمی تکیده به نظر می‌رسد با وجود این به همه سوالات ما با خوشرویی جواب داد.
این گفت‌وگو با کمک مهرداد مسعودی عزیز انجام شد.
اگر در همه آسیا فقط یک نفر باشد که فوتبال این قاره را به خوبی بشناسد، احتمالا شما هستید. در چین، عراق، قطر و ...مربیگری کرده‌اید. اما ایران نه.
من کشور شما را مدت‌هاست که می‌شناسم. فرهنگ ایران، بازیکنان‌تان، همه چیز...
خیلی دوست دارم با مردم در ایران در ارتباط باشم. شما می‌دانید که ایران و یوگسلاوی رابطه خوبی دارند. به‌عنوان مثال شما یک مربی بزرگ و مهم از کرواسی در کشورتان دارید. برانکو ایوانکوویچ، که بسیار خوشحالم که او در فوتبال یوگسلاوی فارغ‌التحصیل شده است. در جام‌جهانی1998، ایویچ در ایران بود. از من درباره ایران که سوال شد، گفتم این تیم بسیار سختی است. آنها بازیکنان خوبی دارند. ایران، آمریکا را با گل مهدوی‌کیا شکست داد؛ با این حال آنها همیشه تیم خوبی بوده‌اند و همیشه بازیکنان خوبی داشته‌اند.
آیا هیچ وقت پیش نیامد که از ایران پیشنهاد کار داشته باشید؟
هرگز.. هرگز... هیچ کس با من تماس نگرفت. بلاژویچ به ایران آمد برای مربیگری. ایوانکوویچ مربی بود؛ قبل از صعود به جام‌جهانی و در بازی‌های انتخابی جام‌جهانی. آن زمان من از خدا خواستم که با ایران همگروه نشویم(انتخابی جام جهانی 2002). اگر با ایران همگروه شویم، کارمان برای اول شدن در گروه سخت خواهد بود. خواست خدا بود که در گروه دیگری قرار گرفتیم.
چند سال است مربیگری را کنار گذاشته‌اید و درگیر پروژه جام جهانی قطر شده‌اید. از این انتخاب راضی هستید؟
اجازه بدهید چیز عجیبی را به شما بگویم. اولین بار، من آدم‌های مهمی را در چین و در حاشیه رقابت‌های جام ملت‌های آسیا ملاقات کردم و آنها چیزهای زیادی درباره «اسپایر» به من گفتند؛ چیزهایی که شبیه به رویا بود. 2004و 2005به السد آمدم، پس از همکاری با هندوراس. آنجا حسین کعبی را در تیم داشتم. بازیکن خوب و جنگنده‌ای بود. بعد از مسافرت‌های بسیار، من سفیر جام‌جهانی2022قطر شدم. یک کشور کوچک با تصویری بزرگ. فکر می‌کنم خیلی سخت بشود کشورهایی را در دنیا پیدا کنید که چنین تصویر و دورنمایی مثل قطر داشته باشند. حتی آنها به من گفتند که دوست داریم سفیر ما بشوید. برای چه؟ برای جام‌جهانی. چی؟ جام‌جهانی فوتبال؟ غیرممکن است. اما، شما رویایی دارید، پس نیاز دارید زندگی کنید و نیاز دارید کار کنید. پس آنها همه این کارها را کردند و قطر الان سازمان دهی خوبی برای برگزاری جام‌جهانی 2022دارد.
به عنوان کسی که تماشاگران فوتبال را می‌شناسید، از خواسته‌های مربیان و بازیکنان اطلاع دارید و با روزنامه‌نگاران زیادی ارتباط داشته‌اید، جام جهانی قطر چه تصویر هیجان‌انگیزی می‌تواند برای مخاطبان فوتبال داشته باشد؟
خیلی چیزها. برای مثال، من دوست داشتم درباره ورزشگاه‌ها مطالعه کنم. ورزشگاه‌ها از هر لحاظ شگفت‌انگیز هستند. دوم اینکه شما این شانس را دارید که در یک روز 2 بازی یا حتی 3بازی را تماشا کنید و این معنی آن را می‌دهد که شما نیاز ندارید به این طرف و آن طرف سفر کنید. شما می‌توانید، فرهنگ و کشور را با سفر به مکان‌های مختلف تجربه کنید، اما در اینجا، مثل یک رویاست. بدون سفر می‌توانید همه چیز را به‌دست آورید.
می‌خواهیم در مورد جام ملت‌های آسیا با شما حرف بزنیم. چند هفته دیگر این مسابقات در امارات برگزار می‌شود... شاید برای ایرانی‌ها قهرمانی در جام ملت‌های آسیا مهم‌تر از صعود به جام جهانی باشد چون بیش از 4دهه است قهرمان این تورنمنت نشده‌اند...
آره، شما سال‌هاست قهرمان نشده‌اید، فکر می‌کنم آخرین قهرمانی‌تان قبل از تولد من بوده (خنده)
این طبیعی است که قهرمانی در جام ملت‌ها مهم‌تر باشد. شما همه چیز دارید که بین چهار، سه و دو تیم نهایی باشید. یک بار سوم و چهارم می‌شوید و یک بار قهرمان. برای قهرمانی خیلی چیزها اهمیت دارد. کار مربی، بازیکنان، آینده. مربی شما اکنون تجربه بهتری دارد. کی‌روش! او مربی با تجربه‌ای است و جام‌جهانی‌های متعددی را تجربه کرده است. کار فوق‌العاده‌ای انجام داده است. در حال حاضر کلیدی‌ترین چیز، کنترل حرکات است. بعضی وقت‌ها آدم‌ها حرکات را کنترل نمی‌کنند و شرایط کمی دچار تغییر می‌شود. به‌نظرم آنها می‌توانند.
لیگ قهرمانان آسیا را هم احتمالا پیگیری کرده‌اید. بازی‌های استقلال و به ویژه پرسپولیس را که به فینال رسید. چه نظری درباره آنها دارید؟
این فرق می‌کند. شما هم چند بازیکن خارجی در اختیار دارید. شما در فینال مقابل تیم ژاپنی بازی کردید و بازنده شدید. تیم فرق دارد، فضای ورزشگاه متفاوت است. مربی‌ها متفاوتند، احساسات فرق دارند؛ همه چیز به‌طور کلی متفاوت است. موضوع کلیدی این است که شما چگونه احساسات خود را کنترل کنید. امیدوارم که ایران بتواند پس از سال‌ها بار دیگر به نیمه‌نهایی برسد. همه چیز به روز، نداشتن بازیکنان مصدوم و خیلی چیزهای ریز و درشت دیگر ربط دارد.
آن چیزی که من متوجه شدم، این است که شما گفتید که پرسپولیس و استقلال مثل ژاپنی‌ها بازیکنان خارجی خوبی ندارند...
نه نه... من نمی‌خواستم این را بگویم...
نه.. منظورم این بود که به خوبی بازیکنان ژاپنی و قطری نبودند... بازیکنان بومی خوب بودند، اما خارجی‌ها نه. آنها ژاوی و ... را داشتند.
نه آنها کار بزرگی انجام دادند. به‌عنوان نمونه، در بازی با السد، دروازه‌بان ضربه ژاوی را به‌خوبی دفع کرد. من در آن بازی دیدم که بازیکنان خوبی دارید. یک روز دیگر بازی ایران مقابل ونزوئلا را دیدم. نتیجه بازی یک بر یک شد. اگر نتیجه بازی را یک بر یک بخوانید، چیز دیگری فکر می‌کنید، اما اگر به نحوه بازی و روش کاری نگاه بکنید، موضوع متفاوت خواهد بود. شما بازی را نبردید، اما خیلی خوب بازی کردید. بازیکنان جوان و جدید خوبی دارید و کی‌روش هم تیم را خوب مهیا کرده بود. کی‌روش به‌نظر من مربی باهوشی است. او می‌داند که چه کاری را می‌خواهد انجام دهد. فقط باید از او حمایت کنید.
باشگاه‌های قطری در چند سال اخیر ستاره‌های بزرگی را به خدمت گرفته‌اند. از ایران هم بازیکنان سرشناس زیادی در لیگ قطر بازی کرده‌اند. بازی کدام یک از آنها را بیشتر پسندیده‌اید؟
از من درباره اسم‌ها سوال نپرسید. من اسم‌ها را نمی‌دانم و برخی اوقات اسم خودم را هم فراموش می‌کنم. یک بازیکن خوب داشتید که در آلمان بازی می‌کرد و به اینجا آمد، اسمش را یادم نیست....
اشکان دژاگه که برای العربی بازی می‌کرد؟
بله.. خوب بود... اما کلیدی‌ترین نکته موضوع ذهنیت بازیکنان ایرانی است. این موضوعی است که اهمیت بسیار زیادی دارد. آنها کیفیت لازم را دارند، اما بعضی وقت‌ها به‌عنوان مثال در جام‌جهانی دیدید که مقابل تیم‌های بسیار بزرگ چگونه بودند. آنها شانس برد داشتند، اما موفق به بردن نشدند. آنها باید خود را باور داشته باشند و احساسات را کنترل کنند.
پس شما عقیده دارید که اعتمادبه‌نفس وجود ندارد.
نه ... آنها باور دارند، اما بعضی وقت‌ها باید کنترل کنند، مثل چینی‌ها که می‌گویند: آرام باشید...
در سال‌های اخیر مربیان بزرگی هم به آسیا آمده‌اند. از مارچلو لیپی و فیلیپه اسکولاری تا کارلوس کی‌روش. آیا آنها توانستند به توسعه فوتبال در آسیا کمک کنند؟ توصیه می‌کنید که بقیه تیم‌های آسیایی هم سراغ مربیان بزرگ بروند؟
نه من چنین توصیه‌ای نمی‌کنم. به‌عنوان مثال برانکو. او یک مربی فوق‌العاده است. مردم خیلی خوب او را نمی‌شناسند. چیزی که برای یک کشور اهمیت دارد آیا این است که یک اسم داشته باشند یا کسی که مربیگری بلد است؟ این سوال بزرگی است.
پس شما اسم‌های بزرگی مثل اسکولاری را پیشنهاد نمی‌کنید.
نه... لیپی توانسته قهرمان جهان شود. اما شما برانکو را لازم دارید، چرا که او مربی خوبی است و در کشور شما کار بسیار بزرگی انجام داده است. این خیلی مهم است که شما کسی را داشته باشید که تجربیات خود را به اشتراک بگذارد و تنها اسم مهم نیست.
از قطر اگر بگذریم که با آن قرارداد دارید، در جام‌ملت‌های آسیا طرفدار چه تیمی هستید؟
عراق. می‌گویم چرا. چون من در عراق کار کرده‌ام. من با عراقی‌ها در جام کنفدراسیون‌های 2009تجربه بسیار خوبی دارم. ما دو مساوی داشتیم و مقابل اسپانیا بازنده شدیم. آنها ذهنیت خوبی داشتند و برای کشورشان جنگیدند. آنها به همه چیز توجه داشتند و همه چیز در تیم من خیلی خوب بود. آنها متحد بودند. البته تیم‌های بسیاری هستند که بخواهم بگویم. اگر شما از من می‌پرسیدید، اولین تیم، می‌گفتم: قطر. تیم دوم: چین، تیم سوم: تایلند. می‌گویم چرا تایلند، چون مربی‌اش همشهری من است. بعد از عراق طبیعتا برای همه احترام قائل هستم، اما عراق در قلب من جای دارد. من در عراق کار کرده‌ام. بازیکنان عراقی را بسیار تحسین می‌کنم. آنها ذهنیت فوق‌العاده‌ای داشتند و من برای تیم احترام ویژه‌ای قائل هستم، طبیعی است که قلبم با عراقی‌ها باشد. این را هم بگویم که مربی عراق از اسلوونی است؛ کاتانچ. کاتانچ برای پارتیزان بلگراد بازی می‌کرد و این دومین دلیل است که من به این تیم اعتقاد
داشته باشم.
فکر می‌کنید در بازی با ایران، عراقی‌ها شانسی برای پیروزی دارند؟
طبیعی است. من به شما می‌گویم آسان است، اما باید به همه تیم‌ها احترام گذاشت. همه چیز بستگی به شرایط دارد. شما بازی قبلی را که یادتان هست... 3- 3.همه چیز به خود بازی ارتباط دارد. شما که می‌دانید خیلی چیزها به بازیکنان و شرایط بازی ربط پیدا می‌کند.
منظورمان از دید فوتبالی بود..
به همه چیز ربط پیدا می‌کند. شرایط و موقعیت‌ها باهم فرق دارند.
احتمالا خیلی از ستاره‌های چند دهه اخیر فوتبال ایران را می‌شناسید. آیا در بین آنها بازیکنی بود که دوست داشته باشید در تیم شما بازی کند؟
به‌عنوان گلزن علی دایی بعد از او کریمی در میانه میدان بازیکنی که من در ایران دوست داشتم، بعد کعبی. خوشحال بودم که او را در تیم خود داشتم. او با قلبش فوتبال بازی می‌کرد.
علی کریمی را می‌شناسید؟ چه چیز علی کریمی را دوست دارید؟
او فوق‌العاده است. فوق‌العاده است. پیدا کردن چنین بازیکنی در دنیا سخت است.
در پایان چیزی بخواهید اضافه کنید...
نه نه... آرزوی موفقیت برای ایران می‌کنم.