بیمارستان جرجانی به زباله دانی تبدیل شده است
سی و چند سال بلاتکلیفی
مژگان مهرابی | خبرنگار
منطقه 7
روزگاری برای خودش برو بیایی داشت، فضای بزرگی که بیمارستان جرجانی نامیده میشد. تا قبل از مخروبه شدن از بیمارستانهای نمونه شهر به شمار میآمد. دورتادور حیاطش درختهای سربه فلک کشیده و میان آن حوض آبی رنگی بود که رقص فوارهاش جلوه خاصی به آن میداد. هر روز پذیرای آدمهای زیادی بود که از راههای دور و نزدیک برای مداوا به این مرکز درمانی میآمدند. چمنهای سرسبز باغچههایش فضای مناسبی برای همراهان بیماران بود تا پس از دوندگی برای بستری کردن عزیزشان، ساعتی آنجا استراحت کنند. ساختمانهای بیمارستان مثل حالا دودگرفته و سیاه نبود. همه جا از تمیزی برق میزد، اما آن چیز که اکنون دیده میشود زبالهدانی و پاتوق امن معتادان، سارقان و جانوران است.
این در حالی است که تهران از نظر سرانه درمانی و بهداشتی فقیر است و احیای این بیمارستان میتواند کمک زیادی به ترمیم این سرانه کند. اهالی محله نظامآباد بارها به مسئولان شهری گلایه کردهاند که چه وقت تکلیف این بیمارستان مشخص میشود و چرا دستاندرکاران حوزه شهری برای آبادانی آن اقدامی نمیکنند. مدیران شهری از سی و اندی سال پیش پیگیر رفع متروکه شدن بیمارستان جرجانی هستند و سازمان تأمین اجتماعی تنها متولی بیمارستان برای آبادانیاش امروز و فردا میکند.
در خیابان دماوند، درست روبهروی بیمارستان بوعلی، محوطه بزرگی است بین دیوارهای آجری محصور شده که سالها پیش نام بیمارستان جرجانی را یدک میکشید. نمای دیوارها توسط شهرداری منطقه7، رنگ و رویی به خود گرفته و وقتی از کنار آن عبور میکنید، آشفتگی و آلودگی داخل آن خیلی مشهود نیست، اما از بالای پل عابر، محوطه بیمارستان بهگونه دیگری است. در آن فضای چند هزار متری نه خبری از گل و گیاه است و نه سبزه و چمن. آنچه دیده میشود مخروبهای است که بیشتر به زبالهدانی میماند. سگ ولگردی لابهلای کیسه زبالههای پاره شده دنبال غذا است و بعد از مدتی جستوجو چیزی برای خوردن پیدا میکند.
ساختمان سفید رنگ بیمارستان دودگرفته و سیاه شده و با آن شیشههای شکسته نمای بدی به خیابان دماوند داده است. تا جایی که هر رهگذری هنگام عبور از پل عابرپیاده برای اینکه با این وضعیت مواجه نشود روی خود را برمیگرداند تا آن همه آلودگی را نبیند.
یادگار 50 ساله، پاتوق معتادان
«سید احمد موسوی» شورایار محله نظامآباد از قدیمیهای منطقه است و اطلاعات خوبی درباره بیمارستان دارد. او میگوید: «سال 1342 این بیمارستان ساخته شد. تا سال 1365 هم فعال بود. بسیاری از مجروحان جنگی در این بیمارستان بستری و درمان شدند، اما حالا که تهران نیاز زیادی به این مراکز درمانی دارد، بیآن که دلیلش مشخص باشد، بیمارستان تعطیل و وسایل و تجهیزات آن به بیمارستان امام حسین(ع) منتقل شد. عدهای میگفتند قرار است دستی بر سر و روی آن کشیده شود، اما نه تنها این کار انجام نشد، بلکه روزبه روز بیمارستان وضعیت اسفباری پیدا کرد.»
روی دیوارهای بیمارستان با سیم خاردار پوشیده شده و موسوی میگوید این کار برای جلوگیری از تجمع معتادان و اراذل انجام گرفته است. بعد هم ادامه میدهد: «تا قبل از نصب سیم خاردار، معتادان وقت و بیوقت از بالای دیوار به داخل محوطه میپریدند. شبها هم که دورهمی داشتند. بعد از نصب سیم خاردار، تا مدتی این مشکل برطرف شد، اما بعد از مدتی معتادان سیمهای روی دیوار سمت خیابان بخشیفرد را بریدند و حالا به راحتی وارد بیمارستان میشوند. حتی بخشی از دیوار را هم برای تردد سوراخ کردهاند.»
تهدیدها فرصت شود
موسوی یکی از درهای بیمارستان را که در خیابان بخشی فرد قرار دارد نشان میدهد و میگوید: «با درخواست شورایاران، این در توسط شهرداری جوشکاری شد، اما لای آن باز است و با یک تکان باز میشود.» از لای در میتوان داخل محوطه را دید. وضعیت بدی است. «جعفر عموزاد» دبیر شورایاری محله نظامآباد دلخور از بیتوجهی دستاندرکاران حوزه شهری سر درددلش باز میشود. او میگوید: «بارها از مسئولان خواستهایم فکری به حال این معضل شهری کنند. غیر از آلودگی زیستمحیطی، اینجا محل بروز آسیبهای اجتماعی است. کسی از داخل ساختمان خبر ندارد. هر اتفاقی ممکن است رخ دهد.» عموزاد به نکته مهمی اشاره میکند.
ورود افراد پردردسر به اینجا کار سختی نیست و میتواند امنیت محله را به خطر بیندازد. دبیر شورایاری محله نظامآباد ادامه میدهد: «روشنایی این خیابان کافی نیست و معتادان از تاریکی آن استفاده کرده و وارد محوطه و ساختمان بیمارستان میشوند. این بیمارستان سی و اندی سال بدون استفاده مانده، در صورتی که آباد کردنش میتواند ایجاد اشتغالزایی کند و غیر از آن کمبود سرانه درمانی را جبران کند. اگر هم قرار نیست بیمارستان باشد، چه خوب که به فضای سبز تبدیل شود. ساختمان بیمارستان موقعیت مناسبی برای ایجاد فضاهای آموزشی و فرهنگی دارد. این در حالی است که محله ما از کمبود امکانات خدماتی برخوردار است.»
نگهبانهایی که نگهبانی نمیدهند
هجوم موشها به خانههای اهالی از دیگر مشکلاتی است که این بیمارستان ایجاد کرده است. موشهایی که اندازهشان با گربه برابری میکند. «اکرم جابری» از قدیمیهای محله است که با تأکید بر این نکته میگوید: «این بیمارستان وصله ناجوری برای محله و پاتوق معتادان شده است. دزدها هم به راحتی میتوانند اجناس سرقتی خود را در این ساختمان پنهان کنند.» «اسماعیل اقدامی» شهروند دیگری است که از وجود نگهبان در این ساختمان متروکه خبر میدهد و میگوید از مدتها پیش اینجا مستقر هستند. آنها در آلونکی که انتهای بیمارستان قرار دارد زندگی میکنند. بعد هم میگوید: «اینجا را تخلیه کردند که بازسازی کنند، نمیدانستیم تعطیلش میکنند.»
دیوار انتهای بیمارستان به در بزرگی ختم میشود. موسوی زنگ در را به صدا درمیآورد. سایه کسی از دور نمایان میشود، اما در را باز نمیکند. «علی حسیننژاد» یکی از همسایهها میگوید: «نگهبانها خیلی وقت است اینجا مستقر هستند. با این حال معتادان به راحتی وارد محوطه بیمارستان میشوند. وقتی به نگهبانها معترض میشویم، میگویند نمیتوانیم مانع آنها شویم.» او در حال ساخت خانهاش است، میگوید: «چند روز پیش چند نفر را دیدم که از روی دیوار بیمارستان داخل حیاط خانه ما پریدند.» عموزاد در پایان اشاره میکند این بیمارستان در تملک سازمان تأمین اجتماعی است، اما چرا برای آبادانی آن اقدام نمیکند، سؤالی است که هنوز پاسخی برای آن نیافتهایم.
چرایی مخروبه ماندن بیمارستان جرجانی
سی و اندی سال از تعطیلی بیمارستان جرجانی میگذرد و هیچکس چرایی آن را نمیداند. مکانی درمانی که امتیاز خوبی برای ترمیم فقر سرانه درمان منطقه 7 به شمار میآمد، حالا وصله ناجوری شده که اوضاع نابسامان آن غیر از مردم، صدای مدیران شهری منطقه را هم درآورده است. با پرسوجو از اداره املاک شهرداری منطقه 7 آنچه دستگیرمان میشود این است که بیمارستان در تملک سازمان تأمین اجتماعی است و برای واگذاری آن به شهرداری اقداماتی انجام شده که به ثمر نرسیده است. موضوع دیگری که از آن مطلع شدیم خبری است که «محمد غلامی» معاون اجتماعی و فرهنگی شهردار منطقه 7 عنوان کرد. او متذکر شد سازمان تأمین اجتماعی قیمت بالایی برای واگذاری ملک در نظر گرفته است و همین، روند کار را کند کرده است.
«زهرا صدراعظم نوری» رئیس کمیسیون سلامت و محیطزیست شورایشهر هم میگوید: «سال 1375 شهردار منطقه 7 بودم و همان زمان این موضوع را پیگیری کردم. این مکان یکی از معضلات عمده منطقه 7 است و باعث آلودگی محیطزیست شده است. وجود زباله، سگ و گربه در این مکان میتواند بیماریهای خطرناکی را به انسان انتقال دهد. همچنین وجود آن آسیبهای اجتماعی به دنبال دارد. جای تأسف است که سازمان تأمین اجتماعی اقدامی برای آبادانی این فضا نمیکند. اینجا وسعتی 3 هزار مترمربعی دارد و میتواند کمبود فرهنگی، ورزشی و فضای سبز محله نظامآباد را برطرف کند. این موضوع را در صحن علنی شورایشهر مطرح می کنیم و از متولیان سازمان تأمین اجتماعی می خواهیم چرایی بلاتکلیفی این مرکز درمانی را مشخص کنند. »