جزئیات تازه از سند همکاری ایران و چین

ماجرای همکاری‌های ایران و چین پس از طرح یک ادعا از سوی رئیس‌جمهور سابق سر و صدای زیادی در کشور به پا کرده است؛ یک روز بعد از آنکه محسن بهاروند، معاون حقوقی و بین‌الملل وزارت امور خارجه در یک گفت‌وگو به این اظهارات کنایه زد و گفت که «یک آقایی آمد یک حرفی زد، همه را با مشکل روبه‌رو کرد؛ معمولا ایشان هر وقت هم حرف می‌زد دیگران را با مشکل رو‌به‌رو می‌کرد و جامعه را به هم می‌ریخت» سیدعباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خاجه هم برخی اظهارات را در این‌باره «موهومات» خواند و در توییتی نوشت: نه از واگذاری جزایر ایرانی خبری است و نه حضور نیروی نظامی و نه سایر موهومات! شگرد کهنه دروغ‌پردازی و انتشار اطلاعات غلط برای دریافت جزئیات و اطلاعات صحیح که توسط دشمنان منافع 2 ملت به جد پیگیری می‌شود، راه به جایی نخواهد برد.
به گزارش همشهری،محمود احمدی‌نژاد دولت را متهم به مخفی‌کاری کرده بود که پاسخ تند دیپلمات‌ها را درپی داشت. احمدی‌نژاد با بیان اینکه مگر شما مالک کشور هستید که بدون اطلاع ملت و از کیسه ملت به دیگران می‌بخشید، گفته بود: شنیده‌ام که در حال مذاکره هستند و می‌خواهند یک قرارداد جدید ۲۵ساله با یک کشور خارجی منعقد کنند و هیچ‌کس هم خبر ندارد.
اظهارات احمدی‌نژاد در حالی روز هفتم تیر به‌عنوان یک مطلب شنیده شده مطرح شده که علی ربیعی، سخنگوی دولت در نشست خبری 3تیر99 رسما اعلام کرده بود که پیش‌نویس برنامه 25ساله همکاری ایران و چین در جلسه یکشنبه اول تیر هیأت دولت تصویب شده است. محمدجواد ظریف، وزیر خارجه روز دوشنبه در نشستی در وزارت خارجه از گمانه‌زنی‌ها و شایعه‌سازی‌ درباره قرارداد ایران و چین انتقاد کرده و گفته بود: از آفات دیپلماسی آمدن به کف خیابان است، در مورد سند ۲۵ساله در حال مذاکره هستیم و مذاکرات ما تازه شروع شده است.

انتشار نقشه راه به‌عنوان توافق
با این حال دیروز متنی 18صفحه‌ای به‌عنوان برنامه همکاری‌های جامع 25ساله ایران و چین منتشر شد. در این متن گسترش همکاری دوجانبه اقتصادی و تجاری، تعامل بخش خصوصی و مناطق آزاد، افزایش اثرگذاری در حوزه‌های فناوری و گردشگری، مشارکت راهبردی در حوزه‌های اقتصادی، همکاری دانشگاهی و فناوری و علمی، بازنگری در همکاری‌های اقتصادی، حمایت از مواضع یکدیگر در مجامع منطقه‌ای و بین‌المللی، همکاری در مبارزه با تروریسم، گسترش همکاری نظامی و دفاعی و همکاری در زمینه‌های دیگر به‌عنوان 10هدف اصلی فهرست شده است.
سیدعباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه در واکنش به انتشار این متن به‌عنوان توافق ایران و چین گفت: پیش‌نویس اولیه این نقشه راه با مشارکت نهادهای تخصصی ۲کشور تهیه و در مرحله مذاکره قرار دارد و پس از نهایی شدن مذاکرات، این سند برای طی مراحل قانونی به نمایندگان مجلس تقدیم می‌شود.
همچنین تولید نفت خام، حمل، پالایش، پتروشیمی، انرژی‌های تجدیدپذیر و انرژی هسته‌ای غیرنظامی، بزرگراه، خط‌آهن همکاری بانکی، استفاده از ارز ملی، از زمینه‌های همکاری 2کشور ذکر شده است. براساس بند ششم این سند، وزارت خارجه 2کشور متولی نظارت بر اجرای آن را عهده‌دار هستند. سند مذکور که به‌مدت 25سال از زمان امضا اعتبار دارد به 3 زبان ایرانی، چینی و انگلیسی نگارش شده که درصورت اختلاف، نسخه انگلیسی مبنا قرار می‌گیرد. از بخش‌های مهم این سند اشاره به همکاری در فعالیت‌های زیرساختی دریایی شامل سازه‌های دریایی، شناورها، توسعه بنادر ازجمله بندر جاسک و ... است و نیز چین در ساخت شهرک‌های جدید در ایران و سرمایه‌گذاری در نیروگاه‌های برق ایران و صنایع دفاعی همکاری می‌کند. در حوزه‌های هوا و فضا نیز 2کشور بر همکاری در ساخت و تامین قطعات پرنده‌ها ازجمله هواپیما و بالگرد تأکید کرده‌اند. علاوه بر این همکاری در موتورهای جست‌وجو، پست الکترونیک و پیام‌رسان‌های اجتماعی، مسیریاب، تلفن همراه، لپ‌تاپ، آنتی‌ویروس و ... از دیگر زمینه‌های همکاری بین ایران و چین عنوان شده است.
صادرات محصولات پتروشیمی ایران به چین و همکاری در زمینه تولید برق و کود از زباله‌های شهری، ساخت تصفیه خانه فاضلاب و شبکه‌های آبیاری از دیگر محورهای این سند است.
در این سند بر ساخت فرودگاه‌ها و خرید محصولات هوایی تولید مشترک ایران و چین تأکید شده و بر سرمایه‌گذاری طرف چینی در خطوط راه‌آهن برقی ایران و ساخت آزادراه تهران شمال تأکید شده است.
در سند جامع تسهیل سرمایه‌گذاری طرف چینی در پروژه‌های نفت و گاز و پالایشگاه‌ها و صادرات فرآورده‌های نفتی مورد اشاره قرار گرفته است.

دلیل عصبانیت آمریکا
سیدعباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه با اشاره به سفر رئیس‌جمهور چین به تهران در بهمن سال94 گفته است: براساس توافق سال۱۳۹۴ روسای جمهوری اسلامی ایران و جمهوری خلق چین که در بند ششم بیانیه سفر رئیس‌جمهور چین به تهران منعکس شده است، 2کشور صراحتا اراده سیاسی خود را برای توسعه و تعمیق راهبردی روابط بیان داشته و تصمیم گرفتند یک نقشه راه جامع ۲۵ساله بین 2کشور تدوین شود تا مبنای توسعه منسجم و همه‌جانبه روابط سیاسی و اقتصادی ایران و چین در سال‌های آتی قرار گیرد. سخنگوی وزارت امور خارجه با اشاره به واکنش خصمانه و عصبی سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، اضافه کرد: بدون تردید روابط راهبردی ایران و چین که منافع کلیدی متقابل برای مردم 2کشور دارد، واجد دشمنانی است که تمامی تلاش خود را برای شکست این مذاکرات و عدم‌موفقیت این سند به‌کار خواهند گرفت. در روزهای اخیر علاوه بر تندروهای داخلی تندروهای خارجی ازجمله جریان‌های سلطنت‌طلب هم به توافق ایران و چین تاخته بودند و وزارت خارجه آمریکا در صفحه خود در توییتر توافقنامه 25ساله ایران و چین را با قرارداد ترکمنچای که در دوره قاجار میان ایران و روسیه بسته شده بود مقایسه کرد و نوشت: همانطور که در آن قرارداد هزینه را مردم ایران پرداختند در مورد این قرارداد نیز چنین است. سیدعباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه گفته است: برنامه همکاری‌های جامع ایران و چین یک نقشه راه روشن و ریل‌گذاری اصولی برای روابط 2کشور مهم در دنیای آینده است؛ جایی که چین به‌عنوان قدرت اول اقتصادی دنیا در آینده نزدیک و ایران به‌عنوان قدرت بزرگ منطقه غرب آسیا می‌تواند با روابطی مکمل و مستقل از قدرت‌های سنتی و سلطه‌گر غربی، ضمن تامین منافع مشترک، در برابر فشار قلدرها ایستادگی کند. روز گذشته دبیرخانه شورای‌عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی هم با تکذیب برخی شایعات درباره واگذاری بخش‌هایی از سواحل جنوبی کشور و جزیره کیش به چینی‌ها نوشت: این اخبار هیچ منبع و منشأ مستندی ندارد و سوابق این کذبیات به صفحاتی متعلق به افراد وابسته به بیگانگان در فضای مجازی بوده که به دفعات تکذیب شده است. در این اطلاعیه تأکید شده است: حفظ استقلال و تمامیت ارضی کشور بر همه اهداف ارجحیت داشته و دارد و تمامی ارکان نظام و به تبع آن همه بخش‌های دولت در همین راستا قدم برمی‌دارند. همانطور که در صحبت‌های سخنگوی دولت هم تأکید شده در قرارداد ٢٥ساله با چین هیچ مسئله محرمانه‌ای وجود ندارد و تاکنون هیچ قراردادی برای واگذاری زمین و بندر نداشته‌ایم.