امیرالمومنین_ع_ می‌فرمایند: آیا نمی‌بینید خداوند خانه محترم خود را در سنگلاخ‌ترین مکان‌ها و بی‌گیاه‌ترین ریگزارهای زمین و تنگ‌ترین دره‌ها، در میان کوه‌های خشن و شن‌های نرم و روان و چشمه‌های کم آب و آبادی‌های پراکنده قرار داد که نه شتر به آسانی در آن پرورش می‌یابد و نه اسب و گاو و گوسفند.

کتاب«حقیقت حج» تالیف مرحوم علی صفایی حائری، از زمره کتبی است که نگاهی عمیق و دقیق نسبت به حج و اعمال و مناسک آن ارائه می‌کند. مولف معتقد است حج، در 3بعد از ابعاد اسلام تجلی دارد؛ بعد تاریخی، بعد سلوکی، بعد اجتماعی.