بحران کشاورزی از کشت بهاره پیداست

این روزها صحبت از زیان‌ کرونا به بخش‌های صنعت، تجارت، تولید، کسب و کارهای خرد و کلان به گوش می‌رسد، اما ضررهایی که به بخش کشاورزی وارد شده، کمتر مورد توجه قرار گرفته است. تأثیر ویروس کرونا بر کشاورزی، دامداری و مرغداری کمتر از سایر بخش‌های یادشده نیست. کمبود نیروی کار، توقف و تاخیر در کاشت و برداشت بهاره، تلاطم بازار عرضه و تقاضا و کاهش تولید و صادرات مهم‌ترین آسیب‌هایی است که فعالان صنعت کشاورزی با آن مواجهند و به نظر نمی‌رسد طی ماه‌های آتی نیز این ضرر و زیان‌های اقتصادی برای آنها جبران شود. در گزارش گروه ایرانشهر همشهری، بررسی وضع کشاورزی چند استان پس از شیوع کرونا را بخوانید.

آسیب کرونا به گل و گیاه محلات
  مهدیه صالحی- اراک: کشاورزان اراکی این روزها با مشکلات تأمین سوخت، هزینه‌ بالای ضد عفونی کردن دستگاه‌ها و افزایش قیمت‌ها روبه‌رو شده‌اند. اسماعیل غلامی، از کشاورزان این شهر درباره کمبود نیروی کار به دلیل ممنوعیت استفاده از کارگران غیربومی می‌گوید: کارگران بومی هم حاضر به کار نیستند. همچنین رحمان مرادی، فعال حوزه مرغداری یکی از اصلی‌ترین دلایل ضرر به این بخش را تعطیلی رستوران‌ها و تالارها عنوان می‌کند و می‌افزاید: برای تغذیه طیور با مشکلات زیادی مواجه بودیم. احمدرضا جعفری، مدیر جهاد کشاورزی محلات نیز در گفت‌وگو با همشهری از خسارت 30 میلیارد تومانی به واحدهای پرورش گل و گیاه و ماهیان زینتی این شهرستان خبر می‌دهد و می‌گوید: بیش از ۲۰ میلیارد تومان به واحدهای تولید گل و گیاه و حدود ۱۰ میلیارد تومان به بخش ماهیان زینتی و پرورشی خسارت وارد شده است. مجید آنجفی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی مرکزی هم تاکید می‌کند که ضرر و زیان‌ بخش کشاورزی در دست برآورد است.

افزایش هزینه کشت در مازندران
  اشکان جهان‌آرای- ساری: کرونا محدودیت‌هایی را برای ورود کارگران غیربومی به زمین‌های کشاورزی مازندران ایجاد کرده و موجب شده است فرآیند نشا با مشکل مواجه شود. افزایش دستمزد کارگران نشاکار در مازندران نیز یکی از مهم‌ترین مشکلات این روزهای کشاورزان است. هادی قنبری، کشاورز بابلی می‌گوید: اجرت روزانه نشا به 250 هزار تومان نیز رسیده که دلیل آن کمبود کارگران غیر‌بومی است. البته قرار است مجوز استفاده از کارگران غیربومی در شالیزارها صادر شود. رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران از تمهیدات لازم برای گسترش نشای مکانیزه خبر می‌دهد و می‌گوید: در 100 هزار هکتار از اراضی استان نشای مکانیزه در نظر گرفته و 300 دستگاه هم بین متقاضیان توزیع شده است. عزیزالله شهیدی‌فر می‌افزاید: از کشاورزان می‌خواهیم از دستگاه‌ها استفاده کنند تا در هزینه‌ها صرفه‌جویی شود و سلامتی کشاورزان به خطر نیفتد.  

کارگران روزمزد در انتظار حمایت
  فرشته رضایی- رشت: در گیلان نیز همزمان با آغاز فصل کشت و خزانه‌گیری برنج، کارگران برای کار روزانه و مسئولان برای رعایت اصول بهداشتی و ایمنی دغدغه دارند؛ دغدغه‌ای که ضرباهنگ فعالیت‌های کشاورزی به شیوه مدرن را تندتر کرده اما خود زمینه‌های کم شدن بازار کار را هم رقم زده به‌ویژه برای کارگرانی که تنها در همین فصل شرایط داشتن کار را دارند. رحمان علی‌پناه، کشاورز کوچصفهانی در روستای علیسرا می‌گوید: چند سالی است روی زمین‌های مردم کار می‌کنم. امسال جهاد کشاورزی تاکید دارد که فقط باید با ماشین‌آلات اقدام به کشت و خزانه‌گیری برنج شود. با این شرایط چطور می‌توانیم مخارج زندگی‌مان را تامین کنیم؟ شغل رسمی هم نداریم که مشمول بیمه بیکاری شویم.  علی درجانی رئیس جهاد کشاورزی استان درباره حمایت از کشاورزان و کارگران روزمزد کشاورز به همشهری می‌گوید: جهاد کشاورزی در زمینه اعطای کود و بذر یارانه‌ای یا مشاوره‌های بهداشتی به کارگران می‌تواند کمک کند اما اقدامات حمایتی مانند بیمه و مسائل مالی نیازمند مشارکت همه دستگاه‌های ذی‌ربط در استان است.

تاخیر در کشت بهاره آذربایجان شرقی
  سید‌مرتضی احمدپور – تبریز: سطح زیرکشت بهاره در استان ۸۱ هزار هکتار است که بخش قابل توجهی از آن صیفی‌ و نباتات علوفه‌ای است و به علت شیوع کرونا تغییرات محسوسی در زمان آن به وجود آمده. به گفته مدیر زراعت جهاد کشاورزی استان، تاخیر در کشت بهاره محصولات این فصل چون شامل سیب‌زمینی، پیاز و گوجه‌فرنگی، بازار این محصولات را تحت‌الشعاع قرار خواهد داد. از سوی دیگر با توجه به کشت حبوباتی مانند عدس، نخود و لوبیا در هشترود، چاریماق و مراغه بازار این محصولات نیز متاثر می‌شود.  البته بر اساس مشاهدات در هفته‌های اخیر حبوبات رشد قیمتی 200 درصدی را هم تجربه کرده و افزایش قیمت بذر به مشکلی دیگر برای فروشندگان و کشاورزان تبدیل شده است، زیرا این روند افزایشی تمایل کشاورزان برای خرید را کاهش داده و در صورت خرید هم افزایش قیمت نهایی محصول را رقم خواهد زد. جلال رحیم‌زاده، مدیر امور زراعت سازمان جهاد کشاورزی استان به همشهری می‌گوید: به علت سردسیر بودن تاخیر چند روزه تاثیر زیادی بر کشت بهاره نخواهد گذاشت و مشکل کمبود نیروی کار هم به‌زودی رفع می‌شود.

کاهش 30 درصدی صادرات کشاورزی در البرز
  فتانه احدی – کرج: افزایش هزینه حمل و نقل، بالارفتن هزینه تولید، گران شدن دستمزد کارگران و افزایش نرخ نهاده‌ها مهم‌ترین مشکلات فعالان حوزه کشاورزی در روزهای بحرانی کروناست.  سیداحمد میرجلیلی، یک کشاورز و صادرکننده البرزی می‌گوید: کشاورزان چند ماه پیش از فصل کاشت محصول کار خود را با کاشت نشا آغاز می‌کنند. اما امسال با توجه به کمبود کارگر برای نقل و انتقال نشا و نبود بازار عرضه و تقاضای خارجی بسیاری از نشاها را دور انداختیم و تولید امسال ما بسیار کاهش یافته است.
حمید دهقانی، یکی دیگر از کشاورزان و صادرکنندگان البرزی عنوان می‌کند: امسال صادرات و بازار خارجی خود را به دلیل بیماری کرونا از دست دادیم. حتی بازار داخلی نیز تحت الشعاع قرار گرفته است. معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی البرز از تلاش برای کنترل اوضاع خبر می‌دهد و می‌گوید: طی دو ماه اخیر در تامین کود هیچ مشکلی به وجود نیامد.  محمد تاج‌الدینی می‌افزاید: در بازار داخلی هم مشکلی نداشتیم و تنها در بخش صادرات 30 درصد کاهش فروش ثبت شده است. البته کشاورزان در بخش تولید نهال به مشکل برخوردند، زیرا البرز در تولید نهال میوه جایگاه خاصی در کشور دارد.

بیم و امید کشاورزان اردبیل در بحران کرونا
  پوپک قاسمی – اردبیل: کشاورزی از محورهای توسعه اردبیل به شمار می‌رود و احمد محب‌اللهی، کارشناس کشاورزی اردبیل معتقد است اطلاع‌رسانی و تبلیغ فواید مصرف محصولات کشاورزی در تقویت سیستم ایمنی بدن می‌تواند موجب افزایش تقاضای این محصولات شده و از زیان بخش کشاورزی جلوگیری کند. کاظم ضیغمی از کشاورزان صیفی‌کار هم می‌گوید: با شیوع کرونا و تاثیر اقتصادی منفی بر معیشت خانواده‌ها، قدرت خرید مردم کم شده است و محصولات ما به قیمت ارزان‌تر فروش می‌رود. از سوی دیگر هر سال برای برداشت محصولات حدود 30 کارگر استخدام می‌کردیم اما امسال با کمبود نیروی کار مواجه هستیم.  البته خلیل نیکشاد، رئیس جهاد کشاورزی اردبیل از تدابیر حمایتی در حوزه کشاورزی خبر می‌دهد و می‌گوید: آثار و تبعات شیوع بیماری کرونا در بخش کشاورزی و راهکارهای اضطراری مقابله با ویروس از سوی سازمان مطالعه شده و بعد از تصویب در هیات وزیران به استان‌ها اعلام می‌شود.  اکبر بهنامجو، استاندار اردبیل هم با اشاره به ابلاغ مصوبات سراسری مبنی بر حمایت از بخش‌های زیان‌دیده از کرونا بیان می‌کند: در حوزه‌های تولیدی از جمله صنعت کشاورزی تسهیلاتی اختصاص خواهد یافت.

هجوم تگرگ و کرونا به کشاورزی همدان
  فاطمه کاظمی- همدان: میزان آسیب به کشاورزی همدان پس از شیوع بیماری کرونا هنوز اعلام نشده است، اما مسئولان سازمان جهاد کشاورزی این عدد را بسیار قابل توجه می‌دانند.  معاون اقتصادی و برنامه‌ریزی سازمان جهاد کشاورزی همدان در این ‌باره می‌گوید: شیوع بیماری کرونا بسیاری از بخش‌های اقتصادی استان از جمله کشاورزی را تحت تاثیر قرار داد. محمدرضا شهسواری ادامه می‌دهد: کرونا در پیک اقتصادی کشور شیوع پیدا کرد و در اوج فعالیت بنگاه‌های اقتصادی (یک ماه پیش از سال نو) گریبان ایران را گرفت. هتل‌ها، رستوران‌ها و بخش کشاورزی به طور کامل تعطیل شد و فشار این تعطیلی بیش از همه به بخش کشاورزی بود. بسیاری از واحدهای تولیدی تعطیل شدند و بسیاری از واحدها نیز تولید خود را کاهش دادند و در حوزه صادرات نیز با مشکل مواجه شدیم. البته کرونا تنها آسیب ماه‌های اخیر به کشاورزی همدان نبود و رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان از خسارت ۲۰۰ میلیارد تومانی تگرگ به اراضی کشاورزی خبر می‌دهد و می‌گوید: تگرگ به ۲۶ هزار هکتار از اراضی زراعی استان همدان آسیب زد که حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد اراضی کشاورزی استان‌ را شامل می‌شود. منصور رضوانی جلال می‌افزاید: همچنین 8500 هکتار اراضی باغی استان همدان دچار خسارت شدند.
   
صنعت سبز کشورمان و تمامی زیرمجموعه‌های آن روزهای پردغدغه‌ای را پشت سرمی‌گذارند و بد ماجرا آنجاست که این نگرانی‌ها در ماه‌های آتی به دلیل کم شدن تولیدات کشاورزی به دیگر صنایع هم رسوخ خواهد کرد. کشت بهاره بسیاری از استان‌های کشورمان در حالی با مشکلات ناشی از کرونا دست و پنجه نرم می‌کند که تا چندی دیگر نیاز به واردات محصولات غذایی بیش از پیش احساس خواهد شد و هزینه های گزافی را برای دولت و کشور به وجود خواهد آورد.