سالی که نکوست از هوایش پیداست

سیدمحمد فخار-روزنامه‌نگار

هوای تهران در فصل بهار امسال بهتر از 2سال اخیر بوده است. بهار 1402 امروز به پایان می‌رسد و با استناد به ارقام گزارش‌های ثبت شده آلودگی هوا، می‌توان تصویر مشخصی از آلودگی هوای تهران به‌دست آورد.
آنگونه که آمار شرکت کنترل کیفیت هوای تهران نشان می‌دهد، در 93روز اخیر هوای پایتخت با افزایش 4برابری روزهای پاک و کاهش 3برابری روزهای آلوده نسبت به سال‌های اخیر روبه‌رو بوده است. این البته همه شواهد بهبود کیفیت هوای امسال نیست. طی همه سال‌های اندازه‌گیری کیفیت هوای تهران که 3دهه ادامه داشته، سال 97 به‌علت افزایش خیره‌کننده باد و باران، بهترین کیفیت هوا را داشت. بهار امسال از نظر صفر بودن روزهای ناسالم برای همه و تعداد روزهای پاک، شبیه کیفیت هوای سال 97 شده است. همچنین روزهایی که آلاینده ازن به‌عنوان آلاینده معیار بیشتر از سایر آلاینده‌ها بوده، نسبت به سال گذشته 3روز کاهش یافته است. این 5علت نشان از بهبود کیفیت هوای امسال نسبت به 2سال اخیر دارد. اگر در 3فصل باقیمانده نیز شرایط آب و هوایی به همین منوال پیش برود، می‌توان از حالا گفت: سالی که نکوست از بهارش پیداست.

مورد عجیب 1401
سال گذشته بدترین سال 15سال اخیر تهران از نظر کیفیت هوا بود و البته عوامل متعددی در این زمینه دخالت داشته است. افزایش کانون‌های ریزگردی دشت تهران و سمنان که در نتیجه خشکسالی و تغییر اقلیم پدید آمده بود، یکی از علت های  اثرگذار بر کاهش کیفیت هوای پایتخت بود. عامل دیگر کاهش چشمگیر وزش باد و بارش باران بود که از دیگر عوامل محیط‌زیستی دخیل در هوای تهران است. اما در بخش عوامل انسانی نیز افزایش قیمت وسایل نقلیه و به‌تبع آن افزایش قیمت تعمیر آنها موجب شده بود تا چالش اصلی در زمینه بهبود کیفیت هوا پدید بیاید. سال گذشته قیمت کاتالیست خودروها تا 4برابر نسبت به سال 1400رشد کرد تا فروش این قطعه مهم در برنامه کمتر شهروندی باشد. این عوامل دست به‌دست هم داده تا در 46درصد از کل سال گذشته، هوای مناسبی در تهران تنفس نشود و 168روز هوا آلوده باشد.