هیجان نصب رادیوتلسکوپ در نیمه پنهانماه
درصورتی که طرح نصب یک رادیوتلسکوپ غولپیکر عملیاتی شود علاوه بر رصد نیمه تاریک ماه، دانشمندان میتوانند فرایندهای اسرارآمیزی را که بیش از 13میلیارد سال پیش اتفاق افتاده است کشف کنند
قسمت تاریک یا پنهان ماه سرزمینی آرام و پر از رمز و راز است. از آنجا که این بخش از ماه همیشه از زمین دور است، امواج رادیویی پر سروصدایی که ما انسانها به آن سو ارسال میکنیم، هرگز به این قسمت از ماه نمیرسند. به گزارش سایت وایس، دانشمندان چندین دهه در این آرزو به سر میبردند که از این سکوت بینظیر رادیویی مطلع شوند. ناسا اکنون با تأمین بودجه برای ساخت یک رادیوتلسکوپ در داخل دهانه کوههای نیمه پنهانماه، این آرزو را یک قدم به واقعیت نزدیک کرده است. براساس چکیده مقاله ناسا در مورد این موضوع، رصدخانه پیشنهادی یک کیلومتر قطر خواهد داشت که آن را تبدیل به «بزرگترین تلسکوپ رادیویی منظومه شمسی مستقر در دهانه» میکند.
این طرح که به اسم تلسکوپ رادیویی دهانه قمری(LCRT) نامگذاری شده است، به تازگی، LCRT برای مرحله اول، با بودجه اولیه 125هزار دلار از سوی برنامه مفاهیم پیشرفته و نوآورانه ناسا(NIAC) انتخاب شد تا اکتشاف تکنولوژیهای آینده دور و پیشرفته را هدفگذاری کند.
پیشنهاددهنده این طرح که از مهندسان ناساست در ایمیلی اعلام کرده که LCRT هنوز در «مراحل اولیه توسعه» است و «هدف فاز اول مطالعه امکانسنجی مدل مفهومی LCRT است.
او میگوید: ما بیشتر روی طراحی مکانیکی LCRT، جستوجوی دهانههای مناسب در ماه و مقایسه عملکرد LCRT با ایدههای دیگر که در این مورد ارائه شدهاند، تمرکز خواهیم کرد. ساخت این رادیوتلسکوپ در دهانهای پیشبینی شده که قطر آن حدود 3تا 5کیلومتر است. داربست مشبک این تلسکوپ توسط روباتهای صعودکننده از دیوار مانند مریخنوردهای DuAxel ناسا، ساخته میشود که میتواند شیبهای عمودی دهانه را اندازهگیری کند.
LCRT یک تلسکوپ رادیویی دارای دهانه یا بازتابدهنده کروی است. یعنی برخلاف سیگنالهای رادیویی که از بسیاری از دیشهای شبکهای ساخته شده است، از یک دیش کامل برای جمعآوری دادههای رادیویی استفاده میکند. اکنون، بزرگترین تلسکوپ دهانهداری که تاکنون ساخته شده است، تلسکوپ رادیویی کروی 500 متری FAST در جنوب غربی چین است. LCRT دو برابر از FAST بزرگتر است و محیطی بسیار مناسبتر برای ستارهشناسی رادیویی خواهد داشت.
این تلسکوپ نهتنها از همه مداخلات رادیویی تولید شده توسط انسان جلوگیری میکند، بلکه میتواند جهان را بدون پوشش جو نیز مشاهده کند. جو زمین برای زنده نگه داشتن همه ما بسیار مفید است، اما همین جو مسیر بسیاری از طول موجهای نور را از رسیدن به رصدخانههای سطح زمین، ازجمله طول موجهایی با فرکانس پایین که بیش از 10متر است، مسدود میکند.
یک تلسکوپ رادیویی با طول موج بسیار طولانی در نیمه تاریکماه دارای مزایای فوقالعادهای در مقایسه با تلسکوپهای زمینی و در مدار زمین است. LCRT میتواند با مشاهده جهان اولیه در طول موج 10تا 50متر(یعنی باند فرکانس 6تا 30مگاهرتز) اکتشافات علمی فوقالعادهای را در زمینه کیهانشناسی به همراه داشته باشد که تا به امروز توسط انسان کشف نشده است.
براساس یک مقاله که در سال 2018در این رابطه منتشر شده، این تلسکوپ میتواند بر فرایندهای اسرارآمیزی که بیش از 13میلیارد سال پیش اتفاق افتاده، نوری جدید بتاباند، مانند تولد نخستین ستارگان جهان. همچنین میتواند جزئیات دقیقی را در مورد سیارات فراخورشیدی که در مدار ستارگان دیگر قرار دارند بررسی کند.
درحالیکه این اهداف علمی بسیار هیجانانگیز است، گروه تحقیقاتی این طرح همچنین مشتاقانه نیمنگاهی به چالشهای مهندسی چنین مفهوم جاهطلبانهای دارد. او میگوید: من بهعنوان یک سیستم روباتیک، شخصاً علاقهمندم که بتوانم با استفاده از بهترین تکنولوژیهای روباتیک که در دسترس ماست، چنین اندازهگیریهای علمی را توسعه دهم.
ناسا علاوه بر LCRT، چندی پیش بودجه اولیهای برای بیش از دهها مأموریت آیندهنگر دیگر درنظر گرفت، ازجمله گروههای «جهندههای گرانشی» که میتوانند اجسام آسمانی کوچک را کشف کنند و همچنین یک سیستم ترمز ضدماده برای سفر بین ستارهای.
مشاهده جهان اولیه
LCRT میتواند با مشاهده جهان اولیه در طول موج 10تا 50متر(یعنی باند فرکانس 6تا 30مگاهرتز) اکتشافات علمی فوقالعادهای را در زمینه کیهانشناسی به همراه داشته باشد که تا امروز توسط انسان کشف نشده است