رونق و رکود معاملات آنلاین طلا در دوران قرنطینه
ممنوعیت فعالیت طلافروشیها در روزگار شیوع کرونا معاملات حضوری این کالای باارزش را تقریبا متوقف کرده ولی خرید و فروش طلا در فضای مجازی همچنان در جریان است؛ معاملاتی که در روزهای عادی هم به تأیید کارشناسان و فعالان این حوزه نمیرسید، چه رسد به این روزها که کرونا و تعطیلی کسبوکارها، کسب درآمد آنلاین را موجهتر کرده و نظارت و توجه به این حوزه را کمتر. با تعطیلی طلافروشان، فروش اینترنتی طلا بیش از پیش رونق گرفته و فروشندگان با آگهیهای متعدد، طرحهای متنوع و تخفیفهای مختلف مشتریان را به خرید ترغیب میکنند.
طلا؛ سرمایه محبوب
به گزارش همشهری، خرید طلا از دیرباز بهعنوان یک سرمایهگذاری کمریسک و شیرین، بهویژه در بین خانمها، پرطرفدار بوده است؛ سرمایهای که در عین در دسترس بودن برای استفاده روزمره، میتوانست پساندازی برای روز مبادا باشد. در روزگاری که قیمت طلا به اندازه امروز بالا نرفته بود، کوچکترین پساندازی به سرعت به طلا تبدیل میشد و جعبههای جواهرات را سنگینتر و خیال اقتصادی خانواده را راحتتر میکرد. با رشد روزافزون قیمت طلا کمکم این شیوه پسانداز سمت و سوی دیگری گرفت و به خرید طلای کماجرت، بیاجرت یا همان طلای دستدوم تغییر شکل داد و سرمایهگذاران خرد ترجیح دادند بهجای شکل ظاهری طلا، وزن آن را ملاک قرار دهند. این شیوه هنوز هم بسیار مورد توجه مردم است اما مثل تمام کسب و کارها، تحتتأثیر شیوع کرونا قرار گرفته، هم شیوه آن تغییر کرده و هم میزان تقاضا برای آن؛ چنانکه این روزها معاملات آنلاین طلا مورد توجه بسیاری قرار گرفته است.
خرید و فروش آنلاین طلا ممنوع است
نایبرئیس اتحادیه طلا و جواهر در گفتوگو با همشهری با تأکید بر اینکه خرید و فروش طلا و جواهر در فضای مجازی طبق قانون ممنوع است، مسئولیت ضرر و زیان در این خرید و فروشها را بهعهده خریدار میداند. محمد کشتیآرای در تشریح دلایل این ممنوعیت میگوید: فروش طلای کماجرت و بدون اجرت بهطور کلی قانونی نیست و هر واحد صنفی که نسبت به فروش اینگونه طلا اقدام کند، خلاف قانون عمل کرده است. به گفته او انجام معاملات طلا، در فضای مجازی، بدون نظارتهای قانونی و کارشناسی میتواند ریسک ضرر و زیان خریداران را بسیار بالا ببرد، چنانکه رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران هم مسائلی مانند عیار طلا، وزن و نحوه تحویل در دادوستد اینترنتی و مجازی طلا و سکه را مبهم میداند و معتقد است چون هنوز سازوکاری برای شفافسازی در این زمینهها شکل نگرفته، بهتر است از خرید اینترنتی طلا خودداری شود. ابراهیم محمدولی به برخی تخلفات رخداده در این بخش نیز اشاره و اعلام میکند: در برخی پروندهها، افرادی در فضای مجازی تحت عنوان فروش طلا و سکه به کلاهبرداری اقدام کردهاند.
ابهام در اخذ مجوز
کسب و کارهایی که بهصورت آنلاین فعالیت میکنند مطابق قانون باید از انجمن کسبوکارهای مجازی مجوز فعالیت دریافت و تحت نظارت این انجمن کار کنند ولی بیشتر سایتهای خرید و فروش کالا چنین مجوزی را دریافت نکردهاند و چون از اتحادیه یا انجمن مرتبط با کارشان هم مجوز ندارند، کمترین نظارتی بر فعالیت و تخلفات احتمالی آنها وجود ندارد. رئیس اتحادیه طلا و جواهر درباره اعطای مجوز به فعالان مجازی این حوزه میگوید: چون در این نوع فعالیت ابهامات زیادی وجود دارد، اتحادیه مجوز این فعالیت را به ما نمیدهد ولی براساس اطلاعات ما 5فرد حقیقی از صنعت و معدن و کسب و کارهای مجازی مجوز دریافت کردهاند که از این 5نفر فقط یک نفر جواز کسب از اتحادیه دارد. سایر شرکتها و سایتهای آنلاین اگر فعالیتی دارند غیرمجاز است. او با این حال اذعان دارد عملا نمیتوان مانع فعالیت مجازی معاملهگران طلا شد. او معتقد است باید آییننامه مشخصی برای فعالیت صنعت طلا و جواهر در فضای مجازی تدوین شود و عملکرد فعالان طلا در فضای مجازی تحت نظارتهای فنی و قانونی باشد.
کاهش خرید آنلاین در روزگار کرونا
خرید و فروش طلا در فضای مجازی پیش از این نیز وجود داشت ولی با ممنوعیت فعالیت طلافروشیها بهدلیل شیوع کرونا، فروش طلا بهصورت آنلاین رونق بیشتری پیدا کرده و این روزها آگهیهای زیادی برای این معاملات در فضای مجازی منتشر میشود. با این حال فروش این سایتها قابل ملاحظه نیست و گفته میشود بهدلیل احتمال انتقال ویروس از طریق کالا یا حین حملونقل گرایش مردم به خرید آنلاین کالاهای غیرضروری کمتر شده و آمار مشتریان این سایتها ریزش داشته است.
طلای کماجرت بخریم یا نخریم؟
از نظر خریداران، طلای کماجرت طلایی است که قبلا فرد دیگری آن را خریده و به هر دلیل، تصمیم به فروش آن گرفته، اما گویا این تمام ماجرا نیست و برخی طلافروشان تعاریف دیگری برای آن دارند. نایبرئیس اتحادیه طلا و جواهر به سوءاستفادههایی که از نام طلای کماجرت میشود اشاره میکند و توضیح میدهد: برخی واحدهای صنفی برای اینکه بتوانند طلاهای تقلبی یا عیار پایین خود را به فروش برسانند با بیان کلمه کماجرت متقاضیان را به خرید ترغیب میکنند. به گفته کشتیآرای، برخی کارگاههای زیرزمینی طلای با عیار پایین (کمتر از ۱۷) و حتی تقلبی تولید میکنند و این طلا را با قیمت پایین و با این توضیح که چون تولیدکننده هستند قیمتهایشان پایین است، به واحدهای صنفی میفروشند. برخی طلافروشان آگاهانه و با علم به این تقلب این طلاها را میخرند و به نام طلای کماجرت میفروشند و برخی دیگر که تعدادشان هم زیاد است، ناآگاهانه خرید میکنند. البته طلای دست دوم واقعی و با عیار بالا که قبلاً توسط مردم خریداری شده هم در زمره طلای بدون اجرت قرار میگیرد، اما بدون کارشناسی تمایز آنها امکان ندارد و قابل کنترل نیست. افزایش چشمگیر قیمت طلا در سالهای اخیر خرید طلای نو و دست اول را بسیار کاهش داده و درآمد طلافروشان را پایین آورده است. حالا دیگر فقط مردم نیستند که به خرید طلای بیاجرت فکر میکنند بلکه طلافروشان هم تنها راه کسب درآمد را فروش طلای دست دوم میدانند. طلافروشان میگویند اگر طلای دست دوم و کماجرت نفروشند، نمیتوانند هزینههای خود را جبران کنند و سرپا بمانند و به دلیل تمایل مردم به پرداخت بهای کمتر و سود بیشتر، استفاده از طلای بیاجرت را به آنها پیشنهاد میکنند. برخی از آنها حتی طلای دست دوم را با قیمت پایین از مردم میخرند و با پرداخت و آبکاری، آن را با قیمت روز بازار به مشتریان میفروشند.
سکه بخرید
وجود آمار بالای تقلب در معاملات طلای کماجرت شاید دلیلی باشد بر اصرار اتحادیه طلا و جواهر بر ممنوعیت قانونی و قطعی این معاملات. رئیس اتحادیه طلا و جواهر استان تهران سال گذشته اعلام کرده بود ممنوعیت فروش طلای کماجرت و بدون اجرت که اتحادیه سالیان پیش تصویب کرده بود، به وزارت صنعت، معدن و تجارت پیشنهاد شده و آنها با توجه به استدلالهای اتحادیه موافقت ضمنی خود را اعلام کردهاند. محمدولی با بیان اینکه در طلای کماجرت احتمال ناخالصی، چالشهای بهداشت فردی و تقلب زیاد است، گفته بود طلاهای دست دوم باید طبق قانون آب شود و به هیچ عنوان فروش آن درست نیست. با این حال معاملات طلای دستدوم همچنان در حال انجام است و با توجه به سود خوبی که برای خریدار و فروشنده دارد، بهنظر نمیرسد منع قانونی آن هم بتواند حاشیه امنیت آن را از بین ببرد؛ با همه ناخالصیهایی که در معاملات وجود دارد که هم خریدار از آن باخبر است و هم فروشنده. البته شاید بشود طلای کماجرت یا بدون اجرت را درصورت اعتماد به فروشنده با اطمینان بیشتری خرید، اما توصیه کارشناسان در چنین شرایطی خرید سکه است. آنها میگویند خرید سکه سوددهتر از خرید طلای ساختهشده و حتی کماجرت است. به عقیده کارشناسان، خرید طلای کماجرت برای سرمایهگذاری و حفظ پول گزینه خوبی نیست و بهتراست مردم سکه سال۸۶ به بعد را بخرند.
نایبرئیس اتحادیه طلا و جواهر به همشهری میگوید خرید و فروش طلا و جواهر در فضای مجازی، طبق قانون ممنوع است