گره سرنوشت بازار خودرو به کرونا

علی ابراهیمی_دبیر گروه بازار

بازار خودرو در حالی به استقبال نوروز 99رفت که قیمت اغلب خودروهای تولید و مونتاژ داخل در ماه‌های پایانی سال 98رشد سریع قیمت را تجربه کرده بود و  اگرچه قیمت‌ها در بازار کم‌مشتری خودرو همچنان صعودی بود اما خرید و فروش محدود خودرو ادامه داشت. شیوع کرونا از بهمن و اسفند‌ماه سال گذشته، بازار شب عید خودرو را به کما فرو برد؛ در فروردین امسال با تشدید رکود تورمی بازار و توقف تولید و عرضه، قیمت خودرو نیز در شرایط قرنطینه خانگی بالا ماند. با سعید موتمنی، رئیس اتحادیه نمایشگاه داران و فروشندگان خودرو در مورد وضع قیمت و چشم‌انداز بازار خودرو در نیمه نخست امسال گفت‌وگو کرده‌ایم.
         
آقای موتمنی، وضع بازار خودرو چگونه است؟
با شرایط حاکم بر جامعه فعلا کمتر کسی خودرو می‌خرد، بازار خودرو تقریبا تعطیل است و قیمت‌ها نیز به‌درستی مشخص نیست. اما هنوز هم مبنای قیمت‌های حاشیه بازار نرخ‌های انجام معاملات خودرو در بازار قبل از عید نوروز است. با وجود این باید منتظر ماند تا مشخص شود براساس تصمیم ستاد تنظیم بازار و شورای سیاستگذاری خودرو، شرکت‌های خودروساز در چند روز آینده قیمت فروش فوری و اقساطی محصولات خود را چگونه تعیین و به مشتریان اعلام می‌کنند. آنچه مسلم است فعلا بازار و نمایشگاه‌های خودرو تعطیل است و این صنف فعالیتی ندارد. از سوی دیگر با تعطیلی مراکز شماره‌گذاری، تعویض پلاک نیز انجام نمی‌شود.

تأثیر این شرایط بر کسب و کار نمایشگاه داران خودرو چگونه بوده است؟
از نظر کسب و کار، صنف نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو، با شیوع کرونا و با مصوبات ستاد ملی مقابله با کرونا، تعطیل شد؛ اما در فهرست جدیدی که این ستاد منتشر کرده نمایشگاه‌های خودرو در فهرست مشاغل پر خطر قرار نگرفته‌اند، با این روند مانند سایر مشاغل کم ریسک، فعالیت این صنف در تهران از 30فروردین جاری با رعایت پروتکل‌های بهداشتی آغاز خواهد شد. اما بازهم همه‌‌چیز به وضعیت شیوع ویروس کرونا بستگی دارد و اگر شیوع و انتشار این ویروس بیشتر شود و ستاد مقابله با کرونا نظر دیگری بدهد، فعالان این صنف نیز تابع مصوبات این ستاد خواهند بود.

چرا کاهش تقاضای ناشی از شیوع کرونا موجب ارزانی خودرو نشده است؟
 به‌دلیل رکود تورمی بازار، فعلا قیمت‌ها تثبیت شده و خرید و فروش کمی در بازارخودرو انجام می‌شود. حتی افرادی که برای فروش خودرو در فضای مجازی آگهی می‌دهند نیز اذعان می‌کنند که مشتری چندانی برای خرید یا حتی قیمت گرفتن تماس نمی‌گیرد. واقعیت آن است که تقاضای اندکی برای خرید وجود دارد. همچنین تعطیل بودن مراکز تعویض پلاک و شماره‌گذاری خودرو نیز به این رکود دامن زده زیرا حتی درصورتی که معامله خودرو انجام شود نیز امکان نقل و انتقال و تعویض پلاک وجود ندارد و با این روند هیچ خریداری حاضر به ریسک انجام معامله و پرداخت بخشی از قیمت یا تمام آن بدون نقل و انتقال سند، شماره‌گذاری و تعویض پلاک نیست زیرا حتی در گذشته به‌دلیل نوسان قیمت‌ها، برخی خریداران برای نقل و انتقال سند خودرو با مشکل مواجه می‌شدند و متأسفانه سوءاستفاده‌هایی را در بازار خودرو شاهد بودیم.

پس آگهی‌هایی که در سایت‌ها منتشر می‌شود به چه کسانی تعلق دارد؟
با این شرایط فقط برخی افرادی که خودرویی را قبلا خریده و در انبارها یا پارکینگ‌ها به امید گرانی بیشتر دپو کرده‌اند، در فضای مجازی آگهی می‌دهند.

چشم‌انداز بازار خودرو در نیمه نخست امسال چگونه خواهد بود؟
شرایط کنونی بازار خودرو به‌گونه‌ای است که تا زمانی که شیوع کرونا کاهش نیافته و آرامش به جامعه باز نگشته، تقاضا برای خرید خودرو نیز سیر نزولی خواهد داشت. آنچه مشخص است هنوز درمانی برای کرونا وجود ندارد و اگر وضع بیماری ناشی از این ویروس، قرنطینه خانگی و تعطیلی کسب و کارها ادامه‌دار شود، حتی سرمایه‌گذاران بازار خودرو نیز حاضر به پذیرش ریسک برای سرمایه‌گذاری و خرید خودرو نخواهند بود. با وجود این حتی با فروکش‌کردن تب کرونا نیز قیمت خودرو به شرایط عرضه و تقاضای بازار، میزان تولید خودروسازان و تثبیت یا افزایش رسمی قیمت‌ها بستگی دارد. باید بپذیریم نرخ دلار نیزاز عوامل بسیار مؤثر در تعیین قیمت و بازار خودرو است که بیش از تأثیر واقعی این مولفه بر هزینه تمام‌شده تولید، از نظر روانی بر بازار خودرو اثر می‌گذارد. افزایش حقوق و دستمزد و رشد هزینه‌های تمام‌شده تولید خودرو نیز در قیمت تمام‌شده و فروش خودروسازان مؤثر است.

وضعیت بازار خودروهای خارجی چگونه است؟
در بازار خودروهای خارجی نیز علاوه بر کرونا، کاهش قدرت خرید مردم مشکل ساز شده زیرا تا قبل از عید نیز مشتریان اینگونه خودروها تنها در محدوده قیمتی 400و 500میلیون تومان خرید می‌کردند و هنوز هم خریداری برای خودروهای دارای قیمت بالای یک میلیارد تومان وجود ندارد. باید توجه کرد که به‌دلیل بحران کرونا و تعطیلی مشاغل، اغلب اصنافی که در 2‌ماه آخر سال و بازار شب عید با افزایش در آمد مواجه شده و از مشتریان احتمالی خرید خودروهای خارجی بودند نیز امسال کاسبی نکرده و درآمد ضعیفی داشته‌اند. این شرایط موجب شده تا اینگونه افراد نیز درصورتی که مشتری خرید خودروهای خارجی بودند نیز به‌دلیل رکود کسب و کار و چک‌های برگشتی از توان مالی برای خرید خودروی خارجی برخوردار نباشند یا برای خرید اولویت‌های دیگری تعیین کنند. با این روند به‌نظر می‌رسد تا زمانی که چاره‌ای برای ویروس کرونا و رشد عرضه خودروهای وارداتی اندیشیده نشود، در بازار خودروهای خارجی وارداتی یا حتی خودروهای مونتاژ داخل، شاهد بالا ماندن قیمت‌ها و تشدید رکود بازار خواهیم بود. به‌طور کلی با شیوع کرونا اغلب مردم بیشتر به‌دنبال تامین مایحتاج اولیه و مواد غذایی هستند و خرید خودرو در اولویت آنها نیست. واضح است که وقتی کاسبی صنوف پر درآمد کساد می‌شود، این افراد نیز مشتری خرید خودرو نخواهند بود و به‌نظر می‌رسد تا زمانی که چاره‌ای برای این ویروس اندیشیده نشود، شرایط بازار نیز تغییری نخواهد کرد.

حال و روز بازار خودرو
قیمت‌ خودرو به دلیل رکود تورمی در بازار تثبیت شده و خرید و فروش کمی در بازارخودرو انجام می‌شود همچنین تعطیل بودن مراکز تعویض پلاک و شماره‌گذاری خودرو نیز به این رکود دامن زده است