موج جهانی علیه یکجانبهگرایی آمریکا
بحران کرونا با همه گرفتاریهایی که برای مردم جهان و ایران بهوجود آورده باعث شده یکبار دیگر موجی جهانی علیه تحریمها به راه بیفتد. ادبیات لغو تحریم این روزها دوباره بر سر زبانها افتاده و کرونا آمریکا را در گوشه رینگ افکار عمومی قرار داده است.
اتحادیه اروپا که پس از برجام دستکم در اعلام مواضع در برابر یکجانبهگرایی آمریکا ایستاده و از تحریمهای آمریکا علیه ایران انتقاد کرده بود، پس از شیوع کرونا از اجرای برخی معافیتهای بشردوستانه حمایت کرد تا تحریمهای اقتصادی اعمال شده بر کشورهایی همچون کوبا، ونزوئلا و ایران به تعلیق درآمده و این کشورها بتوانند در یک فوریت بهداشتی به تجهیزات پزشکی ضروری دست پیدا کنند.
در این رابطه آرانچا گونزالس لایا، وزیر امور خارجه اسپانیا گفت که این موضوع میان وزرای خارجه اتحادیه اروپا در یک کنفرانس ویدئویی که روز جمعه برگزار شد، مورد بحث قرار گرفته و بر سر آن توافق شده است.
گونزالس خاطرنشان کرد که تحریمهای اقتصادی اعمال شده از سوی آمریکا بر کشورهای دیگر «همواره یک ماده قانونی حقوق بشری یا استثنا» دارند که به واسطه آنها تحریمها در مواجهه با یک فوریت حقوق بشری مانند شیوع ویروس کرونای جدید، به تعلیق درمیآیند.
با پیشروی کرونا در جهان، وزرای اتحادیه اروپا از درخواست آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل مبنی بر «ایجاد سازوکارهای موارد استثنایی حقوق بشری برای دست یافتن کشورهای تحت تحریم به تجهیزات ضروری پزشکی» حمایت کردند. درخواست گوترش پس از نامه 8کشور تحت تحریم آمریکا به او ارائه شد.
در نامه نمایندگان ایران، روسیه، چین، کوبا، کرهشمالی، ونزوئلا، نیکاراگوئه و عراق با اشاره به گزارش کارشناسان مستقل سازمان ملل مبنی بر اینکه استفاده از اقدامات قهریه یکجانبه بر بیش از یکسوم بشر تأثیر میگذارد، آمده بود: از شما میخواهیم که خواستار برداشته شدن کامل و فوری چنین اقدامات غیرقانونی، اجباری و خودسرانه فشار اقتصادی شوید تا از پاسخ کامل، مؤثر و کارآمد اعضای جامعه بینالملل نسبت به ویروس کرونا و نیز رد سیاسی کردن چنین بیماری همهگیر اطمینان حاصل شود.
سیدعباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه ایران پس از نامه 8 کشور به گوترش، گفت: لازم است دنیا بهخودش بیاید و جلوی یکجانبهگرایی را بگیرد. در ادامه موج فراگیر مقابله با یکجانبهگرایی آمریکا، ائتلاف کشورهای در حال توسعه موسوم به گروه ۷۷ و چین هم در بیانیهای که آشکارا تحریمهای آمریکا علیه ایران و ونزوئلا را مورد تقبیح قرار داده است، تأکید کردند: اقدامات قهری و یکجانبه اقتصادی تأثیری منفی بر توان کشورها برای پاسخ مناسب به شیوع ویروس کرونا خواهد داشت.
این بیانیه هشدار داد که این اقدامات در کشورهای مورد هدف بر دست یافتن به تجهیزات و کمکهای پزشکی و درمان مناسب جمعیتشان در مواجهه با این بیماری همهگیر تأثیر خواهد گذاشت. گروه 77 همچنین از جامعه جهانی خواستهاند که اقداماتی فوری و مؤثر برای متوقف کردن بهکارگیری اقدامات اقتصادی قهری و یکجانبه علیه کشورهای در حال توسعه متوقف شود. در هفتههای اخیر نهتنها کشورهای جهان بلکه در داخل آمریکا نیز جریانات و شخصیتهای سیاسی و بهخصوص سناتورها و نامزدهای انتخابات ریاستجمهوری آمریکا خواستار لغو تحریمهای ایران شدهاند؛ ازجمله «جو بایدن» نامزد دمکراتها در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا و ۴۰ سناتور و عضو مجلس نمایندگان در ۲ نامه جداگانه به «استیون منوچین» وزیر خزانهداری و «مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکا خواستار برداشته شدن تحریمهای یکجانبه و غیرانسانی آمریکا علیه مردم ایران شدهاند که البته با مخالفت دولت آمریکا مواجه شده؛ هرچند مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا هفته قبل تحت فشارهای بینالمللی احتمال کاهش تحریمها را رد نکرد.