رشد 6.5 درصدی قیمت دلار در نوروز

قیمت هر دلار آمریکا که رشدش از یک‌ماه قبل از عید آغاز شده بود در نوروز هم ادامه یافت و در میانه تعطیلات نوروز دست‌کم 6.5درصد افزایش یافت و از مرز 16500تومان گذشت.

به‌گزارش همشهری، با وجود آنکه به‌دلیل شیوع ویروس کرونا حجم تقاضای ارزی کاهش یافت و بخش عمده نیاز‌های ارزی شامل واردات کالاهای اساسی، دارو و تجهیزات مرتبط با مقابله با کروناست، با این حال روند صعودی قیمت دلار متوقف نشد و نرخ هر دلار آمریکا از 15500تومان با 6.5درصد رشد به 16500تومان رسید. برخی فعالان بازار انتظار داشتند قیمت ارز تا پاییز امسال به مرز 17هزار تومان برسد اما بحران کرونا و به‌دنبال آن کاهش قیمت‌ها در بازار جهانی نفت و مواد خام و کاهش شدید درآمدهای ارزی و همچنین تعطیلی و کاهش فعالیت صرافی بانک ملی به‌عنوان کارگزار اجرایی بانک مرکزی در بازار ارز موجب شد نبض بازار در اختیار معامله‌گران خصوصی، یا به زعم بانک مرکزی سفته‌بازان، قرار گیرد.

از مدت‌ها پیش صرافی بانک ملی سیاست‌های بانک مرکزی را در بازار به اجرا گذاشت و نقش بازارگردان را در این بازار ایفا کرد، با این حال در 6‌ماه گذشته قیمت هر دلار آمریکا دست‌کم 40درصد رشد کرده است. در اوایل آبان‌ماه قیمت هر دلار آمریکا در محدوده 11150تومان بود و بانک مرکزی مدعی بود قیمت هر دلار آمریکا در همین محدوده باقی خواهد ماند. این موضوع نشان داد روند رو به رشد قیمت دلار ربطی به حضور دلالان یا به‌زعم رئیس‌کل بانک مرکزی سفته‌بازان ندارد و علت رشد قیمت دلار را باید در جایی دیگر و مولفه‌های بنیادی اقتصاد جست‌وجو کرد. اقتصاددانان نگرانند این افزایش قیمت زمینه‌های رشد قیمت کالا و خدمات را در سال99 فراهم کند.

عوامل رشد امسال به‌دلیل شیوع کرونا تقاضای ارز مسافرتی و حتی ارز برای واردات بسیاری از کالاهای غیراساسی، به‌دلیل کندی روابط تجاری در سطح دنیا، به حداقل رسید و انتظار می‌رفت تحت‌تأثیر این عوامل قیمت ارز با روند صعودی مواجه نشود اما به‌نظر می‌رسد مولفه‌های کلان اقتصادی که پیش‌بینی می‌شود به تضعیف ذخایر ارزی بانک مرکزی در آینده منجر خواهد شد، علت رشد قیمت دلار بوده است. به باور اقتصاددانان شیوع ویروس کرونا جریانات آتی ورود ارز به کشور را با مخاطرات جدی مواجه کرده است. به‌طور کلی منابع ارزی کشور از طریق صادرات نفت، فراورده‌های نفتی و مواد خام یا کامودیتی تامین می‌شود که شیوع ویروس کرونا همه این بازار‌ها را تحت‌تأثیر قرار داده است.

از یک طرف قیمت نفت ابتدا به‌دلیل شیوع کرونا و بعد از آن به‌دلیل جنگ نفتی عربستان و روسیه و آمریکا با کاهش شدید مواجه شد و از طرف دیگر به‌دلیل کاهش سطح تقاضا در جهان قیمت مواد خام در جهان با کاهش مواجه شده است. هنوز مشخص نیست نوسان‌های قیمت نفت که در روز‌های گذشته حتی به سطح 22دلار هم رسیده بود چه زمانی به پایان می‌رسد اما حتی اگر قیمت نفت در همین سطوح فعلی 27 تا 30دلار هم باقی بماند باز هم از حجم درآمد‌های ایران خواهد کاست.
هم‌اکنون به غیر از شیوع ویروس کرونا که به کاهش شدید حجم تقاضا برای خرید نفت منجر شده جنگ نفتی روسیه، عربستان و آمریکا هم به افزایش عرضه نفت منجر شده و این موضوع برای ایران که نفت خود را با تخفیف‌های گسترده در بازار‌های جهانی می‌فروشد آثار زیان‌باری دارد. هم‌اکنون عربستان برای به‌دست‌گرفتن سهم بیشتر از بازار تلاش می‌کند تخفیف‌های زیادی به مشتریان در سراسر جهان بدهد و این موضوع می‌تواند درآمدهای ارزی و به‌تبع آن میزان ذخایر ارزی ایران را در آینده کاهش دهد، به‌ویژه آنکه حجم صادرات نفت ایران بعد از تحریم‌ها با کاهش زیادی مواجه شده و کاهش دوباره قیمت‌ها ضربه تازه‌ای را به مسیر درآمد‌های نفتی ایران وارد خواهد کرد.

 از سوی دیگر گزارش‌های دریافتی نشان می‌دهد در کنار کاهش قیمت نفت از حجم تقاضا برای خرید فراورده‌های نفتی و مواد خام هم در سطح دنیا کاسته شده و این موضوع هم می‌تواند بخشی از منابع درآمدزایی ارزی ایران را تحت‌تأثیر قرار دهد و به کاهش جریان ورودی ارز به کشور منجر شود. در کنار این عوامل اطلاعات موجود نشان می‌دهد روابط تجاری ایران با کشورهای همسایه، ازجمله عراق، افغانستان، امارات و همچنین چین به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین شرکای تجاری ایران، تحت‌تأثیر شیوع کرونا، کند شده و این موضوع به‌معنای ورودی ارز کمتر به اقتصاد است و می‌تواند باز هم جریانات ورودی ارز را محدود‌تر کند. به‌نظرمی رسد درصورت تداوم شیوع کرونا میزان ورودی ارز به کشور هم به‌دلیل این عوامل با کاهش بیشتری مواجه شود و زمینه رشد قیمت دلار را فراهم کند. سینا سلیمانی از تحلیل‌گران بازارهای مالی با بیان اینکه الگوی درآمد‌های ارزی دولت به هم خورده در کانال شخصی‌اش نوشت: منشا رشد قیمت دلار کسری بودجه دولت، حجم نقدینگی و سیاست‌های پولی دولت و سطح ذخایر در دسترس بانک مرکزی است و هرگونه تغییر در این فاکتورها ارزش ذاتی و ارزش بازاری دلار را تغییر می‌دهد.