اینک آخرالزمان

سعید مروتی- روزنامه‌نگار

همه می‌دانیم که کرونا مشکل جهانی است و بسیاری از کشورها درگیر آن هستند. صدا و سیما هم به سنت مرضیه‌اش همه اخبار مربوط به گرفتاری کشورهای اروپایی و آمریکا را مدام در همه بخش‌های خبری‌اش پخش می‌کند. قرار است قانع شویم که فلان کشور اروپایی هم اوضاع خرابی دارد و پیش‌بینی کارشناسان درباره مبتلایان به کرونا در آمریکا به رقمی فاجعه‌بار اشاره می‌کند. در همه این سال‌ها روایت رسمی از کشورهای اروپایی و آمریکا همین بوده. در داستان کرونا احتمالا قرار است با این شیوه اطلاع‌رسانی هم سیاست خبری همیشگی «غرب در حال اضمحلال و فروپاشی است» دنبال شود و هم در این مورد خاص، این پیام به مخاطب منتقل شود که هرجا بروی آسمان همین رنگ است. حالا اینها در این روزهای سخت کرونایی به چه درد ما می‌خورد؟ چیزی که برای ما مهم است و در اولویت قرار دارد وضعیت خودمان، خانواده‌مان، همشهریان و هم‌وطنانمان است. اطلاع‌رسانی رسمی درباره کرونا در ایران در همین3هفته اخیر چقدر قانع‌کننده بوده؟ افکار عمومی چقدر این آمارها را جدی می‌گیرد؟ از میزان تأثیر و دامنه گسترش فیک‌نیوزها در سطح جامعه می‌شود به این پرسش‌ها پاسخ داد. از مردمی که سال‌هاست عادت کرده‌اند خبر‌های رسمی را سخت و دیر باور کنند نمی‌شود انتظار داشت در مواجهه با چنین بحران بزرگی تغییر رویه بدهند؛ همانطور که نهادهای مسئول هم در شیوه مواجهه با کرونا، خیلی دیر دست از عادتشان برداشتند؛ عادت به عادی جلوه دادن هرچیز، متصل کردنش به عوامل بیرونی (که این بار عامل بیرونی نه دشمنان همیشگی که کشوری دوست و همراه بود) و نشانه گرفتن پیکان انتظارات به سوی مردم. خب، همه می‌دانیم که اگر مردم رعایت نکنند کرونا چه ابعاد فاجعه‌باری خواهد داشت اما نهادهای مسئول چه؟ آنها از ابتدای ورود کرونا به کشور چه کرده‌اند؟ مدیریت منسجم و واحدی که در شرایط بحرانی باید به داد ملت برسد، چقدر وجود داشت؟ این همه رویکردهای ضد‌ونقیض را کجای دلمان بگذاریم؟ وقتی از دولت صدای واحدی به گوش نمی‌رسد از بقیه چه انتظاری باید داشته باشیم؟ این نه قیمت بنزین است، نه اف‌ای‌تی‌اف و نه حتی سیل و زلزله که در این کشور بلاخیز زیاد رخ می‌دهد. اعلام مبتلایان و فوتی‌های کرونا هم مثل اطلاع‌رسانی درباره نرخ تورم نیست. خلاصه اینکه با کرونا نمی‌شود مثل بقیه بحران‌ها که تعدادشان در سال۹۸ به شکل فاجعه‌باری زیاد بود، طرف شد.فعلا عده بسیار زیادی با اضطراب خبرها را از طریق تلفن همراهشان دنبال می‌کنند و شوربختانه بسیاری از اخبار جعلی را هم باور می‌کنند. فقط کسی که الکل قلابی تولید و توزیع می‌کند جانی نیست، (ترکیبی که قابلیت ضد‌عفونی کردن ندارد، ولی در بسیاری از مغازه‌ها به‌راحتی به فروش می‌رسد) کسی که فیک‌نیوز منتشر می‌کند هم در مواردی شریک جنایت است. حالا بعضی از خبرها تأثیری در جان آدم‌ها ندارد. (مثل داستان ریش و سبیل‌های بلندی که گفته می‌شد روی عملکرد ماسک‌ها تأثیر منفی می‌گذارد؛ خبر جعلی‌ای که خبرگزاری‌های رسمی هم منتشرش کردند و نتیجه‌اش بر باد رفتن محاسن آقایان بود) گاهی وقت‌ها اما فیک‌نیوز‌ها اعتماد و اطمینان غلطی را به مخاطب القا می‌کنند که در این بحران عجیب و غریب می‌تواند به قیمت جان انسان‌ها تمام شود؛ اصولا هر بی تدبیری ای می‌تواند عواقب ناگواری را به دنبال داشته باشد. مثل فروشگاه‌های زنجیره‌ای که با تخفیف ویژه شب عید بزرگ‌ترین مراکز تجمع جمعیت شده‌اند. تلویزیونی که می‌گوید از منزل خارج نشوید روزی چندبار آگهی این فروشگاه‌ها را پخش می‌کند؟ حتی در این شرایط هم آگهی به آگاهی مقدم است؟! موضوع فقط کسی که ماسک و دستکش احتکار می‌کند، نیست. ما در محاصره زنجیره‌ای از بی‌تدبیری و بی‌مبالاتی قرار گرفته‌ایم و خدا به همه‌مان رحم کند و البته خودمان هم باید به یکدیگر رحم کنیم. داروی 30 هزار تومانی به بالای یک میلیون تومان رسیده، یقه چه‌کسی را باید گرفت؟ دستگیری چند دلال و پخش رپرتاژ کشف انبار محتکران چقدر کاربردی است؟ شاید ورود نظامیان به ماجرا و کنترل جدی رفت‌وآمدها اوضاع را بهبود ببخشد. ما روزها، ساعت‌ها و دقایق گرانبهایی را از دست دادیم و به همراهش جان‌های بسیاری را. در روزهای سختی به استقبال بهار می‌رویم. سال جدید را با عزا آغاز نکنیم؛ عزایی که همین الان هم دامن خیلی‌ها را گرفته. همه باید به هم رحم کنیم و جز رعایت عمومی و  مدیریت درست بحران راه دیگری وجود ندارد.