کوک‌های خارجی در فجر

فهیمه پناه‌آذر- روزنامه‌نگار

7 گروه موسیقی از کشورهای تونس، اتریش، فرانسه، ایتالیا، بلژیک و آذربایجان سی‌وپنجمین جشنواره موسیقی فجر را همراهی می‌کنند. هر‌چند ترکمنستان نیز قرار بود در جشنواره حضور داشته باشد، اما گروه پلوان حمیداف به‌دلیل شیوع کرونا در منطقه موفق به اخذ مجوز برای ورود به ایران نشدند. در کنسرت ارکستر سمفونیک صداوسیما که در تالار وحدت برگزار شد، یک نوازنده روسی مهمان ارکستر بود.
اردوان جعفریان، مسئول بخش بین‌الملل این دوره از جشنواره که یکی از اعضای هیأت مدیره مجمع جهانی موسیقی یونسکو نیز است، درباره پروسه حضور گروه‌ها در جشنواره امسال به همشهری می‌گوید: «در این دوره کمیته بین‌الملل جشنواره از نیمه مهر‌ماه تشکیل شد و این زمان کوتاهی برای بخش بین‌الملل بود؛ چرا‌که در همه جای دنیا، گروه‌های معتبر و شناخته‌شده موسیقی برنامه‌هایشان زودتر‌ پر می‌شود. با این حال، نهایت تلاش بر این بود که بتوانیم با استفاده از امکانات حداکثری، بهترین‌ها را به جشنواره بیاوریم.»
جعفریان به رایزنی‌های داخلی و خارجی اشاره می‌کند و اینکه با توجه به حضورش در ‌هیأت مدیره مجمع موسیقی یونسکو و همچنین مذاکرات داخلی توانستند در این مدت کوتاه با گروه‌های شناسنامه‌دار وارد مذاکره شوند. وی توضیح می‌دهد: «تلاش بر این بود که دعوت از گروه‌های شناسنامه‌دار جهانی را داشته باشیم که موسیقی آنها آورده‌ای برای مخاطبان ایرانی داشته باشد، ضمن اینکه سلیقه‌های مختلفی را با کیفیت لازم داشته باشیم.»

شرط لازم موفقیت در بخش بین‌الملل
جعفریان می‌گوید: «یکی از نکات قابل توجه در تصمیم‌گیری‌های بخش بین‌الملل جشنواره امسال که مدیریت دفتر موسیقی نیز آن را پذیرفت، کاهش تعداد گروه‌ها بود که بتوانیم کیفیت را بالا ببریم. متأسفانه در دوره‌های گذشته عنوان بین‌الملل حذف شده بود و این نیازمند تصحیح کلی و بازنگری در اساسنامه است. این بازنگری را نمی‌توان در یک زمان کوتاه انجام داد و باید به مرور و طبق برنامه‌های بلندمدت و همچنین حضور مدیریت ثابت باشد.»
وی در ادامه به ارتباط با گروه‌های موسیقی اشاره می‌کند و می‌گوید: «در این میان باید در نظر داشته باشیم که فستیوال‌های معتبر جهانی دبیرخانه دائمی دارند؛ چراکه در حوزه ملل هنرمندانی فعالیت دارند که تا چند سال آینده برنامه آنها پر بوده و برای اینکه بتوانیم با گروه‌ها تعامل داشته باشیم، نیازمند فعالیت مستمر دبیرخانه جشنواره هستیم.»

آزمون و خطا و تأثیر در روند برگزاری جشنواره
این مدیر معتقد است که مشکل اصلی بخش ملل جشنواره موسیقی مادی و مالی نیست، چراکه با توجه به پتانسیل موجود در ایران این مشکل حل می‌شود. وی می‌گوید: «اتفاقی که در حوزه بین‌الملل می‌افتد، آزمون و خطاهای این بخش است که همواره وجود دارد. ما نیازمند اساسنامه جامع هستیم و البته جشنواره امسال این اساسنامه را داشته اما چون نوپاست، ایراداتی دارد که باید برطرف شود. پول عامل اول نیست، بلکه تلاش برای تبادل و تعامل و به‌دست‌آوردن اعتماد گروه‌های شاخص، بسیار مهم است.»
به‌گفته جعفریان، فستیوال‌های جهانی، دبیرخانه ثابتی دارند که یکی از وظایف آنها پایش حوزه بین‌الملل است. ما هم تمام سعی‌مان این بود که بتوانیم بیشتر با نهادها و سازمان‌های مرتبط تعامل برقرار کنیم تا با اشخاص آن و این باعث ضابطه‌مند‌شدن جشنواره می‌شود و اینکه بتوانیم برنامه‌های بلند‌مدت‌تری را تعریف کنیم. امیدوارم تغییرات مدیران و حضور سلیقه‌های مختلف در هر دوره کمرنگ‌‌تر شود تا این نوع تغییرات بر روند اجرایی جشنواره سایه نیندازد.

آغازگر، ایتالیایی‌ها بودند
آغاز رسمی بخش بین‌الملل جشنواره با گروه ایتالیایی بود؛ گروهی که در سومین‌شب در تالار وحدت به اجرای برنامه پرداختند. تریو جاز ایتالیا به سرپرستی لوکا آکوینو از 3 نفر تشکیل شده که با پیانو، کنترباس و ترومپت توانستند جزو گروه‌های مورد علاقه مخاطبانشان باشند. فرهنگسرای نیاوران و تالار رودکی هم ازجمله سالن‌های میزبان گروه‌های موسیقی بخش بین‌الملل هستند. یکی دیگر از گروه‌هایی که توانست مورد توجه مخاطبان قرار گیرد، گروه اتریشی دوئت زهی با هنرمندی دنیل آونر و همسرش باربارا آونر بود. ظافریوسف‌ نوازنده عود، خواننده و آهنگساز تونسی، فلوریان نواک رسیتال پیانو بلژیک، جاز بنفش اتریش، ضابط نبی‌زاده از آذربایجان از دیگر میهمانان این دوره از جشنواره هستند.

پروژه اصوات آینه‌ها در میلاد
ظافر یوسف از تونس نیز در بخش پاپ، 30بهمن ساعت21:30 در سالن میلاد نمایشگاه بین‌المللی تهران اجرا می‌کند. ظافریوسف استاد نوازنده ساز عود، خواننده و آهنگساز تونسی است که در واقع، از او امروز به‌عنوان مبتکرترین نوازنده عود و رهبر جنبشی از موسیقی معاصر یاد می‌شود که موسیقی شرقی و غربی را تلفیق می‌کند. به گفته جعفریان، این هنرمند قرار است پروژه اصوات آینه‌ها را در سالن میلاد اجرا کند. کوارتت جاز بنفش یک گروه موسیقی جاز در شهر وین اتریش است. این گروه از 4 نوازنده جوان تشکیل شده که علاقه خود را در نوای بداهه و خلاق مدرن به اشتراک می‌گذارند.

مشکل تردد در وحدت

یکی از مشکلات تالار وحدت در این دوره، نبود جای پارک ماشین‌ها‌ست. مدتی است خیابان تالار وحدت (شهریار) با تعمیرات و بازسازی گسترده‌ای همراه شده و امکان رفت‌وآمد ماشین در آن وجود ندارد، همین امر حضور مردم در تالار وحدت را به‌خصوص در ساعات پایانی شب با مشکلات زیادی همراه کرده است.