آمارهای انتخابات در ادوارمختلف مجلس چه میگوید؟
نتیجه در گرو حضور
تایید صلاحیتهای مجلس یازدهم نسبت به دور قبلی کاهش 6 درصدی داشته است
40سال پس از نخستین انتخابات مجلس جمعیت واجدان شرایط شرکت در انتخابات از 21میلیون نفر به 58میلیون نفر افزایش یافته است. ورود 3میلیون نفر از متولدان دهه80 به جمع رأیدهندگان شاید مهمترین ویژگی جامعه آماری این دوره از انتخابات باشد. متولدان سال80، 18سالشان در زمان این انتخابات تمامشده و میتوانند در انتخابات مشارکت کنند. در مجموع نیز طی4سال گذشته 4میلیون نفر نسبت به واجدان شرایط در مقایسه با مجلس دهم اضافه شده است. بررسیهای آماری حکایت از آن دارد که در کمترین میزان استقبال مردمی از انتخاباتها باز هم نیمی از واجدان شرایط پای صندوقهای رأی آمدهاند؛ یعنی حداقل یک نفر از هر 2نفر در رأیگیری مشارکت داشتهاند. میانگین مشارکت مردم از همه اقشار و گروههای سنی واجد شرایط در ادوار 10گانه انتخابات مجلس 60.5درصد است که حدود 13واحد درصد بیشتر از میانگین مشارکت مردم استان تهران در این انتخاباتها بوده است.
2روز تا انتخابات
بیشترینها و کمترینهای مشارکت
میزان مشارکت مردم در سراسر کشور طی ادوار 10گانه انتخابات مجلس هیچگاه زیر 50درصد نبوده است. کمترین میزان مشارکت در انتخابات مجلس هفتم با 51.21درصد بود که اصلاحطلبان مجلس ششم با ردصلاحیتهای صورت گرفته مجلس هفتم را به اصولگرایان واگذار کردند. در تهران هم کمترین میزان مشارکت متعلق به دورههای هفتم و هشتم مجلس بهترتیب با 37و 36درصد مشارکت بود. بیشترین میزان مشارکت نیز در همه ادوار مربوط به مجلس ششم با 67.35درصد بود که اصلاحطلبان تقریبا اکثریت مطلق کرسیهای مجلس را بهدست آوردند. میانگین مشارکت استان تهران نیز در ادوار 10گانه مجلس زیر 50درصد و برابر 47.6درصد بوده است.
جهش جمعیتی واجدان رأی دادن در تهران
در یک اتفاق جالب توجه سرعت افزایش جمعیت واجدان شرایط استان تهران طی 8سال گذشته 5برابر سایر مناطق کشور بوده است. طی 8سال گذشته جمعیت واجدان شرایط کل کشور حدود 20درصد افزایش داشته است. این در حالی است که جمعیت واجدان شرایط رأی تهران طی 8سال گذشته تقریبا 100درصد افزایش یافته است و از حدود 5میلیون نفر در سال90به ۹ میلیون و ۶۴۴ هزار و۹۸۱ نفر برای انتخابات سالجاری رسیده است. این رقم در انتخابات مجلس دهم حدود 8.5میلیون نفر بود. استان تهران شامل 6حوزه انتخابیه «تهران، ری، اسلامشهر، شمیرانات و پردیس»، رباطکریم، دماوند، شهریار، ورامین و پاکدشت است. تعداد صندلیهای نمایندگی استان تهران 35 صندلی است .
نرخ مشارکت و انتخابات 2مرحلهای
با اصلاحات مکرر قانون انتخابات مجلس طی 20سال اخیر، حداقل رأی مورد نیاز نامزدهای انتخابات برای ورود به مجلس طی 4مرحله از «نصف بهعلاوه یک» به «یکسوم»، 25درصد و در آخرین اصلاحات قانون انتخابات مجلس به کسب حداقل 20درصد آرای شرکتکنندگان کاهش یافته است. مجلس دهم تنها مجلسی بود که در آن برای نخستینبار تمام نمایندگان تهران در همان دور اول با کسب حداکثر آرای مورد نیاز راهی مجلس شدند. با اجماع شکل گرفته حول حضور اصلاحطلبان در انتخابات، فهرست آنان موفق به کسب آرای مورد نیاز در همان مرحله اول شد؛ این در حالی است که در انتخابات مجلس نهم تنها 5نفر از 30نفر اول تهران موفق شده بودند در همان مرحله اول به مجلس بروند. در مجلس هشتم نیز تنها 17نفر از فهرست جبهه متحد اصولگرایان توانسته بودند در همان مرحله اول به مجلس راه یابند. چنین الگویی در تهران و برخی شهرهای مهم دیگر وابسته به نرخ مشارکت مردم و جبهههای سیاسی مشارکتکننده در انتخاباتها رقم میخورد. در انتخاباتهای رقابتی با حضور طرفداران هر دو طیف اصلاحطلبان و اصولگرایان و تشدید رقابت حزبی، فهرستهای انتخاباتی شانس بسیار بالاتری در کسب حداقل آرای لازم پیدا میکنند. انتخابات 2مرحلهای در شهری مانند تهران ناشی از تکحزبیشدن رقابتها و محدود شدن آن به جریان اصولگرایی بوده است. جریانات سیاسی در انتخاباتهای یکطرفه بدون نیاز به همگرایی منشعب میشوند و بهعلت تعدد نامزدها درون یک جریان نمیتوانند به فهرست واحد و مورد وفاق حداکثری دست یابند. پراکندگی آرا و آرای اخذ شده از سوی نامزدهای مستقل سرنوشت این انتخاباتها را به دور دوم میسپارد.