صنعت گردشگری چه تأثیراتی از شیوع ویروس کرونا گرفته است؟
دوران تاریک همسایهها
کشورهای آسیایی تحتتأثیر زیانهای ناشی از کاهش ورود گردشگران چینی قرار گرفتهاند
نیلوفر جلالی _ روزنامهنگار
مقامات چینی هفته گذشته اعلام کردند که تعداد مرگومیرها از بیش از 300 نفر گذشته و ابتلای بیش از 10هزار نفر نیز در چین تأیید شده است. چندین مورد ابتلا به ویروس نیز در نقاط مختلف دنیا مثل آمریکا، استرالیا و ژاپن گزارش شده است. حدود 57میلیون نفر در 15شهر چین در قرنطینه هستند و بحران، حالا تأثیرات خود را روی صنایع گردشگری، رستورانها و فروشگاههای بزرگ نشان میدهد. از 25ژانویه، سال نوی چینی نیز آغاز شده است. در حالت عادی این زمان، داغترین وقت گردشگری چین بود. نگرانیها در حال افزایش است؛ چرا که امکان دارد این بحران تا پایان فصل تعطیلات نیز ادامه داشته باشد.
تعلیق در بزرگترین دوره سفر
همیشه از این دوره (سال نوی چینی) بهعنوان بزرگترین دوره مهاجرت انسانی روی کره زمین یاد میشود. طی این مدت، صدها میلیون مسافر چینی معمولاً خود را به قطارهای سرپوشیده، اتوبوسها و هواپیماها میرسانند تا به دورهمیهای خانوادگی برسند. شیوع ویروس کرونا باعث شد که میلیونها نفر برنامههای خود را لغو کنند. لیو شیائوم، معاون وزیر حملونقل چین، هفته گذشته به خبرنگاران گفت: تعداد کلی سفرهای انجامشده در نخستین روز سال نو، در مقایسه با سال قبل 30درصد کاهش داشت و سفر با هواپیما و قطار بیش از 41درصد کاهش یافته است. هتلهای زنجیرهای بزرگ مثل ماریوت و آکور اعلام کردهاند که با توجه به موج کنسلشدن رزرو هتلها، تا 8فوریه جریمهای بابت کنسلی هتلها در چین و کشورهای دیگر، از مردم دریافت نخواهند کرد. شرکتهای هوایی نیز گفتند از افرادی که قصد سفر به چین یا برعکس را داشتند تا آخر فوریه هیچ هزینهای بابت کنسلی بلیت هواپیما دریافت نخواهند کرد. شرکتهای هواپیمایی بریتیش ایرلاینز و ایرکانادا همگی پروازهای خود به چین و برعکس را از روز چهارشنبه هفته گذشته متوقف کردهاند. بزرگترین آژانس مسافرتی چین با نام Trip.com که با نام سی تریپ نیز شناخته میشود به کاربران و مشتریان خود خدماتی مثل کنسلی رایگان رزرو هتل، اجاره خودرو و بلیت هواپیما را تا 31ژانویه ارائه میکند. سهام این آژانس هفته گذشته 18درصد افت کرده بود. جین سان، مدیرعامل این آژانس مسافرتی در مصاحبهای در حاشیه کنفرانس داووس هفته گذشته به سی ان ان گفت: مشاغل مرتبط با این آژانس مسافربری در کوتاهمدت ضربه خواهند خورد. اما او پیشبینی کرد که پس از پایان بحران، به لطف توقف ایجاد شده در تقاضا، دوباره این تجارت رشد خواهد کرد. سفرهای داخلی و بینالمللی، اکنون مهمترین وجه اقتصاد چین است و ضربهای که این صنعت میخورد حتی از زمان شیوع سارس در سال 2003نیز بسیار سختتر خواهد بود.
کشورهای آسیایی بیشترین ضربه را میخورند
ویروس کرونای مرموز عملاً یکی از موتورهای اصلی گردشگری جهان را خاموش کرده است. براساس آمار سازمان جهانی گردشگری، چینیها سالانه 258میلیارد دلار هزینه سفرهای خارجی میکنند که تقریباً 2برابر هزینه آمریکاییها در این زمینه است.
هتلها و تورهای سراسر آسیا حالا با وحشت در حال تماشایند زیرا بزرگترین منبع اقتصاد گردشگری جهان مرزهای خود را تنگتر کرده است. بازدیدکنندگان چینی حدود 30درصد از کل گردشگران خارجی ژاپن را تشکیل میدهند و شرکتهای چینی خریداران اصلی قطعات ژاپنی هستند. ادامه این شرایط به اقتصاد ژاپن ضربه بزرگی خواهد زد. هدفگذاری ژاپن برای سال2020 رساندن تعداد گردشگران ورودی به 40میلیون نفر بود که حالا به گفته اقتصاددانان این کشور، دستیابی به این رقم بسیار مشکل خواهد بود.
از آن طرف در تایلند، بازدیدکنندگان چینی سالانه 18میلیارد دلار خرج میکنند و حدود یکچهارم درآمد تایلندیها از صنعت توریسم است.
اندونزی از دیگر کشورهایی است که از شیوع ویروس ضربه میخورد. جشنواره سالانه بالی نخستین قربانی این ویروس بوده است و دهها هزار نفر چینی، سفر خود به بالی را کنسل کردهاند. درآمدزایی این جشنواره تقریباً به گردشگران چینی وابسته بود. حالا زمزمههایی میشود که این فستیوال که جشن ازدواج یک پادشاه بالی با یک شاهزاده چینی در دوران باستان بوده است، احتمالاً کنسل شود.
چان چون سونگ، وزیر تجارت و صنعت سنگاپور هم هشدار داد که شیوع این بیماری بر اقتصاد و گردشگری این کشور در سال2020 تأثیرات منفی زیادی خواهد گذاشت. بیشترین گردشگران ورودی به سنگاپور را توریستهای چینی شکل میدهند که حدود یکپنجم گردشگران این کشور را شامل میشود. در چند روز گذشته بسیاری از پروازها از چین به سنگاپور کنسل شده است. هر چه ممنوعیت خروج و ورود پروازها طولانیتر شود، اثرات اقتصادی آن بر گردشگری سنگاپور بیشتر خواهد بود.
نیوزیلند، خود را آماده ضربههای سخت ناشی از رکود شدید در میزان گردشگران ورودی کرده است. استرالیا نیز که قبل از بحران کرونا، درگیر بحران آتش بود و تأثیرات آن بر گردشگری این قاره مشهود بود، احتمال دارد از ویروس کرونا و کاهش بیشتر تعداد گردشگران چینی نیز ضربه بخورد. تعداد بازدیدکنندگان چینی در طول 6سال و تا تابستان 2019در استرالیا 2 برابر شده است و 15درصد کل گردشگران ورودی به این کشور را شکل میدهد.
اثرات شیوع ویروس در گردشگری اروپا کمی دیرتر پدیدار خواهد شد. چرا که اکنون فصل اوج حضور مسافران چینی در اروپا نیست. ژانپیر ماس، رئیس گروه فرانسوی لابی مسافرت، در اینباره میگوید: «هماکنون در فصل اوج ورود مسافر قرار نداریم، اما اگر اوضاع ادامه یابد، تأثیر اقتصادی این موضوع قابل توجه خواهد بود.»