ردیابی تورم مسکن از مسیر مصالح ساختمانی

بعد از رشد 8.5درصدی میانگین قیمت مسکن در شهر تهران که عمدتا ناشی از شوک تورمی گرانی بنزین بود، در دی‌ماه نیز قیمت مسکن شهر تهران 2.1درصدی افزایش یافته که بخش عمده آن نتیجه تخلیه تورم نهاده‌های ساختمانی بوده است. به گزارش همشهری، در فصل پاییز امسال، شاخص قیمت نهاده‌های ساختمانی 3.7درصد نسبت به فصل تابستان رشد کرده و مستقیما هزینه ساخت‌وساز در این فصل را تا همین رقم افزایش داده است که البته اثرات آن در معاملات فصل زمستان منعکس خواهد شد. فعلا، آخرین آمارهای رسمی از تحولات بازار مسکن تهران، تخلیه بیش از نیمی از تورم مصالح ساختمانی در قیمت مسکن را تأیید می‌کند. بر این اساس قیمت مسکن تهران تا پایان زمستان می‌تواند تا 1.6درصد دیگر به‌واسطه گرانی نهاده‌های ساختمانی افزایش پیدا کند.

آهن‌آلات رکورددار گرانی
در فصل پاییز امسال، شاخص قیمت نهاده‌های ساختمان‌های مسکونی شهر تهران 3.7درصد نسبت به فصل تابستان رشد کرده اما از مجموع 15گروه عمده نهاده‌های ساختمانی، تورم 6گروه بیش از این مقدار رشد داشته و 7گروه کمتر از 3.7درصد افزایش قیمت را تجربه کرده‌اند. در این میان تورم 2 گروه خدمات و شیرآلات بهداشتی نیز معادل نرخ تورم شاخص کل یعنی 3.7درصد بوده است. براساس اطلاعات مرکز آمار ایران، از میان 6گروهی که تورم سنگین‌تری داشته‌اند، گروه «آهن‌آلات، میلگرد و پروفیل» رکورددار گرانی بوده و با تورم 14.4درصدی توانسته است سطح عمومی شاخص کل قیمت نهاده‌های ساختمانی را بالا بکشد؛ چراکه این گروه به‌تنهایی 18درصد از مجموع هزینه نهاده‌ها در ساخت‌وساز مسکونی را به‌خود اختصاص می‌دهد و تغییرات قیمتی آن مستقیما می‌تواند روی قیمت نهایی کالا اثرگذار باشد.

وزنه سیمان و بتن بر تورم مصالح
در مقابل گروه آهن‌آلات که با سهم 15درصدی در شاخص نهاده‌های ساختمانی باعث افزایش هزینه ساخت‌وساز شده، افت 8.1درصدی قیمت در گروه «سیمان، بتن، شن و ماسه» توانسته است بخش قابل‌توجهی از اثرات تورمی گرانی آهن‌آلات را جبران کند. براساس محاسبات مرکز آمار ایران، سهم گروه «سیمان، بتن، شن و ماسه» در شاخص نهاده‌های ساختمانی به 15.1درصد می‌رسد و در فصل تابستان توانسته است بیش از نیمی از اثرات تورمی گرانی آهن‌آلات را خنثی کند. همچنین افت قیمت نسبی در 3 گروه عمده «سنگ»، «موزاییک، کاشی و سرامیک» و «بلوک، سفال و آجر» نیز توانسته است تا حدودی از رشد تند هزینه تولید مسکن جلوگیری کند؛ چراکه این 3گروه، جمعا 18درصد از هزینه نهاده‌های ساختمانی در ساخت‌وساز مسکونی را به‌خود اختصاص می‌دهند و در فصل پاییز امسال با افت 0.1 تا 1.4درصدی قیمت مواجه شده‌اند. طبق آمارها در پاییز امسال قیمت گروه سنگ 0.1درصد، گروه موزاییک، کاشی و سرامیک یک درصد و گروه بلوک، سفال و آجر 1.4درصد نسبت به فصل تابستان کاهش یافته است.

   رکود بازار مصالح ساختمانی با کاهش ساخت‌وساز

بررسی‌های میدانی از رکود سنگین واحدهای صنفی فروش مصالح ساختمانی در شهر تهران حکایت دارد؛ زیرا باوجود رشد قابل‌توجه قیمت مسکن، سازندگان تهران استقبال خوبی از دریافت پروانه ساختمانی و تولید مسکن ندارند. براساس آمارهای رسمی در فصل تابستان امسال تعداد پروانه‌های احداث ساختمان صادر شده در شهرداری تهران به 2هزارو116فقره رسیده که نسبت به فصل بهار 4درصد و نسبت به تابستان پارسال 26.8درصد کاهش نشان می‌دهد. همچنین در این فصل مجموع واحدهای مسکونی پیش‌بینی شده در این پروانه‌های صادر شده به 14هزارو540واحد رسیده که نسبت به فصل بهار 3.9درصد و نسبت به فصل تابستان پارسال 30.9درصد کاهش نشان می‌دهد. از منظر کارشناسی 2 عامل اصلی در شکل‌گیری این وضعیت دخیل بوده که نخستین آنها، کاهش شدید قدرت خرید سرمایه در گردش سازندگان در مقابل جهش نرخ ارز و رشد قیمت‌هاست و دیگری نبود چشم‌انداز روشن برای برنامه‌ریزی میان‌مدت و بلندمدت تولیدکنندگان مسکن. همچنین سازندگان نیز با تأیید اثرگذاری این دو عامل در کاهش ساخت‌وساز در پایتخت، معتقدند جهش قابل‌تأمل قیمت زمین مسکونی در محدوده شهری تهران و شهرهای جدید حومه پایتخت، یکی از دلایل بالا رفتن هزینه تولید مسکن و ناتوانی سازندگان برای افزایش مسکن است که خود را در آمار صدور پروانه‌های ساختمانی جدید نشان می‌دهد.