روباتهای زنده آیندهای که انتظارش نبود!
همهچیزهایی که درباره روباتها فکر میکردید فراموش کنید؛نسل جدید روباتها اشکال کاملا جدیدی از حیات هستند که قبلا در دنیا وجود نداشتهاند
عمادالدین قاسمیپناه_خبرنگار
مطمئن باشید که اگر روزی روباتها به آخر خط برسند، آخرالزمان آنها ممکن است پیچیدهتر از چیزی باشد که نویسندگان داستانهای علمی-تخیلی، ما را برای آن آماده کردهاند. پژوهشگران در آمریکا با وصل کردن سلولهای قورباغههای پنجهشکل آفریقایی به روباتهای کوچک، نخستین ماشینهای زنده را که با نیروی خود حرکت میکنند، تولید کردهاند. یکی از موفقترین موجوداتی که ساخته شده دارای 2پای کوتاه است که آنها را در امتداد سینه خود به حرکت درمیآورد. یکی دیگر از این موجودات حفرهای در وسط بدن خود دارد که پژوهشگران آن را به یک کیسه تبدیل کردهاند تا بتواند با بارهای سبک حرکات جهشی انجام دهد.
مایکللوین، مدیر مرکز اکتشافات آلن در دانشگاه تافتز در مدفورد ماساچوست میگوید: اینها اشکال کاملا جدیدی از حیات هستند. آنها قبلا در زمین وجود نداشتهاند و موجوداتی زنده و قابل برنامهریزی هستند.
متخصصان روباتیک تمایل دارند که از فلز و پلاستیک بهدلیل استحکام و دوام آنها استفاده کنند، اما لوین و همکارانش بهخاطر مزایایی که در بافتهای بیولوژیکی وجود دارد ترجیح میدهند که در ساخت روبات از این بافتها بهره ببرند. گاردین در این مورد نوشته است: روباتهای زنده هنگامی که صدمه ببینند، میتوانند زخمهای خود را التیام ببخشند و هنگامی که کارشان تمام شد، از هم میپاشند، درست شبیه موجودات طبیعی که وقتی میمیرند فاسد میشوند و میپوسند.
دانشمندان میگویند: ویژگیهای منحصربهفرد آنها به این معنی است که نسخههای آینده این روباتها میتوانند برای تمیز کردن آلودگی میکروپلاستیک در اقیانوسها، پیدا کردن و هضم مواد سمی، انتقال دارو در بدن یا زدودن پلاک از دیوارههای شریان بهکار گرفته شوند.
جا شوا بونگارد، پژوهشگر ارشد یک تیم پژوهشی در دانشگاه ورمونت، میگوید: غیرممکن است که بدانیم در آینده تکنولوژیهای جدیدی که تولید میشوند چه برنامههای کاربردیای میتوانند داشته باشند. ما در مورد کاربردهای این تکنولوژیها فقط میتوانیم حدس بزنیم.
روباتهایی که طول آنها کمتر از یک میلیمتر است، توسط یک «الگوریتم تکاملی» طراحی شدهاند که روی یک ابررایانه اجرا میشود. این برنامه با استفاده از 500تا هزار سلول پوست و قلب بهطور تصادفی شکلهای سهبعدی تولید میکند. سپس هر طرح در یک محیط مجازی بهمنظور مشاهده آزمایش میشود. بهعنوان مثال، بررسی میشود که وقتی سلولهای قلب ضربان دارند، این طرح چقدر حرکت میکند. به این ترتیب از بهترین نمونهها برای تولید طرحهای بیشتر استفاده میشود.
از آنجا که سلولهای قلبی بهطور خودبهخود منقبض و منبسط میشوند، مانند موتورهای مینیاتوری رفتار میکنند که روباتها را تا زمانی که ذخایر انرژی آنها به پایان نرسد، به حرکت درمیآورند. سلولها در داخل خود به اندازه کافی برای روباتها سوخت دارند تا آنها بتوانند بهمدت یک هفته تا 10روز قبل از بلااستفاده شدن زنده بمانند. دانشمندان منتظر بودند که این کامپیوتر قبل از انتخاب تعداد معدودی از طرحها برای تولید در آزمایشگاه، 100مورد را به شکلی منظم تولید کند. آنها از قیچی و ابزارهای کوتر (به ابزارهایی در پزشکی گفته میشود که برای سوزاندن بخشی از بدن از طریق نابود کردن برخی بافتها بهمنظور برداشتن یک بخش یا بستن زخم استفاده میشود) برای شکل دادن سلولهای اولیه پوست و قلب که از جنین قورباغههای پنجهشکل آفریقایی
(Xenopus laevis) جدا شده بودند، استفاده کردند. منبع سلولها باعث شد تا دانشمندان آثار خود را «xenobots» بنامند. پژوهشگران با نگارش مقالاتی در آکادمی ملی علوم آمریکا توضیح میدهند که چگونه روباتها را در ظرفی از آب قرار دادند تا سلولهای قورباغه را زنده نگهدارند. بعضی از این سلولها در خطوط مستقیم میخزیدند و برخی دیگر به شکل دایره میچرخیدند و بعضی همانطور که به دور خود میچرخیدند با سایرین یک گروه تشکیل میدادند. لوین میگوید: «آنها خیلی کوچک هستند، اما در نهایت، برنامه این است که در مقیاس قابلقبولی ساخته شوند». زنوبوتها میتوانند با رگهای خونی، سیستم عصبی و سلولهای حسی ساخته شوند تا چشمهای اولیه شکل بگیرند. با تولید آنها از سلولهای پستانداران، آنها میتوانند در خشکی به حیات خود ادامه دهند. سام کریگمن، دانشجوی دکتری عضو تیم پژوهشی دانشگاه ورمونت میگوید: این کار باعث بروز بعضی از مسائل اخلاقی میشود. با توجه به اینکه انواع بعدی آنها میتوانند دارای سیستم عصبی باشند و برای تواناییهای شناختی انتخاب شوند، میتوانند نقش فعالتری در دنیا ایفا کنند. آنچه برای من مهم است این است که این یک موضوع عمومی است. بنابراین ما میتوانیم درباره آن بحث کنیم و در این بین، جامعه و سیاستگذاران هستند که میتوانند تصمیم بگیرند بهترین زمان برای اجرای این کار چه موقع است.
به حرکت درآوردن روباتها
از آنجا که سلولهای قلبی بهطور خودبهخود منقبض و منبسط میشوند، مانند موتورهای مینیاتوری رفتار میکنند که روباتها را تا زمانی که ذخایر انرژی آنها به پایان نرسد، به حرکت درمیآورند