آسیبپذیری انتخاباتی ترامپ در برابر ایران
اقدام تلافیجویانه ایران در پی ترور سردار سلیمانی میتواند در سال برگزاری انتخابات آمریکا، ضربه سنگینی به امیدهای انتخاباتی ترامپ بزند
اقدام آمریکا در ترور سردار سلیمانی، احتمالا ایران را به این نتیجه رسانده که حضور یک رئیسجمهور دمکراتیک در کاخ سفید، بهتر از دونالد ترامپ جمهوریخواه است و وعدههای تلافیجویانه ایران، احتمالا با این هدف برنامهریزی خواهد شد.
به گزارش سیانان، ایرانیها نشان دادهاند که در اهداف بلندمدت خود بسیار عملگرایانه اقدام میکنند. در این مورد هم، واکنش منطقی برای ایرانیها که گفتهاند در واکنش به ترور سردار سلیمانی انتقام سختی از آمریکا خواهند گرفت، میتواند این باشد که جلوی انتخاب مجدد او را بگیرند.
بخشی از محاسبات ایران در این راه، میتواند تمرکز روی اهدافی در داخل ایالات متحده آمریکا و همینطور خاورمیانه باشد؛ بهصورتی که هم باعث شرمساری ترامپ شود و هم تنشهای منطقهای را کاهش دهد. ترامپ، ساعاتی بعد از ترور اعلام کرد که هدفش نه شروع جنگ که پایان جنگ بوده است، اما اقدامات او، در رقابتهای انتخاباتی بهعنوان اهرم فشار علیه خود او مورد استفاده قرار خواهند گرفت. چیزی که ترامپ باید بداند این است که ایرانیها شاید خیلی زود اقداماتشان را شروع کنند، اما استاد «انتقامگیری سرد» هستند و در گرفتن انتقام، صبر و شکیبایی زیادی دارند. یک گزینه مناسب برای ایران، انتقامگیری در داخل آمریکاست چون احتمال افزایش خصومتهای منطقهای را کنترل و محدود میکند. ایران میتواند یک هدف آسان و سمبلیک را انتخاب کند و با زدن آن، باعث بیآبرویی ترامپ شود؛ برای نمونه، یک حمله سایبری میتواند به اندازه یک حمله کلاسیک تلافیجویانه اثربخش باشد.
انتفاع روسیه و چین
چنین رویکردی از سوی ایران، منتفعان دیگری مانند روسیه و چین که اخیرا مانور دریایی مشترکی با ایران برگزار کردند، دارند. درصورتی که ایران بتواند با اقدامات خود به شکست ترامپ در انتخابات کمک کند، مسکو و پکن جلوی ایران را نخواهند گرفت.
از نظر ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، ترامپ احتمالا بهخاطر بیتجربگی و سادهلوح بودنش ارزش زیادی دارد؛ اما پیشبینیناپذیری او قابل تحمل نیست؛ بهخصوص وقتی که پای منافع روسیه در خاورمیانه مطرح باشد. یک جنگ منطقهای بزرگ، بدون تردید برای روسیه هزینههای زیادی خواهد داشت؛ آنها نمیتوانند به راحتی سالها مبارزه و تلاش در سوریه را رها کنند و از منطقه بیرون بروند. احتمالا مسکو هم در محاسبات خود این را لحاظ خواهد کرد که پیشبینیناپذیری ترامپ میتواند آنها را درگیر یک جنگ بزرگ در خاورمیانه کند و نفوذ منطقهای آنان را به خطر بیندازد.
از سوی دیگر، چین هم به خوبی با هزینههای اقتصادی و وضعیت بلاتکلیفیای که حضور ترامپ در کاخ سفید ایجاد میکند آشناست. اگر کار انتقام ایران تا حد یک درگیری منطقهای بالا بگیرد، هم چین و هم روسیه -متحدان اصلی ایران- چیزهای زیادی برای از دست دادن دارند و در مقابل، اگر رهبران ایران بتوانند ترامپ را پایین بکشند، بدون پرداخت هزینه، دستاوردهای زیادی نصیبشان خواهد شد.
ترامپ در ماههای اخیر، بین برنامهریزی برای بیرون کشیدن نیروهای آمریکایی از خاورمیانه و اعزام نیروهای بیشتر به این منطقه در نوسان بوده است. این عدم قطعیت در تصمیمگیری در خاورمیانه، یک حالت بلاتکلیفی هم برای روسیه و هم برای چین ایجاد کرده است. همین باعث میشود که در مقابل خروج ترامپ از کاخ سفید مقاومت نکنند و جلوی ایران را نگیرند.
روسیه بهصورت مشخص از این رویکرد ایران بسیار منتفع خواهد شد. پوتین با رهبران تهران و ریاض دوست است و روابط نزدیکی با آنها دارد. در هر تنش منطقهای، مسکو میتواند بهعنوان یک واسطه و میانجی وارد شود و عملا جای آمریکا را در تحولات منطقه خواهد گرفت.
شرایط برای ترامپ بسیار شکننده است و احتمال اینکه در طولانی مدت منافع آمریکا به خطر بیفتد بسیار زیاد است.
از نظر استراتژیک، ترامپ، درحالیکه یک انتخابات مهم پیش رو دارد و طی آن، ایران هم وعده انتقام سختی داده و از حالا میتوان روی انتقام سرد آنها حساب باز کرد، در موضع ضعف قرار دارد.
به این شرایط، حملات تند دمکراتها را باید اضافه کرد که به اندازه ترامپ میخواهند از شرایط پیش آمده نفع انتخاباتی ببرند. بلافاصله بعد از ترور سردار سلیمانی، نامزدهای دمکرات، حمله به سیاستهای مخاطرهآمیز ترامپ در منطقه را که جان آمریکاییها را به خطر انداخته شروع کردند. جو بایدن، پیشتاز دمکراتها در انتخابات درون حزبی برای تعیین رقیب نهایی ترامپ، با شدت بیشتری به ترامپ حمله کرده است و نسبت به هر صحبت و موضعگیری او از خود، واکنش نشان میدهد. او دیروز بعد از توییت تکاندهنده ترامپ درباره تهدید به حمله به 52نقطه در ایران ازجمله اهداف فرهنگی، توییت او را با این نقل قول بازنشر داد: «هرچه عرصه بر او تنگتر میشود، رفتارهایش هم غیرعقلانیتر میشود.»
الیزابت وارن، دیگر نامزد امیدوار دمکراتها هم در واکنش به این موضعگیری خصمانه ترامپ در توییتر نوشت: «تو تهدید میکنی که جرائم جنگی مرتکب خواهد شد. ما با ایران در جنگ نیستیم. مردم آمریکا نمیخواهند با ایران جنگ کنند. اینجا یک دمکراسی است. نمیتوانی با ایران جنگ راه بیندازی. تهدیدهای تو نیروها و دیپلماتهای ما را با خطر بزرگتری مواجه میکند. بس کن.»