نزاع برسر واردات برنج

درحالی که برخی وارد کننده‌ها اصرار دارند تا پایان سال باید 500هزار تن برنج وارد شود مقام‌های مسئول تأکید می‌کنند برنج تولید داخل مازاد بر نیاز داخلی است و نیازی به واردات برنج نیست. همگام با این رویداد تحلیلگران می‌گویند راهکار جدید، عرضه گواهی سپرده برنج در بورس کالا است که روند دقیق عرضه و تقاضا و قیمت‌ها را مشخص می‌کند.
به‌گزارش همشهری، سالانه بین 2 تا 2.2میلیون تن برنج در ایران تولید می‌شود 600هزار تن از این محصولات به کشور‌های دیگر صادر می‌شود تا 85درصد برنج ایران در 3استان گیلان، مازندان و گلستان تولید می‌شود. تولیدکنندگان داخلی می‌گویند واردات برنج ضربه بزرگی به کشاورزان ایرانی زده و باید در این‌باره واردات برنج تصمیم‌های جدی گرفت. با این حال امسال هم مثل سال‌های گذشته همگام با نزدیک شدن به پایان سال جنگی آشکار میان وارد‌کننده و تولیدکنندگان داخلی برنج در گرفته است. وارد کننده‌های برنج در تلاشند تا پایان سال دست‌کم 500هزار تن برنج وارد کشور کنند اما مقامات دولت می‌گویند با توجه به بارندگی‌های مناسب مقدار تولید برنج در سال‌جاری به‌شدت افزایش یافته و انبار‌ها از محصولات داخلی پر است.

باید برنج خارجی وارد کنیم
دبیرانجمن واردکنندگان برنج با بیان اینکه باید تا پایان سال باید ۵۰۰ هزارتن برنج وارد شود تا شب عید با کمبود مواجه نشویم، گفت: هنوز برنج‌های باقی مانده در گمرک ترخیص نشده است.مسیح کشاورز با بیان اینکه به‌دلیل توقف تخصیص ارز به واردات برنج، همچنان 70هزار تن برنج خارجی در گمرک رسوب کرده اضافه کرد: تخصیص ارز باید سریع‌تر انجام شود در غیراین صورت کنترل قیمت برنج در بازار نوروز غیرممکن خواهد شد. او ضمن انتقاد از اقدام کند بانک مرکزی و وزارت صنعت برای تخصیص ارز افزود: در آستانه بازار نوروز هستیم تا فروردین به 500هزار تن برنج وارداتی نیاز داریم. کشاورز با بیان اینکه برای جلوگیری از نوسان قیمت برنج نیاز به عرضه ماهانه 150 تا 160هزار تن برنج خارجی در بازار است، ‌افزود: علاوه بر نوروز، انتخابات مجلس و ‌ماه رمضان در پیش است که تقاضای جدید به بازار برنج تحمیل می‌کند.

کمبود نداریم، انبارهاپراست
با وجود تأکید واردکننده‌ها برای وارد کردن 500هزار تن برنج مشاور ارشد نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی، گفت: با توجه به حجم بالای تولید برنج، نوسانی در بازار برنج شب عید نخواهیم داشت و کمبود عرضه در ایام ‌پایانی سال واقعیت ندارد.
سید جعفر حسینی از رکورد بی‌سابقه تولید برنج در سال‌جاری خبر دادو گفت:با وجود رشد چشمگیر تولید برنج و واردات ۹۰۰هزار تن برنج در ماه‌های قبل، واردکنندگان همچنان بر واردات ۵۰۰هزار تن برنج دیگر اصرار دارند که این نشان می‌دهد مافیای واردات به قدری قوی هستند که ریشه در جاهای مختلف دارد.او ادامه داد: امسال؛ سال طلایی تولید برنج در ۱۰سال گذشته بوده، اما واردکنندگان و دلالان همچنان بر واردات اصرار دارند.
عضو شورای مرکزی خانه کشاورز هم این سخنان را تأیید کرد و گفت: باتوجه به بارندگی‌ها و منابع آبی مناسب در استان‌های خوزستان، فارس و بخشی از استان کهگیلویه و بویراحمد ایجاد برنج زار گسترده داشته‌ایم به‌طوری‌که فقط یک‌میلیون و ۲۰۰هزار تن برنج از استان جنوبی برداشت کردیم. 
مسعود اسدی آمار فعلی تولید برنج در استان‌های جنوبی را قطعی دانست و گفت: اگر واردکنندگان آماری جز این را اعلام کنند، واقعیت ندارد، زیرا انبار‌های استان‌های جنوبی مملو از برنج است.به گفته اسدی با توجه به شرایط فعلی، نه فقط تا پایان سال بلکه تا یک‌سال آینده کسری در تامین برنج داخل نداریم.
عضو شورای مرکزی خانه کشاورز با اشاره به اینکه واردکنندگان به بهانه نوسان قیمت به‌دنبال واردات هستند، تأکیدکرد:واردکنندگان و دلالان به بهانه افزایش و تنش بازار شب عید به دولت فشار می‌آورندتا بتوانند به سبب سود‌های هنگفت واردات را انجام دهند، درحالی‌که تا یکسال آینده امکان تامین برنج با قیمت مناسب در بازار وجود دارد.

معاملات گواهی سپرده برنج در بورس کالا
همزمان با آشفتگی در بازار واردات برنج، بورس کالادرنظر دارد معاملات گواهی سپرده برنج را آغاز کند. به گفته کارشناسان این معاملات می‌تواند به تنظیم بازار و شناسایی مقدار عرضه و تقاضا و قیمت‌ها منجر شود.
علیرضا ناصرپور، سرپرست معاون توسعه بازار بورس کالا در این‌باره گفت: معاملات گواهی سپرده برنج، نه‌فقط شفافیت معاملاتی ایجاد می‌کند، بلکه به دولت در پیش‌بینی و برنامه‌ریزی نسبت به میزان نیاز بازار محصولی مثل برنج که قوت غالب مردم است، کمک می‌کند. او افزود: تجارب قبلی نشان می‌دهد کشاورزان به‌دلیل امکان دستیابی سریع به پول و امکان تامین مالی از این محل و همچنین بهره‌گیری از شفافیت معاملاتی راغب به استفاده از این ابزار هستند.به گفته او بورس برای فروش محصولات به کشاورزان کمک می‌کند و این برای کشاورزان خرده مالک مزیت بزرگی است.
 رامین نورقلی‌پور، نماینده مردم کردکوی و ترکمن و بندر گز در مجلس هم در این‌باره گفت: کاهش قیمت انواع محصولات کشاورزی ازجمله برنج در فصل برداشت یکی از معضلات کشاورزان است که اگر هماهنگی میان فعالان بازار و مسئولان ایجاد شود، عرضه برنج در سازوکار بورس موجب می‌شود تا قیمت این محصول براساس منطق تعیین شود و سود واقعی حاصل از تولید به‌جای دلالان به کشاورزان برسد.شایگان ادیبی، معاون دفتر امور غلات و محصولات اساسی وزارت جهادکشاورزی هم در این‌باره گفت: نکته مهم درباره برنج این است که ارقام پرمحصول، بیشتر نیازمند حمایت هستند و بیشترین ضربه را نیز از واردات بی‌هنگام و با قیمت‌های حمایتی بالاتر متحمل می‌شوند.
اسماعیل یزدان‌پناه، مدیرعامل مرکز توسعه تجارت برنج مازندران نیز گفت: عرضه برنج در بورس فرصت خوبی است تا از بازار سنتی به‌سمت معاملات نوین حرکت کنیم؛ چراکه اگر نوسان کاذبی هم در بازار بروز کند، عرضه و تقاضا به‌خودی‌خود بازار را متعادل می‌کند.
علی جعفری، مدیر بورس منطقه‌ای مازندران نیز افزود: با آغاز معاملات گواهی سپرده برنج، کشاورز این اطمینان را دارد که رقم مشخصی در بورس قابل معامله است و مشکلی برای فروش محصول خود نخواهد داشت. بر این اساس، هدف اصلی برای ورود برنج به بورس و استفاده از ابزارهایی ازجمله گواهی سپرده کالایی و قراردادهای آتی تعمیق بازار برنج است. او افزود این ابزار تاریخچه موفقی دارد و از سال۱۹۱۰ میلادی نیز در بورس کشاورزی شیکاگو مشابه این معاملات انجام شده و نتایج خوبی هم در بر داشته است؛ از این رو، می‌توان با انجام مطالعات تطبیقی در بورس‌های دیگر از تجربیات دیگر کشورها نیز بهره برد.