موادغذایی؛ از تشدید رکود تا افزایش قیمت
سیر صعودی قیمت مواد خوراکی و کالاهای اساسی متاثر از افزایش قیمت بنزین در حالی آغاز شده که مسئولان از تشدید نظارت بر بازار خبر می‌دهند. با مهدی کریمی‌تفرشی، رئیس هیأت مدیره تعاونی تولید‌کنندگان محصولات غذایی گفت‌وگو کرده‌ایم.
تأثیر گرانی بنزین بر قیمت موادغذایی چیست؟
تجربه سال گذشته نوسان نرخ ارز و افزایش قیمت بنزین بیانگر این واقعیت است که با وجود وعده دست‌اندرکاران تنظیم بازار مبنی بر تامین ارز 4200تومانی واردات کالاهای اساسی و تثبیت قیمت مصرف‌کننده این اقلام، متأسفانه شاهد افزایش قیمت‌ها و رشد نرخ تورم بوده‌ایم؛ رویه‌ای که یک‌بار دیگر با افزایش نرخ بنزین در آبان ماه امسال تکرار شد و مسئولان دولتی تأکید کردند که قیمت کالاها به‌خصوص نرخ مواد غذایی و کالاهای اساسی افزایش نخواهد یافت. با وجود این متأسفانه اکنون شاهد افزایش قیمت‌ها حتی در کالاهای اساسی و محصولات مرتبط با صنایع غذایی به‌دلیل رشد هزینه تمام‌شده تولید هستیم. با این روند طی چند هفته گذشته قیمت اقلامی مانند برنج، حبوبات، مواد شوینده، سلولزی و بهداشتی، محصولات پروتئینی، لبنیات، ظروف پلاستیکی و... در بازار افزایش یافته و رکود حاکم بر بازار برخی دیگر از اقلام کالاهای اساسی و مواد خوراکی مانند محصولات صنایع غذایی به‌دلیل کاهش قدرت خرید خانوارها تشدید شده است. باید بپذیریم که افزایش نرخ حامل‌های انرژی به‌طور مستقیم بر قیمت تمام‌شده نسبی تمامی فرایندهای فرآوری، تولید، خدمات و بازرگانی انواع کالاها تأثیر دارد.
گرانی اقلام کشاورزی چه تأثیری در نرخ محصولات صنایع غذایی داشته است؟
بررسی قیمت خرده‌فروشی انواع میوه و تره‌بار نشان می‌دهد که قیمت برخی اقلام میوه و تره‌بار ۲۵ تا ۵۰ درصد نیز رشد داشته است که این افزایش قیمت‌ها به‌طور مستقیم و غیرمستقیم برافزایش هزینه تمام‌شده تولید و درنهایت قیمت مصرف‌کننده صنایع غذایی نیز تأثیرگذاشته است. گوجه فرنگی، سیب، پرتقال و موز بیشترین گرانی را به‌دلیل افزایش نرخ حمل‌ونقل ناشی از گرانی بنزین شاهد بوده است به‌نحوی که برخی وانت‌بارها، بدون هیچ دستورالعمل و بخشنامه‌ای، کرایه حمل بار را به بهانه سهمیه‌بندی بنزین تا دو برابر افزایش داده‌اند که این امر موجب افزایش قیمت تمام‌شده میوه و صیفی‌جات برای میوه‌فروشان و در نهایت افزایش قیمت خرده‌فروشی این اقلام شده است. این افزایش قیمت‌ها به برخی محصولات پروتئینی مانند مرغ و تخم‌مرغ به‌عنوان ماده اولیه برخی صنایع غذایی نیز تسری یافته و علاوه بر آن نرخ لوازم پلاستیکی و فلزی افزایش بیش از ۴۰درصدی را تجربه کرده که در افزایش قیمت محصولات صنایع غذایی مؤثر بوده است. بررسی‌های مرکز آمار در مورد نرخ تورم مصرف‌کننده آبان ماه نیز نشان می‌دهد که نرخ تورم حمل‌ونقل جزو بالاترین نرخ‌ها بوده است.
افزایش نظارت‌ها تا چه حد قادر به مقابله با گرانی مواد غذایی بوده است؟
افزایش قیمت مواد غذایی و اقلام خوراکی در حالی است که طی چند هفته گذشته به گفته حسین مدرس خیابانی، قائم‌مقام وزیر صمت در امور بازرگانی بیش از ۱۸هزار مورد بازرسی درسطح استان‌ها انجام، برای هزار و 242متخلف پرونده گرانفروشی تشکیل و برای بررسی به تعزیرات حکومتی ارسال شده است. گرچه بخشی از افزایش قیمت‌های اخیر در بازار مواد غذایی متاثر از جو روانی ناشی از نرخ بنزین و هیجان بازارها بوده اما نمی‌توان تأثیر رشد هزینه تولید بر قیمت مصرف‌کننده اقلام کالایی را نادیده گرفت.
