دکل‌بندان گلوگاه؛ روی خط مرگ، زیر خط فقر

اشکان جهان‌آرای  _ خبرنگار

 دکل‌بندان گلوگاه با وجود وعده‌های پرتعداد و تکراری مسئولان ملی و استانی مبنی بر پیگیری رفع مشکلات شغلی و بیمه‌ای‌شان، هنوز با شرایط سال‌های پیش از بیان وعده‌ها روز و شب‌ می‌گذرانند.فعالان این شغل، که شهر گلوگاه پایتخت آن محسوب می‌شود، چند دهه است که با به خطر انداختن جان خود در ازای دریافت مبالغی نه چندان چشمگیر، بار اصلی ایجاد خطوط انتقال برق را در سراسر کشور به دوش می‌کشند و هر سال هم تعداد زیادی مصدوم و کشته می‌دهند. اما دکل‌بندان نه‌تنها از حقوق مناسب محرومند، بلکه باید نگران آینده خانواده‌شان، در صورت بروز حادثه برای خودشان، هم باشند.  دکل‌بندی یک شغل مهارتی و پرخطر است که طی آن فرد، دکل‌های بزرگ انتقال برق و مخابرات را نصب می‌کند.دکل‌بندی تا اواخر سال 91 در قوانین و مقررات کشور در همه بخش‌ها شغل محسوب نمی‌شد. یعنی نه‌تنها به صورت مشخص در فهرست مشاغل تعریف‌شده سازمان تامین اجتماعی قرار نداشت، بلکه حتی شغل آزاد نیز شناخته نمی‌شد. کم‌توجهی بخش دولتی و فرار بخش خصوصی و پیمانکاران از پذیرفتن مسئولیت بیمه موجب شده است دکل‌بندان، علاوه بر نداشتن تامین جانی در هنگام فعالیت، آینده روشنی برای دوران بازنشستگی یا دریافت مستمری در زمان از کارافتادگی نداشته باشند. 

وعده‌های تکراری
مدیرعامل شرکت تعاونی دکل‌بندان گلوگاه با بیان این‌که 3067 دکل‌بند عضو شرکت تعاونی دکل‌بندان گلوگاه هستند، به همشهری می‌گوید: همه خانواده‌های گلوگاه زندگی‌شان با دکل‌بندی گره خورده است. شهرستان گلوگاه 350 شهید تقدیم انقلاب کرده و شهر گلوگاه 229 دکل‌بند جان‌باخته دارد.  عباسقلی عظیمی با بیان اینکه  از 229 دکل‌بند جان‌باخته فقط به خانواده 108 نفر مستمری پرداخت می‌شود و تکلیف مستمری 121خانواده دیگر هنوز مشخص نشده است، اظهار می‌کند: تامین اجتماعی می‌گوید این افراد خلأ بیمه‌ای دارند در حالی ‌که آن‌ها در فعالیت شغلی جان خود را از دست داده‌اند و این که پیمانکاران برای‌شان بیمه ثبت نمی‌کردند تخلف پیمانکاران است.  

بودجه‌ای که محقق نشد
مدیرعامل شرکت تعاونی دکل‌بندان گلوگاه با بیان این‌که اسفند 1392 دولت نهم 39 میلیارد و 100 میلیون تومان اعتبار برای خانواده‌هایی که سرپرست‌شان در شغل دکل‌بندی جان خود را از دست داده بود و مستمری دریافت نمی‌کردند اعتبار در نظر گرفت، می‌گوید: 14 میلیارد تومان از این اعتبار فروردین 1393 محقق شد‏، اما این پول به جای این‌که به تعداد مشخصی از خانواده جان‌باختگان اختصاص یابد، بین 786 دکل‌بند تقسیم شد که از 3 میلیون و 740 هزار تومان تا 80 میلیون تومان دریافت کردند. عظیمی گلوگاهی با بیان این‌که 20 مهر 1396 «علی ربیعی» وزیر وقت کار، دستورالعملی برای حل مشکل دکل‌بندان صادر کرد و از استاندار وقت خواست که اجرا شود، می‌افزاید: بلافاصله جلسه‌ای در فرمانداری گلوگاه تشکیل شد. همه نهادها با اجرای این مصوبه موافق بودند، اما تامین اجتماعی حاضر به همراهی نشد. نماینده جامعه دکل‌بندان گلوگاه ادامه می‌دهد: 168 دکل‌بند با سن بیش از 60 سال داریم که بین یک تا 9 سال سابقه بیمه دارند. اگر دولت باقیمانده اعتبار 39 میلیارد و 100 میلیون تومانی زمان دولت نهم را تخصیص دهد، هم می‌توان برای بازنشستگی این افراد پا به سن گذاشته اقدام کرد و هم پول خانواده جان‌باختگان را پرداخت. 23 اسفند پارسال در تهران قول داده شد که این مبلغ 25 میلیارد تومانی تخصیص داده شود، اما پس از سیل اسفند و فروردین، اعلام شد امکان پرداخت اعتبار وجود ندارد.

1350 مصدوم
مدیرعامل شرکت تعاونی دکل‌بندان گلوگاه با اشاره به مرگ 2 دکل‌بند گلوگاهی در سال جاری اظهار می‌کند: طی 5 دهه اخیر هر سال جوانانی را در این شغل از دست دادیم یا افرادی دچار معلولیت شدند. خانواده‌های این افراد به دلیل نداشتن بیمه و مستمری شرایط سختی را می‌گذرانند. خانواده‌ای را داریم که 16 سال است به خاطر یک مشکل بیمه‌ای انتظار می‌کشد تا مستمری همسر جان‌باخته‌اش جاری شود.
عظیمی گلوگاهی با اشاره به این‌که از سال 1342 تا امروز 1350 نفر از گلوگاهی‌ها در شغل دکل‌بندی مجروح شدند، می‌افزاید: امسال «امیرحسین کلبادی‌نژاد» را در میناب و «مصطفی خادملو» را در مس سرچشمه از دست دادیم. دست و پای یک دکل‌بند هم در ساری بر اثر برق‌گرفتگی قطع شد. این فعال صنفی با بیان این‌که حتی وعده‌های مربوط به کمیسیون پزشکی دکل‌بندان مصدوم نیز محقق نمی‌شود، اظهار می‌کند: 23 تیر سال گذشته در جلسه‌ای به میزبانی تامین اجتماعی قرار شد 118 مصدوم دکل‌بندی برای بررسی مصدومیت  ناشی از حادثه در هنگام کار، به کمیسیون پزشکی بروند. 16 ماه گذشته و هنوز پزشک معرفی نشده تا کمیسیون این مجروحان تشکیل شود.

سوءاستفاده پیمانکاران
وی با انتقاد از نبود عزمی جدی برای اجباری شدن بیمه دکل‌بندان توسط پیمانکاران ادامه می‌دهد: پیمانکاران مدتی از دکل‌بندان استفاده می‌کنند و بعد آن‌ها را بدون این‌که بیمه‌ای برایشان ثبت شده باشد کنار می‌گذارند. نکته عجیب هم اینجاست که طبق اسناد و مدارکی که در اختیار داریم، همین پیمانکاران به جای نام دکل‌بندان، نام بستگان و آشنایان خود را ثبت می‌کنند تا برای آن‌ها سابقه بیمه رد شود. هرچند به نظر می‌رسد دکل‌بندان طی سال‌های اخیر به دلیل نداشتن تشکلی قانونی و مستقل نتوانسته‌اند به حقوق عادی و حداقلی خود برسند، اما این‌که دولت‌های مختلف هم نتوانسته‌اند مشکل را حل کنند نکته‌ای عجیب و قابل تأمل است. البته مسئولان می‌گویند حل مشکلات دکل‌بندان مراحل پایانی را می‌گذراند. برای مثال تیر امسال «کامران اصغری» مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی مازندران اعلام کرد از وزارتخانه خبر رسیده مشکل بیمه و مشاغل سخت و زیان‌آور دکل‌بندان در حال رفع شدن است؛ اظهارنظر و وعده‌ای که با گذشت 5 ماه هنوز محقق نشده و همچنان عنوان می‌شود به‌زودی یا در آینده نزدیک محقق می‌شود.

   مهم‌ترین مشکلات دکل‌بندان

 نماینده گلوگاه، نکا و بهشهر خبر از در حال پیگیری بودن مشکلات دکل‌بندان می‌دهد. «علی‌محمد شاعری» در گفت‌وگو با همشهری با بیان این‌که بیش از 3 هزار نفر که عمدتا سرپرست خانوار هستند به خاطر ضعف‌های موجود به سختی زندگی می‌کنند، اظهار می‌کند: سختی کار، اندک بودن میزان دستمزد و بیمه نشدن توسط پیمانکاران مهم‌ترین مشکلات دکل‌بندان گلوگاه است و برای حل هر 3 موضوع پیگیری‌های زیادی انجام دادیم و همچنان نیز در حال پیگیری هستیم.
وی می‌افزاید: وزارت کار می‌گوید بیمه دکل‌بندان باید توسط پیمانکارانی که دکل‌بندان با آن‌ها قرارداد دارند انجام شود و پیمانکاران هم به وظیفه‌شان عمل نمی‌کنند. این مسئول ادامه می‌دهد: در حال پیگیری هستیم تا وزارت نیرو پیمانکارانی را که طرف قرارداد این نهاد هستند برای دکل‌بندی مکلف به پرداخت حق بیمه دکل‌بندان کند. امیدواریم این پیگیری‌ها در یک سال آینده و در نهایت تا پایان سال 99 به نتیجه برسد.