گردشگری، پلیس خودش را میخواهد
ایمان مهدیزاده ـ پژوهشگر توسعه پایدار
ضربالمثلی قدیمی میگوید: «هر سخن جایی و هر نکته مکانی دارد.» دانستن آداب و رسوم برای انجام هرکاری یکی از شاخصهای لازم است. همانطور که ازدواج در هر شهر و طایفهای آداب ویژه خودش را دارد، هر فعالیت اقتصادی نیز چنین است. موفقیت در هر کسب وکاری علاوه بر دانستن فنون آن، نیازمند مسائل حاشیهای زیادی است که در اصطلاح عامیانه، قلقهای آن کار گفته میشود. کشور ایران با پتانسیلهای بالای گردشگری در جذب گردشگر و توسعه اقتصادی این حوزه، ضعفهای زیادی دارد که آموزش، نخستین رکن آن است. طبق سند چشمانداز ایران 1400قرار بود سالانه موفق به جذب 20میلیون گردشگر خارجی شویم، اما نبود مدیریت متخصص و کارآمد در این عرصه باعث شد تا رسیدن به زیرساختهای این حجم گردشگر و سرمایهگذاری در این حوزه فاصله زیادی داشته باشیم. یکی از ارکان مهم در توسعه گردشگری ایجاد گفتمان و برقراری دیپلماسی آن است. سالهاست موضوع پلیس گردشگری مطرح شده، اما هنوز در مناطق گردشگری وضوح عینی پیدا نکرده است. مهمترین مناطق گردشگری فاقد این بخش از پلیس است و هنوز تعریف مشخصی از این نیرو ارائه نشده است. مناطق گردشگرپذیر نیاز به پلیسهای کارآزموده حوزه خودش را دارد. دانستن لااقل یک زبان خارجی از ملزومات پلیس گردشگری بهحساب میآید. حتی لباس و تجهیزات این نیرو با پلیس معمولی که وظیفه نظم و امنیت عمومی را دارد متفاوت است. پلیس گردشگری با پلیس دیپلماتیک تفاوتهایی دارد. آنچه از پلیس دیپلماتیک دیده میشود حفاظت از شخصیتهای سیاسی و سفارتخانههاست اما پلیس گردشگری به گردشگران خدمات میدهد. برای نمونه منطقه تفریحی گردشگری عباسآباد تهران بهعنوان قطب گردشگری ملی و فراملی مصداقی از گردشگری پایدار است. طراحی زیرساختها و معماری فیزیکی آن باعث شده جاذبهای، بینظیر و پایدار ایجاد شود اما پلیس پرتعداد این منطقه، فرقی با مناطق دیگر شهر ندارد. برای توسعه گردشگری باید به زیرساختهای نرمافزاری بیش از سختافزاری توجه داشته باشیم.