رأی انگلیسی‌ها به بوریس و برگزیت

محمدامین خرمی ـ خبرنگار

حزب محافظه‌کار انگلیس، با پیروزی قاطع در انتخابات سراسری اکثریت کرسی‌های مجلس را در اختیار گرفت تا بوریس جانسون بار دیگر هدایت دولت را در دست بگیرد؛ دولتی که این بار حمایت لازم برای پایان دادن به بحران برگزیت و خارج کردن انگلیس از اتحادیه اروپا را دارد.
محافظه‌کاران دیروز بیش از انتظار ظاهر شدند و با کسب 364کرسی از مجموع 650کرسی مجلس، 66کرسی نیز بیش از حدنصاب لازم به‌دست آوردند تا عنان مجلس را در دست بگیرند. همین باعث شد که جانسون در سخنرانی پس از پیروزی، این انتخابات را «تاریخی» خواند و گفت که تلاش می‌کند «دولت مردم» را شکل دهد.
انتخابات دیروز انگلیس واقعا تاریخی بود. طی 3دهه گذشته یعنی بعد از «مارگارت تاچر»، حزب محافظه‌کار در هیچ دوره‌ای چنان پیروزی قاطعی نداشته است. جانسون، با توجه به همین واقعیت، پیروزی‌اش را با زیرکی خاصی به رخ حریف یعنی حزب کارگر کشید. او انتخابات اخیر را «طلوع تازه» انگلیس خواند و وعده داد به اعتماد رای‌دهندگان پاسخ درخور دهد. عبارت طلوع تازه را تونی بلر، رهبر حزب کارگر، در سال 1997، زمانی که شکست سنگینی بر محافظه‌کاران تحمیل کرده بود به‌کار برد.
برگزیت نیز با بوریس جانسون در پیروزی دیروز شریک است. بررسی آرا نشان می‌دهد رای‌دهندگان در واقع در تمام مناطق به جز اسکاتلند و ایرلند شمالی، به کاستن از سرعت مذاکرات خروج و برگزاری دوباره همه‌پرسی رأی منفی داده‌اند. مردم خواهان پایان کابوس برگزیت و بلاتکلیفی ناشی از آن بودند و وعده جانسون به خروج فوری از اتحادیه، نزدیک‌ترین راه برای رسیدن به این هدف بود. بر این اساس، انگلیسی‌ها با جدایی از اروپا تنها 5هفته فاصله خواهند داشت.






شکست تاریخی چپ‌ها
حزب کارگر به‌عنوان رقیب اصلی حزب محافظه‌کار توانست تنها 203کرسی را از آن خود کند. حزب کارگر با از دست دادن 59کرسی، بازنده بزرگ انتخابات نام گرفت تا بوریس جانسون پس از این، بدون هیچ مانعی بتواند برنامه‌های خود به‌خصوص در مورد چگونگی خروج از اتحادیه اروپا را به اجرا بگذارد. حزب ملی اسکاتلند با 48کرسی و حزب لیبرال دمکرات با 11کرسی، دیگر احزاب اصلی مجلس انگلیس خواهند بود. شکست دیروز، سنگین‌ترین شکست چپ‌های انگلیس طی 90سال اخیر بوده است. از ابتدا هم انتظار نمی‌رفت که حزب کارگر اکثریت قاطع را به دست آورد اما تصور چنین شکستی هم وجود نداشت. از میان 59کرسی که حزب کارگر از دست داده، بیشتر کرسی‌ها به‌دست حزب محافظه‌کار افتاده است. بسیاری از مردم در مناطق شمالی و مرکزی انگلیس که به‌طور سنتی رأی خود را به سبد حزب کارگر می‌ریختند، به وعده‌های سوسیالیستی جرمی کوربین مثل وعده اینترنت رایگان پشت کردند و به برنامه او برای تکرار همه‌پرسی برگزیت، رأی منفی دادند. ضربه به جایگاه چپ‌ها در انگلیس چنان بود که جرمی کوربین، رهبر حزب کارگر، اعلام کرد بعد از این دیگر در هیچ انتخاباتی هدایتگر این حزب نخواهد بود؛ جمله‌ای که معنای دیگرش پایان 4سال حضور کوربین در راس حزب است.

تقویت ملی‌گرایان
حزب ملی اسکاتلند را باید برنده دوم انتخابات دانست. این حزب در رای‌گیری دیروز 13کرسی جدید به‌دست آورد. ملی‌‌گراهای اسکاتلند حتی کرسی رهبر حزب لیبرال دمکرات را هم از چنگ او بیرون آوردند تا منطقه اسکاتلند بیش از هر زمان دیگری رنگ‌و‌بوی ملی‌گرایی بگیرد.
حزب ملی اسکاتلند به رهبری نیکلا استورجن، اکنون بیش از 75درصد کرسی‌های مربوط به اسکاتلند در مجلس را در اختیار دارد؛ موضوعی که باعث خواهد شد بار دیگر ماجرای جدایی اسکاتلند از بریتانیا در دستور کار قرار گیرد. اسکاتلندی‌ها از مخالفان برگزیت هم هستند و در همه‌پرسی که 3سال پیش برگزار شد، یک‌صدا به خروج از اتحادیه رأی منفی دادند؛ هرچند صدای آنها در میان صدای بلند موافقان خروج در دیگر مناطق گم شد. چنین رأی بالایی به استورجن و حزبش به‌معنای تأکید مردم اسکاتلند بر مخالفت‌شان با جدایی از اروپاست.
در ایرلند شمالی نیز، حزب ملی‌‌گرای شین‌فین با کسب 9کرسی، رقبای خود را که به ادامه حضور زیر چتر حکومت سلطنتی بریتانیا معتقدند پشت‌سر گذاشتند. این نخستین بار طی حدود 100سال گذشته است که مردم به ملی‌گرایان ایرلند شمالی اینچنین روی خوش نشان می‌دهند. در سال 1921، جمهوری ایرلند پس از 2سال جنگ از پادشاهی بریتانیا مستقل شد. تقویت موقعیت احزاب ملی‌گرا در اسکاتلند و ایرلند شمالی، اکنون ادامه حیات پادشاهی بریتانیا را با شک و تردید روبه‌رو کرده است.


 از آن سوی مرز


دونالد ترامپ: تبریک به بوریس جانسون به‌خاطر پیروزی بزرگش! بریتانیا و آمریکا بعد از برگزیت می‌توانند یک توافق تجاری بزرگ داشته باشند؛ توافقی که ظرفیت معاملات بسیار بزرگ‌تر و پرسودتر از هر معامله‌ای با اتحادیه اروپا را دارد. جشن بگیر بوریس!





بنیامین نتانیاهو: به دوستم بوریس جانسون به‌خاطر پیروزی تاریخی‌اش تبریک می‌‌گویم. این یک روز بزرگ برای مردم بریتانیای کبیر و همچنین دوستی میان اسرائیل و بریتانیاست.



نقشه پراکندگی آرا
بخش بزرگی از طبقه متوسط و نسل جوان و دانشجویان در انگلیس مخالف خروج کشورشان از اتحادیه اروپا هستند و به همین دلیل در انتخابات دیروز به حزب کارگر و حزب لیبرال دمکرات رأی دادند. حزب محافظه‌کار اما توانست رأی مناطق حاشیه‌ای، مهاجران سفیدپوست و طبقه مرفه را به‌دست آورد. محافظه‌کاران با شعارهای خود مبنی بر اینکه آینده بریتانیا را باید در خارج از اتحادیه اروپا جست، توانستند مردم را متقاعد کنند که با حمایت آمریکا، اسرائیل، کشورهای شرق آسیا و حتی کشورهای عربی می‌توان شرایط اقتصادی بهتری را برای کشور رقم زد. این انتخابات تبلور خواسته علاقه‌مندان به احیای امپراتوری بریتانیا نیز بود که اکنون رؤیای خود را در برگزیت و وعده‌های حزب محافظه‌کار یافته‌اند. با این حال، رأی قاطع ملی‌گرایان اسکاتلند در مخالفت با حزب حاکم و تقویت ملی‌گرایان در ایرلند شمالی، احتمال تلاش آنها برای استقلال از حکومت سلطنتی بریتانیا را جدی‌تر کرده است؛ موضوعی که می‌تواند نقطه آغاز پایان امپراتوری باشد.










نگاه
چرا حزب کارگر شکست خورد؟




مجید تفرشی‌ ـ‌ تاریخ‌نگار و تحلیلگر مسائل انگلیس


حزب «کارگر» در انتخابات اخیر یکی از ضعیف‌ترین نتایج خود را در تاریخ سیاسی بریتانیا به بار آورد و صحنه را به رقیب خود یعنی حزب «محافظه‌کار» واگذار کرد. جرمی کوربین پس از یک دوره نسبتا طولانی و به‌رغم تلاش‌های دو جناح طرفدار گوردون براون و تونی بلر، توانست در نهایت حزب کارگر را به نفع خود متحد کند، اما انتخابات دیروز نشان داد اختلافات موجود میان جناح‌های مختلف حزب در عمل حل نشده باقی مانده است.
حزب کارگر به‌خصوص در مورد مسئله «برگزیت» نتوانست به یک سیاست واحد و قطعی دست پیدا کند. برخی در حزب کارگر معتقد بودند باید بدون هیچ اما و اگری به مردم بگویند درصورت پیروزی در انتخابات، بلافاصله یک همه‌پرسی تازه در مورد خروج از اتحادیه اروپا برگزار خواهند کرد. برخی دیگر اما معتقد بودند که حزب باید به همه‌پرسی قبلی احترام بگذارد و فقط به‌دنبال یک توافق بهتر با اروپا درمورد چگونگی خروج باشد. این اختلاف‌نظر، سردرگمی مردم را در   اعتماد به حزب کارگر به‌دنبال داشت؛ آنها نمی‌دانستند  این حزب به ماندن در اتحادیه اروپا علاقه‌مند است یا به خروج از آن.
نباید فراموش کرد که جامعه بریتانیا از رکود و بلاتکلیفی بر سر برگزیت خسته شده است. بیش از 3سال اختلال در اقتصاد، سرمایه‌گذاری و اشتغال باعث شده تا مردم تصمیم بگیرند به هر قیمتی از این وضعیت بن بست و انسداد خارج شوند. این بلاتکلیفی کاملا به بوریس جانسون کمک کرد تا بتواند رأی اکثریت را کسب کند؛ چرا که به‌طور مشخص به مردم وعده داده که پس از پیروزی در انتخابات، بلافاصله ماجرای برگزیت را به سرانجام می‌رساند. اگر این انتخابات 2سال قبل برگزار می‌شد، قطعا نتیجه چنین نبود. خستگی و استیصال مردم باعث شد تا آنها با سراسیمگی به گزینه‌ای رأی دهند که وعده اجرای فوری برگزیت را مطرح کرده است.
فارغ از این، حزب کارگر در ائتلاف با 2حزب مخالف حزب حاکم، یعنی حزب لیبرال دمکرات و حزب ملی اسکاتلند، موفق عمل نکرد. لیبرال‌دمکرات‌ها حضور در ائتلاف را به تعهد قطعی حزب کارگر به جلوگیری از اجرای برگزیت و برگزاری دوباره همه‌پرسی مشروط کرده بودند. ملی‌گرایان اسکاتلند نیز خواستار تعهد حزب کارگر به پذیرش حق اسکاتلندی‌ها برای برگزاری همه‌پرسی مجدد جدا شدن یا نشدن از بریتانیا بودند. حزب کارگر درهیچ یک از این دو مورد به احزاب مخالف حزب حاکم تعهدی نداد و همین باعث شد ائتلافی میان آنها شکل نگیرد و محافظه کاران از این تشتت استفاده کنند.
حزب کارگر از تشکیل ائتلاف جا ماند، اما حزب محافظه‌کار به یک ائتلاف ضمنی با حزب برگزیت دست یافت. حزب برگزیت با هدف تقویت موضع حزب محافظه‌کار در زمینه خروج از اتحادیه اروپا اعلام کرد در  مناطقی که قبلا حزب محافظه‌‌کار کرسی داشته، نامزد معرفی نمی‌کند؛ این باعث شد تا حزب محافظه‌کار در حوزه‌های مطمئن خود راحت‌تر به پیروزی برسد.
در کنار اینها، حضور فعال یهودیان افراطی مخالف جرمی کوربین در تبلیغات علیه او نیز در رویگردانی مردم از رهبر حزب کارگر بی‌تأثیر نبود. آنها در کارزاری سازمان یافته و هماهنگ کوربین و رهبری حزب کارگر را متهم ‌‌کردند که یا یهودی‌ستیز است و یا با یهودی‌ستیزان مماشات می‌کند. کاربرد این تاکتیک انتخاباتی، پیش از این هم موفق بوده است. طرفداران بوریس جانسون در جریان کارزار انتخاباتی شهرداری لندن، همین سخنان دروغ را علیه رقیب جانسون یعنی آقای کن لیوینگستون، از دوستان قدیمی جرمی کوربین، مطرح کردند و توانستند او را شکست دهند.