یکی از مهم‌ترین همه‌پرسی‌های جهان، رأی‌گیری «برگزیت» بود که بازتاب‌های آن همچنان ادامه دارد. پادشاهی متحد بریتانیای‌کبیر شامل کشورهای انگلستان، ولز، اسکاتلند و ایرلندشمالی طی تصمیمی که تمامی اروپا را نیز تحت‌تأثیر قرار می‌داد در ژوئن 2016 همه‌پرسی خروج از اتحادیه اروپا را برگزار کرد. پس از یک روند انتخاباتی پر تنش، همه‌پرسی با میزان مشارکت 72.2درصدی انجام شد. 51.9درصد از آرا به خروج از اتحادیه اروپا موسوم به «برگزیت» رأی موافق دادند و 48.1درصد نیز مخالف آن بودند.به‌رغم آنکه درصد آرای موافق و مخالف بسیار به هم نزدیک بود نتیجه همه‌پرسی به مشاجره گذاشته نشد و تنها بحث‌های سیاسی و حقوقی بر سر روند اجرای آن صورت گرفت. اگرچه نتیجه همه‌پرسی التزام حقوقی نداشته و تنها از ماهیت پیشنهادی از جانب دولت برخوردار بود 29مارس به‌دلیل تناسب با اراده ملی به‌صورت رسمی آغاز به‌کار کرد. جو کاکس، نماینده حزب کارگر و حامی ماندن در اتحادیه اروپا در روند برگزیت به ضرب چاقو کشته شد. برخی صاحب‌نظران رخداد‌هایی نظیر خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا را ناشی از فراگیر شدن نئوناسیونالیسم در آن کشور می‌دانند.
اسکاتلند
همه‌پرسی استقلال اسکاتلند از بریتانیا در سال 2014پس از یک روند کمپین تبلیغاتی گسترده صورت گرفت. میزان مشارکت در این رفراندوم 85.59درصد بوده و تنها 44.7درصد رأی به استقلال و 55.3درصد از رأی‌دهندگان نیز رأی به ماندن در بریتانیا دادند. در پی این همه‌پرسی طرفین بر سر این موضوع که تا زمانی که «تغییرات دمکراتیکی» صورت نگیرد موضوع استقلال مطرح نخواهد شد به اتفاق نظر رسیدند. اما دولت منطقه‌ای اسکاتلند پس از برگزیت که یک تغییر دمکراتیک به‌شمار می‌رود خواستار برگزاری همه‌پرسی مجدد شده است. درخواستی که هنوز مورد قبول دولت انگلستان قرار نگرفته است!!!
سوئیس
مردم سوئیس در سال 2014به همه‌پرسی‌ای رأی مثبت دادند که طبق آن مهاجرت از کشورهای عضو اتحادیه اروپا به این کشور با محدودیت روبه‌رو شد.
نتیجه این همه‌پرسی تنها با 19هزار و 516رأی اختلاف رقم خورد و براساس آن 50.3درصد از شرکت‌کنندگان رأی «آری» و 49.7درصد رأی «نه» را به صندوق‌ها انداختند.
دولت و بسیاری از احزاب دیگر کشور مخالف ایجاد محدودیت برای مهاجران بودند. اما مردم سوئیس با رأی خود این طرح را به تصویب رساندند. این یکی از آن همه‌پرسی‌هایی بود که با یک نتیجه غیرانسانی مواجه شد.
ایتالیا
ایتالیا نیز در 4دسامبر 2016شاهد همه‌پرسی تغییر کلی قانون اساسی این کشور بود. تغییرات 47ماده از قانون اساسی ایتالیا محدود کردن اختیارات سنای جمهوریت این کشور و سرعت بخشیدن به روند قانونگذاری در ایتالیا و از سوی دیگر قدرت بخشیدن به دولت مرکزی را پیش‌بینی می‌کرد. این همه‌پرسی با مشارکت 65.47درصدی مردم ایتالیا انجام شد و با رأی «نه» از سوی 59.12درصد مشارکت‌کنندگان به تصویب نرسید. 40.88درصد رأی‌دهندگان نیز به این همه‌پرسی رأی «آری» دادند. ماتئو رنزی، نخست‌وزیر ایتالیا درپی شکست در این انتخابات استعفا داد. پس از استعفای رنزی، پائولو جنتیلونی هم‌حزبی وی مسئولیت تشکیل کابینه را بر دوش گرفت.
کریمه و پیوستن به روسیه
تقریبا یک ماه پس از اینکه نیروهای روسی کنترل شبه‌جزیره کریمه را در سال 2014به‌دست گرفتند، رأی‌دهندگان به پای صندوق رفتند تا به‌صورت رسمی تعیین کنند که آیا کریمه به فدراسیون روسیه خواهد پیوست یا خیر؟ این رأی‌گیری دقیقا زمانی انجام شد که ویکتور یانوکوویچ از قدرت در کی‌یف برکنار شد. ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه اعلام کرد که او از خواسته‌های مردم کریمه حمایت خواهد کرد. آرای مردم 5/ 95درصد، به نفع این مرد خوش‌شانس بود تا این جزیره به روسیه ملحق شود. ایالات متحده اصرار دارد که این الحاق و رفراندوم غیرقانونی است. اما قضیه مدت‌هاست به شکل واضحی تمام شده است.
سوئد
مردم سوئد نیز در 2013در مورد ورود به منطقه یورو برای استفاده از واحد پول مشترک اتحادیه اروپا «یورو» به پای صندوق‌ها رفتند که در نتیجه آن 56درصد از شرکت‌کنندگان با این امر مخالفت کردند.
روند این همه‌پرسی بسیار پر تنش بود به‌طوری که آنا لیند، وزیر امور خارجه اسبق این کشور که از موافقان ورود به منطقه یورو بود، به ضرب چاقو کشته شد.
موافقان یورو موفق به جلب آرای مردم در شهرهای بزرگی چون استکهلم، مالمو و گوتبرگ شدند، حال آنکه مخالفان یورو بیشتر در شمال کشور، شهرهای کوچک و روستاها مستقر بودند.
سوئیس و ممنوعیت احداث مناره‌های مساجد
در سال 2009 ثابت شد که چگونه پیشنهاد یک حزب کوچک، می‌تواند الهام‌بخش یک ملت برای گرفتن تصمیمی غلط و اشتباهی عجیب و غریب باشد. پس از سؤال درباره ساخت‌وساز مناره‌ها در مساجد، حزب راستگرا 5/57 درصد از رأی‌دهندگان سوئیسی را متقاعد کرد که به نفع ممنوعیت ساخت این سازه‌ها رأی دهند. در نهایت این ممنوعیت، به‌عنوان قانونی بیهوده و عقب مانده، وارد قانون اساسی سوئیس شد. در آن زمان 150مسجد در سوئیس وجود داشت و تنها 2 مسجد دارای مناره بودند. 2 مسجد دیگر نیز برنامه‌ای برای ساخت مناره داشتند. منتقدان می‌گویند که حزب SPP حمایت رأی‌دهندگان و شهروندان سوئیس را با ترساندن آنها از اسلام به دست آورد و با تبلیغاتی پوپولیستی باعث ایجاد چنین ممنوعیتی شد. این قانون که بر ضد400هزار مسلمان سوئیسی تصویب شد، لکه ننگی روی سنت‌های ایده‌آلیستی و مترقی سوئیس است.
دانمارک
مت فردریکسن، نخست‌وزیر دانمارک تنها 2 هفته پس از آغاز جنگ در اوکراین با اکثر احزاب پارلمان بر سر برگزاری همه‌پرسی درباره پایان امتناع از همراهی کشورش با سیاست امنیت مشترک و دفاع اروپا و نیز سرمایه‌گذاری‌های مهم نظامی برای عبور از مرز ۲ درصد تولید ناخالص داخلی اختصاص داده شده به بودجه دفاعی که مدنظر ناتو است، به توافق دست یافته بود.
در این همه‌پرسی نزدیک به 67 درصد رأی‌دهندگان با انداختن رأی «آری» به صندوق‌ها موافقت خود را برای پیوستن دانمارک به سیاست‌های دفاعی اتحادیه اروپا اعلام کردند.
تجربه رفراندوم در جهان
برگزیت با حدود52درصد
در همینه زمینه :