توالت ساخته‌ایم اما آب ندارد

خدیجه نوروزی _روزنامه نگار

براساس استاندارد در حوزه گردشگری ما باید در راه‌های مواصلاتی و برون‌شهری به ازای هر 25 کیلومتر یک سرویس بهداشتی داشته باشیم. به همین علت 26 اسفند 86 هیأت دولت مصوبه‌ای را تصویب کرد که بر مبنای آن وزارت میراث فرهنگی و گردشگری هزار دستگاه سرویس بهداشتی در راه‌های مواصلاتی کشور با اعتبارات دولتی بسازد. سازمان هم شرکت مادرتخصصی توسعه ایرانگردی و جهانگردی را به‌عنوان مجری این کار انتخاب کرد. در ادامه گفت‌وگوی ما را با خشایار نیکزادفر، مدیرعامل شرکت مادرتخصصی توسعه ایرانگردی و جهانگردی وزارت گردشگری در مورد مراحل کار و میزان پیشرفت احداث سرویس‌های بهداشتی می‌خوانید:

تاکنون چند سرویس بهداشتی در راه‌های مواصلاتی توسط شرکت شما احداث شده است؟
احداث 550 سرویس بهداشتی در کل کشور استارت زده شده که از این تعداد بالغ بر 400دستگاه آماده شده است. البته در این میان وزارتخانه‌های دیگری هم ازجمله وزارت راه و شهرسازی و جهادکشاورزی موظف بودند زمین واگذار کنند اما به دلایلی این کار را انجام ندادند.

آیا تمام آنها  بهره‌برداری شده؟
خیر. بخشی از 400دستگاهی که آماده شده به‌خاطر نداشتن انشعابات، غیرقابل استفاده است.

چرا پیگیری‌ها از وزارت نیرو انجام نشد؟
ما پیگیری‌هایی را انجام دادیم اما متأسفانه همکاری لازم را با ما نداشتند. درحالی‌که وزارت نیرو موظف بوده به این سرویس‌ها انشعاب آب و برق را منتقل کند.طبق مصوبه سال86 هیأت دولت، وزارت نیرو مکلف است پس از اعلام نقاط توسط سازمان میراث فرهنگی از طریق شرکت‌های مربوطه نسبت به واگذاری انشعاب و انتقال آب و برق به سرویس‌های بهداشتی با استفاده از منابع داخلی اقدام کند.

آیا در این مصوبه قیدشده که درصورت داشتن شبکه، ملزم به دادن انشعاب هستند؟
خیر؛ چرا که در جاهایی که انشعاب وجود دارد حرفی باقی نمی‌ماند. غالب تاسیسات گردشگری وسط بیابان است و این مشکل در شهرستان‌های کویری مانند فارس و یزد و اصفهان بیش از سایر مناطق هست. من هم می‌دانم که در این مکان‌ها شبکه انشعاب وجود ندارد؛ اگر بود که مشکلی نداشتیم اما چون وجود ندارد مسئله‌ساز شده. پس وزارت نیرو موظف به تامین آن است.

طبق گفته مسئولان آب و فاضلاب، تامین یک لیتر آب حداقل 200میلیون تومان برایشان هزینه دارد؟
قبول دارم که هزینه 200میلیونی ممکن است برای وزارت نیرو داشته باشد اما دولت از محل اعتبارات خود برای احداث سرویس بهداشتی در یک نقطه 600میلیون تومان هزینه داده است. بنابراین وزارت نیرو موظف است با تامین آب، 600میلیون دولت را زنده کند. باید به این امر توجه کرد که به‌خاطر چه مبلغی، چه مبلغی را از دست می‌دهیم! به هر حال آنها با این اقدام مصوبه هیأت دولت را نقض می‌کنند.

با وضع موجود نمی‌توانید در جاهایی کار احداث را انجام دهید که بتوانید انشعاب بگیرید؟
اول اینکه بیشتر مکان‌یابی‌ها در سال 86، 87 و 88 انجام شده و براساس آن بیشتر مکان‌های پرتردد را درنظر گرفته‌اند. دوم آنکه در آبادی‌ها معمولا سرویس بهداشتی وجود دارد. دولت معمولا جاهایی سرمایه‌گذاری می‌کند که آبادی نیست و متقاضی؛ در واقع با این کار دولت به حوزه گردشگری سوبسید می‌دهد. دسترسی به سرویس‌های بهداشتی در نقاط کویری یکی از مهم‌ترین مطالبات تورهای گردشگری است که باید به آن توجه شود.

برای حل مشکل آب بدون تامین انشعاب چه فکری کرده‌اید تا این ساختمان‌ها قابل استفاده باشند؟
قرار است فعلا با تانکر آبرسانی شود تا به آنها انشعاب برسد. البته چون این کار از نظر اقتصادی خیلی به‌صرفه نیست متقاضی برای آن کم پیدا می‌شود. سرمایه‌گذار در قبال هزینه، برداشت چشمگیری ندارد.

مگر این سرویس‌ها چه درآمدزایی دارند؟
کل سرویس‌های بهداشتی که در راه‌های مواصلاتی در حال ساخت است در 3تیپ 100، 160 و 230متری است که در کنار آن نمازخانه و مغازه به‌عنوان یک پکیج پیش‌بینی شده که معمولا مجموعه‌های خدماتی، بهداشتی و رفاهی را باید داشته باشد. این کار سرمایه‌گذاران را برای ورود مشتاق می‌کند و برایشان درآمدزایی هم به‌دنبال دارد تا بتوانند هزینه‌های نگهداری و آب و برق سرویس‌های بهداشتی را تامین کنند.

درخصوص 150سرویس بهداشتی باقی‌مانده چه اقداماتی انجام شده؟
امسال با اعتبارات خوبی که داریم 150سرویس بهداشتی باقی‌مانده و پروژه‌هایی که بالای 70درصد هستند را تا حد ممکن تکمیل خواهیم کرد. از 150سرویس بهداشتی 40 مورد آن بالای 70درصد  پیشرفت کرده است. اولویت ما براساس درصد پیشرفت پروژه‌هاست.

طرح دیگری هم در این خصوص دارید؟
یک طرح دیگر را نیز با مشارکت بخش خصوصی انجام خواهیم داد تا در پایگاه‌های تاریخی کشور ازجمله حمام فین کاشان سرویس بهداشتی‌هایی با تکنولوژی و متد روز دنیا بسازیم. این طرح را در حمام فین کاشان به‌عنوان پایلوت اجرا خواهیم کرد که تماما به‌صورت فرنگی ساخته خواهد شد. در این سرویس‌ها بهترین عطرها تعبیه خواهد شد تا فضا به بهترین نحو مطبوع باشد. امیدواریم هر چه زودتر زمین را تحویل بگیریم و سرمایه‌گذار بخش خصوصی آن نیز اعلام آمادگی کرده است. هزینه استفاده از این سرویس را توریست‌های خارجی با یورو پرداخت می‌کنند.

هزینه ساخت سرویس بهداشتی چقدر است؟
هزینه‌های ساخت سرویس‌های بهداشتی بسته به مکان جعرافیایی از نظر دوری یا نزدیکی به شهر و هزینه‌های حمل‌ونقل مصالح، متفاوت است اما بین 2میلیون و 500تا 3میلیون و 500هزار تومان تمام می‌شود.

امکان واگذاری انشعاب وجود ندارد
محمد خلیلی‌پیر، مدیر دفتر روابط عمومی و ارتباطات مردمی شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور در گفت‌وگو با همشهری در مورد ندادن انشعابات به سرویس‌های بهداشتی احداث‌شده در برخی جاده‌های بین‌راهی می‌گوید: دادن انشعاب به سرویس‌های بهداشتی نیازمند داشتن شبکه در آن منطقه است. به قسمت‌هایی که انشعاب داده نشده به این علت بوده که ما در آن منطقه شبکه نداریم. ما نمی‌توانیم در هر نقطه‌ای چاه حفر و شبکه ایجاد کنیم و این سرویس‌ها باید در جایی ساخته شود که ما شبکه داشته باشیم و امکان واگذاری انشعاب وجود داشته باشد چون تامین یک لیتر آب حداقل 200میلیون تومان برای ما هزینه در بر دارد. از سوی دیگر مگر چقدر قرار است که از آنها پول انشعاب بگیریم؟ از طرفی ممکن است این منطقه حفاظت شده نباشد و به ما اجازه حفر چاه ندهند. ما بیشتر از 90هزار کیلومتر جاده داریم اما لزوما نمی‌توانیم کنار همه آنها شبکه داشته باشیم؛ آن‌هم در شرایطی که در خیلی از روستاها به‌خاطر خشکسالی، آب‌شرب نداریم و با تانکر عملیات آبرسانی  انجام می‌شود