روز گذشته و تنها 3 روز پس از روز ملی کاهش اثرات بلایای طبیعی، کارگروه محیط‌زیست هیأت ویژه گزارش سیلاب، نخستین نشست خود را با هدف ارائه گزارش بررسی زیست محیطی سیلاب بهار سال‌جاری برگزار کرد. نیمه دوم سال97، حجم قابل توجه بارندگی‌ها در کشور رخ داد. دو سامانه بارشی در زمان 4 تا 12فروردین کشور را در برگرفت و در نهایت منجر به وقوع سیلاب در حدود 200شهر و بیش از 4هزار روستا شد که خسارات جانی و مالی سنگینی بر جای گذاشت. اواخر فروردین‌ماه حسن روحانی، رئیس‌جمهور هیأت ویژه کارگروه ملی سیلاب را تعیین و محمود احمدآبادی نیلی را به‌عنوان رئیس آن انتخاب کرد. روز گذشته و تقریبا همزمان با وقوع دوباره سیلاب که در پی بارش‌های پاییزه در برخی استان‌های شمالی کشور رخ داده و این‌بار نیز خساراتی را بر جای گذاشت، گزارش اولیه روایت سیل، به رئیس‌جمهور داده شد و قرار است گزارش نهایی نیز تا دو‌ماه آینده تهیه و منتشر شود. رئیس و دبیر این کارگروه در سخنانی جداگانه به بیان تأثیرات دوسویه سیل و محیط‌زیست بر یکدیگر داشتند. رضا مکنون، رئیس کارگروه محیط‌زیست هیأت ویژه گزارش سیلاب، در این جلسه با تأکید بر اینکه تالاب‌ها ضربه‌گیر سیلاب‌ها هستند، گفت: آمارها نشان می‌دهد سیلاب اخیر در کشور، ۳۰درصد پتانسیل گردوغبار تالاب‌هایی را که خشک شده بودند کاهش داد. با اشاره به لزوم حفاظت از اکوسیستم تالاب به‌دلیل توانایی ذخیره کردن آب و کنترل سیلاب اظهار کرد: حجم زیادی از تالاب‌ها خشک و به منبع گرد و خاک تبدیل شده بودند اما با آمدن سیل در سال‌جاری، حجم زیادی از تالاب‌ها آبگیری شد، براساس گزارش‌های ارائه شده تا پیش از وقوع سیل حدود یک میلیون و ۱۲۸هزار هکتار از حجم تالاب‌های کشور خشک بود که بعد از آن به ۵۶۶هزار هکتار کاهش یافت. درواقع ۳۰درصد پتانسیل گرد و خاک که از تالاب‌ها بود، کاهش یافت.تالاب‌های آلاگل، آلماگل و آجی گل در شمال کشور ۱۳۰میلیون مترمکعب آب را در خود ذخیره کردند و مانع جاری شدن این حجم آب شدند. به گفته وی، تا پیش از این حجم خشکی دریاچه ارومیه ۳۲۶هزار هکتار بود که بعد از سیل به ۱۶۳هزار هکتار رسید، همچنین دشت مغان هزار و ۸۰۰هکتار خشکی داشت که به ۶۰۰هکتار کاهش یافت.
به‌گزارش ایرنا، وی با اشاره به سؤال رئیس‌جمهوری که آیا محیط‌زیست می‌تواند به کاهش سیلاب کمک کند؟ پاسخ این پرسش را مثبت اعلام کرد و افزود: جواب ما مثبت است، زیرا شواهد تأثیر محیط‌زیست را در روند کاهش سیل و خسارات آن نشان می‌دهد.همچنین حریم اکولوژیک یا همان بستر رودخانه‌ها نقش بسزایی در بروز سیل یا کاهش آن دارند که متأسفانه بیشتر این حریم را تصرف کرده‌ایم که باید علاوه بر آزاد کردن حریم، حتی از مرز تعیین شده نیز عقب‌تر برویم.
وی به سیل خوزستان اشاره کرد و افزود: در سیلاب خوزستان شاهد ورود ۳هزار و ۳۰۰ مترمکعب آب بر ثانیه بودیم که این میزان خساراتی به بار آورد؛ درحالی‌که در سال۱۳۴۷ سیلی با ورودی ۶ هزار و ۴۰۰ مترمکعب بر ثانیه رخ داد اما چنین خسارتی به بار نیاورد. بنابراین نشان می‌دهد که این میزان خسارت نتیجه دخل و تصرف انسان در طبیعت است. رئیس کارگروه محیط‌زیست هیأت ویژه گزارش سیلاب تأکید کرد: برای جلوگیری از وقوع حوادث این چنینی و کاهش خسارات باید گزارش نهایی سیلاب خط‌مشی ۱۰ساله‌ای برای دولت را به‌همراه داشته باشد و با جدیت به آن عمل شود.
غلامرضا زهتابیان، دبیر کارگروه محیط‌زیست هیأت ویژه گزارش سیلاب نیز در این نشست به برهم خوردن چرخه طبیعی و شکنندگی اکوسیستم طبیعی کشور اشاره کرد و گفت: آب، زمین و پوشش گیاهی 3عامل و پایه طبیعی و محیطی است که دخالت انسان چرخه طبیعی آنها را بر هم زده است، آمارها نشان می‌دهد که در ۳۰ تا ۴۰سال گذشته، ۲۰درصد از حجم جنگل‌های کشور کاسته شده است. این یعنی اینکه یکی از این پایه‌های طبیعی لرزیده است که بی‌توجهی به حفظ منابع طبیعی، محیط‌زیست و توجه نکردن به توسعه پایدار باعث لرزش این پایه شده است.
زهتابیان به حجم رسوب‌گذاری خاک در روند سیلاب نیز اشاره کرد و گفت: میزان رسوب در مناطق سیل‌زده نسبت به حالت عادی ۲ تا ۲.۵برابر بوده است؛ یعنی بر اثر وقوع سیل ۲.۵ تا ۳میلیارد مترمکعب رسوب ایجاد شده که به‌محض از بین رفتن رطوبت آنها به منشأ گرد و خاک تبدیل خواهند شد که باید با مدیریت بهینه، مانع ازایجاد کانون‌های جدید گردوغبار شویم.
کاهش پتانسیل گردوغبار تالاب‌ها بعد از سیلاب بهاری
در همینه زمینه :
