لشکرکشی به خانه همسایه
به دنبال خروج آمریکا از شمال سوریه و با آغاز عملیات نظامی ترکیه علیه کردهای این منطقه، رقابت برای پر کردن جای خالی آمریکا آغاز شد
روزهای تاریخی خاورمیانه مجالی برای خودنمایی اخبار سایر نقاط جهان در رسانههای بینالمللی باقی نگذاشتهاند. درحالیکه رسانهها هنوز مشغول پوشش زوایای مختلف حادثه آرامکو و بحران داخلی عراق بودند، نیروهای ارتش ترکیه از صبح روز گذشته ورود به خاک سوریه را در چارچوب عملیات موسوم به «بهار صلح» علیه شبهنظامیان کرد آغاز کردند. به گفته خبرگزاری آناتولی، دولت ترکیه علاوه بر ارتش، بخشی از نیروهای ویژه این کشور را نیز برای پشتیبانی ارتش در منطقه مرزی غازی عنتاب مستقر کرده است.
از سوی دیگر، گزارشهای محلی حاکی از آن است که نیروهای ارتش ملی سوریه (معارضین دولت بشار اسد که مورد حمایت کامل ترکیه هستند) هم در نزدیکی مناطق تحت سیطره شبهنظامیان کرد، برای حمایت از ارتش ترکیه به حالت آمادهباش درآمدهاند و البته تمام اینها در حالی است که بالگردها و جنگندههای ترکیه طی 2روز گذشته بهطور دائمی بخشهایی از نقاط مرزی سوریه را بمباران کردهاند؛ امری که حکایت از آمادگی ترکیه برای یک لشکرکشی تمامعیار به خاک همسایه جنوبیاش دارد.
تنشهای نظامی در این منطقه به گونهای بود که حتی پیش از عملیات بهار صلح ترکها، منابع رسانهای کردی و همچنین دولت سوریه از حملات خمپارهای مقطعی به مناطق تحت سیطره نیروهای دمکراتیک سوریه خبر داده بودند؛ بهطوری که خطوط مرزی کاملا ناامن شده است.
جزئیات عملیات
در این میان خبرگزاری بلومبرگ به نقل از منابعی در داخل ترکیه مدعی شده به جزئیات قابل توجهی از عملیات نظامی ارتش ترکیه دست یافته است؛ جزئیاتی که براساس آن قرار است این عملیات در 3مرحله تا سال2020 اجرا شده و دهها شهر و روستای کردی-عربی در شمال سوریه بهطور کامل تحت سیطره ترکیه قرار بگیرد. این منابع همچنین خبر دادهاند که اتاق عملیات مشترکی برای فرماندهی تمام نیروهای حاضر در این حمله نظامی (از ارتش ترکیه تا گروههای معارضین) در داخل ترکیه تشکیل شده است.
این در حالی است که برخلاف ادعای برخی رسانههای آمریکایی مبنی بر حمایت جزئی ائتلاف از کردها بهنظر میرسد نیروهای دمکراتیک سوریه بهطور کلی در مقابل هجوم همهجانبه کردها رها شدهاند. دیوید ایگناتیوس، تحلیلگر امور نظامی در روزنامه واشنگتنپست با انتشار پستی در صفحه توییتر خود نوشت: مقامات آمریکا به رهبران کردی هشدار دادهاند حمله احتمالی ترکیه ظرف 24ساعت آینده آغاز میشود و بهتر است شبهنظامیان کردی در فرصت باقیمانده این مناطق را تخلیه کنند.
جالب آنکه همزمان با پیشروی ارتش ترکیه، ارتش سوریه و متحدان آن (مخصوصا نیروهای روسی) حرکت به سمت منبج را از محور جنوبی آغاز کردهاند. رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه روز گذشته در مکالمه تلفنی با پوتین، وی را در جریان جزئیات این عملیات نظامی قرار داده و گفت: هدف از عملیات نظامی در شمال سوریه، ایجاد ثبات و استقرار در این منطقه و مبارزه با تروریسم است. تمام اینها در حالی است که ترامپ همچنان با قوت از تصمیم جنجالی خود برای خروج از سوریه دفاع میکند. او روز گذشته در توییتر خود نوشت: رفتن ما به خاورمیانه به بهانههای واهی همچون تسلیحات کشتار جمعی، بدترین تصمیم در طول تاریخ آمریکا بود.
بازگشت داعش
همزمان با آغاز عملیات، گزارشهای مختلفی از بازگشت هستههای پنهان داعش در سطح مناطق کردی، بهویژه شهر رقه (پایتخت خلافت خودخوانده داعش در سوریه) منتشر شده است؛ بهطوریکه روز گذشته برای نخستینبار در نیمسال گذشته، 3حمله انتحاری در رقه به وقوع پیوست. این در حالی است که برخی منابع سوری پیش از این گزارش داده بودند شبهنظامیان کرد همزمان با اعلام کاخ سفید برای خروج از شمال سوریه، برخی زندانیان داعشی را آزاد کردهاند و احتمال میرود این روند درصورت ورود ارتش ترکیه به این مناطق تشدید شود.
چرخش کردها به سوی دمشق
پیش از این قابل پیشبینی بود که قطع حمایت واشنگتن از شبهنطامیان کرد، زمینه را برای چرخش این گروهها به سوی روسیه و سوریه فراهم میکند؛ اگرچه نه با سرعتی که این روزها شاهد آن هستیم. در این زمینه علاوه بر رویکرد حاکم بر رسانههای کردی، سخنان روز گذشته مظلوم عبدی، فرمانده نیروهای دمکراتیک سوریه (شاخه سوری حزب کارگران کردستان) به اندازه کافی گویا بود. او به صراحت گفت: اگر در معرض حمله نظامی ترکیه قرار بگیریم ترجیح میدهیم با دولت رسمی سوریه تعامل داشته باشیم.
چرخشهای ترکیه
نام ترکیه از ابتدای بحران سوریه بهعنوان یکی از بازیگران اصلی این میدان مطرح بود؛ اگرچه با رویکردی متفاوت! زمانی نیروهای شبهنظامی متحد این کشور رودرروی ارتش سوریه در شهرهایی همچون حلب یا حمص میجنگیدند؛ اما حالا این گروهها صرفا برای مقابله با شبهنظامیان کرد کارایی دارند. دولت ترکیه نیز که زمانی خط قرمز خود را پذیرش نظام اسد میدانست حالا صرفا خواهان تغییر قانون اساسی است و تمرکز خود را بر مهار تهدید کردها متوجه کرده است. تغییر سیاستهای ترکیه نسبت به روسیه و ایران ازجمله نتایج بحران 8ساله سوریه بهشمار میرود.